Reklama

Aspekty

Miejsce przepełnione historią

Od października w Domu Biskupów Gorzowskich zamieszkają formatorzy i klerycy Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gościkowie-Paradyżu. To miejsce przepełnione historią i kulturą. Dziś rodzi się nowy rozdział w dziejach pałacyku nad Kłodawką w Gorzowie.

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 34/2020, str. IV

[ TEMATY ]

Gorzów Wielkopolski

Dom Biskupów Gorzowskich

Archiwum Aspektów

Fasada Domu Biskupów od strony ul. 30 Stycznia

Fasada Domu Biskupów od strony ul. 30 Stycznia

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To miejsce doskonale znane gorzowianom. Pałacyk to właściwie dwa budynki, połączone ze sobą wille, urokliwie leżące nad rzeczką. Zostały one wybudowane na polecenie Roberta i Maxa Bahr’ów, miejskich fabrykantów. Wzniesione zostały w latach 1895 –1902. Po śmierci Roberta Bahra willę kupił Wilhelm Henke, zaś część należącą do Maxa odziedziczył jego jedyny syn Paul.

Powojenne losy willi

W 1945 r. w murach pałacu stacjonowały wojska radzieckie, następnie budynek stał pusty. Władze Gorzowa oddały budynek Kościołowi, aby powstała tam administratura apostolska. Po wojnie Gorzów został siedzibą największej polskiej jednostki administracji kościelnej. Obejmowała ona 1/7 terytorium Polski, czyli ziemie od Lęborka, Słupska, Koszalina i Szczecina poprzez Piłę, Zieloną Górę. Pierwszym administratorem tego wielkiego terenu został ks. Edmund Nowicki. Jego zadaniem było zorganizowanie życia Kościoła na Ziemiach Zachodnich, stąd budynek przy ul. 30 Stycznia wydał się być odpowiednim miejscem do realizacji tego zadania. Należy pamiętać, że ordynariusz trafił do pustego budynku, ale dzięki życzliwości mieszkańców w szybkim tempie sale pałacowe zapełniły się meblami.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jednymi ze szczególnych spotkań odbywających się w tym miejscu były jubileusz 50-lecia administratury apostolskiej w Gorzowie, przypadający na 20 sierpnia 1995 r., oraz pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w 1997 r.

Podziel się cytatem

Reklama

27 października 1945 r., na dzień przed ingresem ks. Nowickiego, w rezydencji otwarto siedzibę Kurii Biskupiej. W międzyczasie pozyskano także drugą willę, gdzie urządzono biuro kurialne. W związku z tym, że Kuria Biskupia się rozrastała i miejsce przy ul. 30 Stycznia nie wystarczało, biuro kurialne przeniesiono na ul. Łokietka, a następnie na ul. Drzymały. W budynku pałacu 30 października 1950 r. zaczął działać Sąd Duchowny administracji apostolskiej. Rezydencję zamieszkiwali także kolejni administratorzy: ks. Tadeusz Załuczkowski, ks. Zygmunt Szelążek i bp Teodor Bensch. Oczywiście Dom Biskupi mieszkańcom miasta kojarzy się z osobą bp Wilhelma Pluty, który to najdłużej zamieszkiwał posiadłości. – Jest to pewien symbol, składnik historii naszego miasta i regionu. Biskup Pluta to postać ważna, cenna – nie tylko ze względów religijnych, ale – dla mnie osobiście – językowych. Prócz kazań i homilii, miałam możliwość zapoznania się z Vademecum jego autorstwa, rozporządzeniami, nawet napisania artykułu na ten temat, zatem szczególny sentyment budzi we mnie obiekt związany z tą postacią. Jako dziecko mieszkałam przy ul. Łokietka, pamiętam wygląd budynku sprzed wielu lat. Cieszy mnie jego obecny stan. Jest to taka swoista oaza w centrum miasta... – wspomina o rezydencji i bp. Plucie Joanna Rutkowska, mieszkanka Gorzowa i wykładowca na Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie.

Diecezjalne dzieje

28 czerwca 1972 r. papież Paweł VI bullą Episcoporum Poloniae Coetus dokonał podziału administratury na diecezje i tak m.in. powstała diecezja gorzowska z bp. Wilhelmem Plutą jako ordynariuszem. Biskup zamieszkiwał rezydencję przy ul. 30 stycznia aż do tragicznej śmierci w 1986 r. Willę zamieszkiwali również biskupi pomocniczy: Jerzy Stroba, Ignacy Jeż, Paweł Socha, Edward Dajczak. Po śmierci bp. Pluty w pałacu zamieszkał bp Józef Michalik. Dom Biskupi zamieszkiwał do 1992 r., kiedy to papież Jan Paweł II dokonał reorganizacji diecezji, a siedziba diecezji zielonogórsko-gorzowskiej została umiejscowiona w Zielonej Górze. W 1993 r. na ul. Kilińskiego w Zielonej Górze przeniesiono także Dom Biskupi. W związku z tymi przenosinami do gorzowskiego pałacu wrócił Sąd Kościelny, a z czasem zamieszkał tam również bp Edward Dajczak. Miejsce to było nadal ważnym punktem na mapie diecezjalnych wydarzeń. Jednymi ze szczególnych spotkań odbywających się w tym miejscu były jubileusz 50-lecia administratury apostolskiej w Gorzowie, przypadający na 20 sierpnia 1995 r., oraz pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w roku 1997.

Renowacja rezydencji

Reklama

Lata mijały, a upływający czas odbijał się również na kondycji budynku. W 2007 r. bp Dajczak przeprowadził się na plebanię katedralną, zaś Sąd Kościelny przeniósł siedzibę do przyparafialnych budynków przy ul. Żeromskiego. Budynek przy ul. 30 stycznia pozostał pusty. Zastanawiano się nad jego dzierżawą lub sprzedażą. Jednym z kupców miała być Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Jednak po ponownym rozpatrzeniu sprawy bp Stefan Regmunt postanowił nie sprzedawać obiektu. Ostatecznie w 2009 odbył się gruntowny remont pałacu. Wśród wykonanych prac znalazły się wzmocnienie posadowienia budynków, konsolidacja konstrukcji, naprawa spękań ścian, izolacja murów piwnic czy renowacja stolarki okiennej. Finał prac miał miejsce w 2012 r.

Miejsce pamięci

22 września 2013 w budynku rezydencji powołano Instytut bp. Wilhelma Pluty, którego dyrektorem został ks. dr Grzegorz Cyran. Od 2018 r. dyrektorem Instytutu był ks. dr Wojciech Miłek. W murach rezydencji znajduje się również Izba Pamięci „Solidarności”. W poprzednich latach odbywały się tam także zjazdy Studium nad małżeństwem i rodziną. Dom Biskupi od powojennych czasów był miejscem wzrostu duchowego, patriotycznego, intelektualnego i społecznego. Dziś można śmiało powiedzieć, że funkcje z całą mocą ożyją dzięki decyzji bp. Tadeusza Lityńskiego o umiejscowieniu tu domu studiów Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu. Już od października alumni zamieszkiwać będą te tętniące historią mury.

Wizytówka Gorzowa

Dom Biskupi to miejsce na stałe wpisane w krajobraz Gorzowa. Z jednej strony jest wizytówką miasta, z drugiej zaś jest dla mieszkańców przypomnieniem o istnieniu diecezji gorzowskiej i bogatej historii tego miejsca. – Miejsce dla mnie szczególne, choć dopiero od ok. 20 lat mieszkam w Gorzowie. Miałam okazję przebywać tam podczas zajęć w czasie studium nad małżeństwem i rodziną. Miejsce przepełnione historią i pięknem. Modlitwa i Eucharystia w kaplicy bp. Pluty oraz zwiedzanie to niezapomniane przeżycia duchowe – wspomina Dom Biskupi Marzena Kruszakin, mieszkanka Gorzowa. Do dziś byłe posiadłości braci Bahrów są celem spacerów po mieście, nie tylko jako miejsce kultury, ale także jako perełka architektoniczna.

Ordynariusz trafił do pustego budynku, ale dzięki życzliwości mieszkańców w szybkim tempie sale pałacowe zapełniły się meblami.

Podziel się cytatem

***

Niezależnie od miejsca formacji naszych kleryków potrzeba dużo modlitwy o nowe i święte powołania kapłańskie do naszego seminarium. To zadanie nie tylko „Przyjaciół Paradyża” czy grup modlitewnych, ale wszystkich diecezjan. Biskup Pluta, który tyle lat mieszkał w tym miejscu, będzie szczególnym orędownikiem tej sprawy.

2020-08-18 14:59

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Seminarium w Domu Biskupów Gorzowskich

[ TEMATY ]

seminarium

gorzów

Dom Biskupów Gorzowskich

Archiwum Aspektów

Historyczny dom biskupów gorzowskich, czyli budynek przy ul. 30 Stycznia 1 i 1a w Gorzowie pełnił rolę siedziby administratorów apostolskich a potem biskupów diecezjalnych w latach 1945-1992. Później, aż do 2007 r. był mieszkaniem biskupa pomocniczego i jednocześnie rezydencją pomocniczą biskupa diecezjalnego. Teraz stanie się miejscem formacji i studiów kleryków diecezji zielonogórsko-gorzowskiej.

Przed wojną dom ten był własnością państwa Max und Adelheid Bahr. Po wojnie zmieniło się na tych ziemiach bardzo wiele. Miasto Landsberg znalazło się na terytorium Polski, zmieniając nazwę na Gorzów. W 1945 r. w budynku przy ul. 30 Stycznia przez pewien czas stacjonowali tam oficerowie radzieccy, później budynek był niezamieszkały. Przychylne wówczas dla Kościoła władze miasta Gorzowa oddały budynek na rezydencję administratora apostolskiego. Po opuszczeniu przez wojsko budynku jeszcze przez jakiś czas w piwnicy była kuchnia, ale korzystano z osobnego wejścia.
CZYTAJ DALEJ

Niemcy: tysiące przeciwników aborcji na Marszu dla Życia

2025-09-21 12:51

[ TEMATY ]

Niemcy

marsz dla życia

zrzut ekranu YT

Ok. 7000 osób wzięło udział w 21. „Marszu dla życia”, który odbył się 20 września jednocześnie w Berlinie i Kolonii. Ogólnokrajowa manifestacja Federalnego Stowarzyszenia Prawa do Życia (BVL) jest jednym z najważniejszych wydarzeń ruchu na rzecz ochrony życia. Chrześcijanie różnych wyznań dali wyraźny sygnał na rzecz ochrony życia ludzkiego - od narodzin do naturalnej śmierci.

W Berlinie marsz rozpoczął się w tym roku po raz pierwszy na placu przed dworcem głównym, a nie jak zwykle przy Bramie Brandenburskiej. Wśród uczestników byli biskup Regensburga Rudolf Voderholzer, biskup pomocniczy Berlina Matthias Heinrich, a także liczni księża, siostry zakonne i inni przedstawiciele Kościoła. Według danych organizatorów przez stolicę przeszło około 4000 osób. W Kolonii w pokojowej demonstracji wzięło udział około 3000 osób. W tym samym czasie w Zurychu odbył się pierwszy „Marsz dla Życia” w Szwajcarii.
CZYTAJ DALEJ

Dzień bez Samochodu - za darmo nie tylko autobusem i tramwajem

2025-09-22 07:11

[ TEMATY ]

samochody

Adobe Stock

W poniedziałek przypada Dzień bez Samochodu, co oznacza, że w wielu polskich miastach przejazd komunikacją miejską będzie bezpłatny. Na specjalne oferty mogą jednak liczyć także użytkownicy rowerów publicznych i podróżujący koleją.

Dzień bez Samochodu jest kulminacyjnym punktem trwającego od 16 do 22 września Europejskiego Tygodnia Mobilności – kampanii zainicjowanej przez Komisję Europejską, polegającej na promowaniu w miastach i gminach zrównoważonego transportu, w tym transportu zbiorowego, rowerowego, ruchu pieszego.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję