Reklama

Felietony

Nadzwyczajna droga ludzi Kościoła

W ciągu pierwszych lat komunizmu w Polsce przez więzienia stalinowskie przewinęło się ok. 10% polskich księży.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W Pro memoria pod datą 27 września 1953 r., 2 dni po aresztowaniu, prymas Stefan Wyszyński napisał: „Kościół polski zbyt wiele oddał już krwi w niemieckich obozach koncentracyjnych, by mógł nierozważnie szafować krwią pozostałych kapłanów. Męczeństwo jest, niewątpliwie, wysoce zaszczytne, ale Bóg prowadzi Kościół nie tylko drogą nadzwyczajną – męczeństwa, ale i zwyczajną – pracy apostolskiej”. Wiek XX stał się w dużej mierze czasem nadzwyczajnym. Męczenników polskich – kapłanów i sióstr zakonnych było wtedy więcej niż w całej dotychczasowej historii Polski. Był to skutek nadzwyczajnych czasów, spotkania ludzi Kościoła z dwoma totalitaryzmami oraz przedstawicielami narodów, które im uległy, kierując się nienawiścią do Polaków. Męczennikami stali się bowiem także kapłani mordowani zarówno przez niemieckich i sowieckich oprawców w latach 1917-89 przez ukraińskich nacjonalistów, poddawani byli różnorodnym represjom także przez Litwinów czy Słowaków, w końcu przez samych Polaków-komunistów (pierwszą ofiarą Polski Ludowej stał się ks. Michał Pilipiec, kapelan Armii Krajowej zamordowany przez funkcjonariuszy UB na Rzeszowszczyźnie w grudniu 1944 r.; ostatnią ofiarą PRL był z kolei ks. Sylwester Zych zamordowany przez „nieznanych sprawców” już po wyborach czerwcowych, w lipcu 1989 r.). W ciągu pierwszych lat komunizmu w Polsce przez więzienia stalinowskie przewinęło się, jeśli można tak powiedzieć, ok. 10% stanu kapłańskiego – ponad tysiąc duchownych. Wśród nich byli prawdziwi męczennicy, w tym ks. Zygmunt Kaczyński, przed wojną poseł na sejm RP i dyrektor Katolickiej Agencji Prasowej, w czasie II wojny światowej minister w rządach RP na uchodźstwie, po wojnie redaktor naczelny Tygodnika Warszawskiego, aresztowany w 1948 r., skazany i zamordowany w więzieniu w maju 1953 r. W kolejnych dziesięcioleciach (lata 1956-89) komuniści nie stosowali już tak powszechnych metod represji, zdecydowali jednak, by od 1962 r. inwigilować wszystkich kleryków i kapłanów, traktując tę grupę społeczną jako z definicji podlegającą nadzwyczajnym środkom oddziaływania. Nękanie kapłanów budujących świątynie, katechetów czy duszpasterzy akademickich stawało się męczeństwem w codzienności PRL. Bóg poprowadził zatem polski Kościół drogą nadzwyczajną w XX wieku – droga zwyczajna: praca apostolska, dominująca w świecie pokoju, nie była jedyna w przypadku polskiego doświadczenia kapłańskiego.

Miał rację prymas Wyszyński, pisząc, że zbyt wiele krwi przelał Kościół w niemieckich obozach koncentracyjnych. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego J. Paderewskiego wyprodukował film dokumentalny w reżyserii Pawła Woldana przybliżający historię Kościoła katolickiego pod okupacją niemiecką na ziemiach wcielonych do Rzeszy i w Generalnym Gubernatorstwie. To przejmujący obraz, pokazujący bohaterstwo księży wywożonych z parafii i diecezji, mordowanych w KL Dachau i w wielu innych obozach koncentracyjnych tylko dlatego, że byli polskimi kapłanami. Los kapłanów przed wojną pracujących na ziemiach zachodnich był szczególnie tragiczny. Niemcy, pamiętając o niezłomnych księżach walczących o polskość tych ziem przed I wojną światową, zdawali sobie sprawę, że germanizacja obszarów dawnego zaboru pruskiego nie może się powieść w obecności aktywnego duchowieństwa katolickiego. Zostali więc zamordowani jako kapłani i jako polscy patrioci. Film Pawła Woldana opowiada także o ludobójczych praktykach niemieckiego okupanta w Generalnym Gubernatorstwie oraz o niezłomnej postawie arcybiskupa krakowskiego Adama S. Sapiehy. Nie dał on się zwieść polityce Hansa Franka, który udawał, że jego rządy wobec Kościoła nie mają nic wspólnego z polityką III Rzeszy wobec obszarów II RP włączonych do Niemiec. W późniejszym kardynale wygrała postawa solidarności wobec męczenników zza kordonu. Mądrość to także cecha kapłaństwa polskiego XX wieku.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2023-04-25 15:53

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kolejny dyplomata ratujący Żydów

Niezwykłość biografii Kurcyusza polega nie tylko na tym, iż żyjąc w trzech epokach – przed wojną, w czasie wojny i w PRL – zawsze zachowywał się tak, jak trzeba.

Wiedza o grupie Aleksandra Ładosia, posła RP w Szwajcarii, i o jego polskich oraz żydowskich współpracownikach jest dziś powszechnie znana. Podobnie do świadomości ogółu przebijają się biografie Tadeusza Romera, ambasadora RP w Tokio oraz ministra spraw zagranicznych, czy też Wojciecha Rychlewicza, konsula RP w Stambule. Siatka bohaterskich dyplomatów polskich czasów II wojny światowej była, rzecz jasna, dużo liczniejsza, a ich realne możliwości działania zależały w znacznym stopniu od środków finansowych i ludzkiej aktywności wielu konspiratorów, w końcu – od przyzwalającej na stosowanie niezwykłych metod działania centrali, czyli MSZ bądź np. Ministerstwa ds. Krajowych, oraz premiera rządu RP we Francji, a następnie w Londynie.
CZYTAJ DALEJ

Opublikowano oficjalną fotografię Leona XIV

2025-05-16 13:59

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

Watykan opublikował oficjalne zdjęcie Papieża Leona XIV. Jest to fotografia Ojca Świętego w białej sutannie, podobnie, jak poprzednich papieży.

©Vatican Media
CZYTAJ DALEJ

Do broni – Noc Muzeów w Przystanku Historia

2025-05-16 16:07

[ TEMATY ]

Częstochowa

noc muzeów

Przystanek Historia

Przystanek Historia Centrum Edukacyjnego IPN im. gen. Janusza Gąsiorowskiego w Częstochowie

W sobotę 17 maja w godz. 17-22 zapraszamy do Przystanku Historia Centrum Edukacyjnego IPN im. gen. Janusza Gąsiorowskiego w Częstochowie, przy al. Najświętszej Maryi Panny 52, na Noc Muzeów, która odbędzie się pod hasłem: „Do broni!”.

Odwiedzający będą mogli zwiedzić wystawę uzbrojenia i wyposażenia Wojska Polskiego z 1939 r. oraz zapoznać się z oryginalnymi dokumentami i pamiątkami związanymi z historią 7 Dywizji Piechoty z lat 1919-39, pochodzącymi ze zbiorów prywatnych oraz Stowarzyszenia Historycznego Reduta Częstochowa. Jednym z najcenniejszych historycznie dokumentów na wystawie będzie mapa wskazująca miejsce ukrycia sztandarów 7 Dywizji Piechoty we wrześniu 1939 r. w rejonie Janowa. Zwiedzający będą mieli zatem niepowtarzalną okazję zobaczenia oryginału tego legendarnego dokumentu, który do dzisiaj rozpala emocje wśród pasjonatów historii i poszukiwaczy!
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję