Chciałoby się powiedzieć: bardzo wiele. Poczynając od tego, że na zawsze zmieniło nasze rozumienie tak fundamentalnych pojęć, jak przestrzeń, czas, masa i energia. Ale – po kolei.

Ekspert trzeciej klasy

Einstein był człowiekiem oryginalnym, żeby nie powiedzieć: nieco ekscentrycznym. W młodości nic nie zapowiadało, że stanie się jednym z najbardziej znanych, utytułowanych i uwielbianych naukowców naszej ery, geniuszem i celebrytą w jednej osobie. Uczniem był raczej średnim, na studiach też nie błyszczał. Przypominał kota, bo lubił chodzić własnymi ścieżkami. I jak to geniusze mają w zwyczaju – sam te ścieżki wytyczał.

Jego odkrycia wzięły się w zasadzie z... nudy. Po ukończeniu w 1900 r. fizyki na Politechnice w Zurychu nie wiedział, co dalej ze sobą zrobić. W opinii środowiska akademickiego, nie był zainteresowany zajęciami, opuszczał je, sprawiał wrażenie nieobecnego, mawiano, że nie przykładał się też specjalnie do nauki. Nie dziwi więc, że po dyplomie ofert pracy nie było. I młodziutki fizyk musiał jakoś radzić sobie w życiu, czyli wykonywać mało ambitne prace dorywcze typu korepetytor czy nauczyciel na zastępstwie. Sytuacja trochę się poprawiła, gdy kolega załatwił mu stały etat w Szwajcarskim Urzędzie Patentowym w Bernie na stanowisku eksperta technicznego trzeciej klasy. Praca była generalnie nudna, ale taka zazwyczaj służy wielkim umysłom. Pozwala na wielogodzinne „błądzenie myśli”, kreatywne myślenie, na pracę własną. Najpewniej tak być musiało, skoro w ciągu zaledwie 3 lat Einstein wykonał gigantyczną pracę – a wynik umieścił w swoim pierwszym, słynnym dziś artykule (docelowo było ich pięć). Miało to miejsce w niespokojnym roku 1905, nazwanym potem przez fizyków „rokiem cudów”.