Seria Biblioteka „Niedzieli” wzbogaciła się o wyjątkową pozycję - „Życiorys Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika”. Chociaż książka ukazała się w czerwcu tego roku, czytelnicy nie będą mieli możliwości, by spotkać jej autora. O. Bartłomiej Szotarewicz, paulin, żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Jego dzieło, napisane po łacinie, ukazało się w 1693 r., a potem przez trzy wieki spoczywało w klasztornej bibliotece.
- Inicjatywa, by zapomniane dzieło przetłumaczyć i wydać, należała do prof. Jerzego Wojtczaka-Szyszkowskiego - mówi ks. inf. Ireneusz Skubiś, redaktor naczelny „Niedzieli”. - Było wiele powodów, dla których uznałem, że warto podjąć tę inicjatywę. Naszą intencją jest, by ukazywać rolę, jaką pauliński zakon, a szczególnie Jasna Góra, odegrał w polskiej kulturze. Jestem konfratrem tego zakonu, jest to także wyraz mojego szacunku i wdzięczności dla stolicy duchowej i ostoi polskości, którą jest Jasna Góra. To także wyraz osobistego przeżycia religijnego, szczególnego kultu św. Stanisława BM, który jest patronem Polski. Duże znaczenie miał również fakt, że prof. Wojtczak jest wybitnym specjalistą filologii klasycznej, a nasza redakcja współpracuje z nim od dawna - był m.in. konsultantem naukowym wydanej kilka lat temu w serii Biblioteka „Niedzieli” dwutomowej książki „Mądrość łaciny”.
Książkę, której tytuł w oryginale brzmi: „Byssus et purpura seu vita et martirium d. Stanislai episcopi Cracoviensis historio stylo infertis etami nonnullis encomiorum flosculis”, przetłumaczył zespół znakomitych specjalistów z Uniwersytetu Warszawskiego. Są to: Małgorzata Liśkiewicz, Paulina Pludra-Żuk, Karolina Wincewicz i prof. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski, który jest także autorem wstępu i opracowania całości. Aneksy i przypisy, które rzucają szersze światło na treść dzieła, przygotował o. Grzegorz Prus. Przy jej wydaniu redakcja współpracowała z Jasną Górą.
O. Bartłomiej Szotarewicz urodził się w Bolesławcu k. Wielunia w 1647 r. W wieku 20 lat wstąpił do Zakonu Paulinów i tutaj zdobył gruntowne wykształcenie. W zakonie powierzano mu różne funkcje, był m.in. przeorem klasztoru w Wieluniu i św. Barbary w Częstochowie, jednym z definitorów Zarządu Polskiej Prowincji Paulinów, a także wikariuszem prowincji. Dzięki jego staraniom wybudowano pauliński klasztor w Wieluniu. Był również wykładowcą teologii, filozofii i retoryki w paulińskim studium w Krakowie na Skałce. Sporo pisał. Jego zainteresowania literackie obejmują historię i ascetykę, pisał też komentarze biblijne, traktaty teologiczne i prawnicze oraz poezję. Zmarł w 1713 r.
Lektura książki „Byssus et purpura” potwierdza, że jej autor był znakomitym erudytą i intelektualistą. Świadczy o tym przemyślana konstrukcja dzieła, liczne odniesienia historyczne i cytaty z pisarzy starożytnych, a także wplecione w tekst utwory poetyckie. O. Bartłomiej podzielił książkę na dwie części. W pierwszej opisuje życie i męczeństwo św. Stanisława, w drugiej - obszerniejszej - wiele cudów, które dokonały się za jego wstawiennictwem. W słowie skierowanym do czytelnika informuje, że przy opisie życia korzystał z tekstów Jana Długosza oraz Mikołaja z Wilkowiecka, paulina, natomiast opisy cudów i łask zaczerpnął z Długosza, akt Klasztoru Skałecznego, tablic wotywnych znajdujących się w różnych kościołach. To ważne, bo niektóre z tych źródeł nie zachowały się do naszych czasów. Opisy świadczą, że kult św. Stanisława był rozległy nie tylko na terytorium ówczesnej Polski, ale także m.in. w Panonii. Wśród czcicieli Biskupa Męczennika byli przedstawiciele wszystkich stanów i warstw społecznych: możnowładcy, szlachta, osoby zakonne, mieszczanie, wieśniacy, żołnierze, nawet nawrócone nierządnice. Dzięki komentarzom o. Bartłomieja książka jest także cennym źródłem informacji nt. chorób i sposobów ich leczenia w dawnej Polsce.
Ponieważ dzieło „Byssus et purpura” zostało wydrukowane na Jasnej Górze, warto przypomnieć, że drukarnia paulińska, którą zorganizowano w XVII wieku, była, do czasu jej likwidacji, w ramach sankcji za udział paulinów w powstaniu styczniowym, ważnym ośrodkiem kulturotwórczym. Wydawane tutaj książki religijne, modlitewniki, zbiory pieśni, elementarze dla szkół dzięki pielgrzymom docierały bardzo daleko. Stąd ogromne zasługi jasnogórskiej oficyny dla narodu i Kościoła w Polsce.
Pierwsze tłumaczenie „Byssus et purpura” nawiązuje szatą edytorską do dawnych wydawnictw. Godny podziwu jest język tego dzieła - efekt pracy zespołu tłumaczy, który sprawił, że czyta się je znakomicie. To wszystko sprawia, że zapomniane dzieło sprzed trzech wieków, dziś może być ozdobą każdej domowej biblioteki.
Książkę można zamówić pod adresem: Redakcja Tygodnika Katolickiego „Niedziela”, ul. 3 Maja 12, 42-200 Częstochowa,
Pomóż w rozwoju naszego portalu
