Polska pod opieką Papiestwa

Dla powstającego państwa Piastów kluczowe znaczenie miały relacje z Papiestwem. To dzięki przyjęciu chrztu przez Mieszka I oraz oddaniu państwa pod symboliczną opiekę Stolicy św. Piotra, wyrażonej w dokumencie „Dagome iudex”, Polska weszła w obręb kultury Zachodu. Zagwarantowanie jej odrębności kościelnej w trakcie Zjazdu Gnieźnieńskiego w roku tysięcznym umożliwiło także zachowanie suwerenności politycznej. Już w XI stuleciu państwo Piastów stało się istotnym partnerem dla papieża Grzegorza VII w trakcie jego sporu z cesarzem niemieckim Henrykiem IV.

Od XII wieku rozpoczynają się systematyczne wizyty legatów papieskich, nazywanych kolektorami, na ziemiach ówczesnej Polski. Miały one z jednej strony charakter ekonomiczny (kontrola poboru świętopietrza i innych danin), ale zarazem umacniały i podnosiły znaczenie miejscowych struktur kościelnych i ich autonomii wobec władzy świeckiej. Dobre stosunki z Papiestwem owocowały też szybkim rozwojem edukacji i kultury, czego wyrazem była m. in. zgoda papieża na powołanie Akademii Krakowskiej (późniejszego uniwersytetu) w 1364 r.

Znaczenie dla dobrych relacji z Papiestwem uwydatniło się podczas wojen i sporów z Zakonem Krzyżackim, kiedy to Stolica Apostolska okazywała na ogół zrozumienie dla interesów polskich.

Polska z Litwą ważnymi partnerami Papiestwa

A po Unii Krewskiej (1385) umożliwiającej chrzest Litwy, Polska, połączona unią z Litwą, stała się istotnym partnerem Papiestwa w zakresie ewangelizacji i włączenia tych terenów w krąg wpływów Rzymu. Polska po unii z Litwą, poczynając od XIV wieku, stawała się istotnym sojusznikiem Stolicy Apostolskiej wobec narastającego naporu tureckiego na tereny środkowo-wschodniej Europy.

Ustanowienie papieskiej nuncjatury

Intensyfikacja relacji z Papiestwem za czasów Jagiellonów, wzmocniona zagrożeniami, jakie niosły ze sobą prądy reformacyjne w sąsiednich Niemczech, zaowocowała decyzją o nominacji nuncjusza Zachariasza Ferreriego w 1519 r., a stała nuncjatura ustanowiona została w 1555 r. za Zygmunta Starego. Pierwszym nuncjuszem na stałe rezydującym w Krakowie został Alvise (Luigi) Lippomano.

Sobór Trydencki (1545 – 1563) wyposażył papieskich przedstawicieli w dodatkowe kompetencje. W Polsce zadaniem nuncjuszy było wspieranie reform wewnętrznych w Kościele, w celu m. in. osłabienia wpływów protestantyzmu. Ale również uwrażliwienie polskich władców na niebezpieczeństwo tureckie i współpraca z Papiestwem w celu obrony chrześcijańskiej Europy.

Polska „przedmurzem chrześcijaństwa”

Znaczenie Polski w oczach Rzymu jako „przedmurza chrześcijaństwa” (antemurale christianitatis) osiągnęło swoje apogeum podczas panowania Jana III Sobieskiego, którego zwycięstwo w 1683 r. nad Turkami pod Wiedniem zaowocowało powstaniem Ligi Świętej, w której Polska była równoprawnym członkiem obok Stolicy Apostolskiej, Cesarstwa Habsburskiego i Republiki Weneckiej. Jednak w XVIII stuleciu Rzeczpospolita pogrążona w sporach wewnętrznych i zagrożona przez mocarstwa ościenne przestała być atrakcyjnym partnerem dla Papiestwa.

Do momentu utraty niepodległości na czele nuncjatury apostolskiej w Polsce stało 64 nuncjuszy, z czego 61 było Włochami. Byli oni na ogół starannie wykształceni w renomowanych uczelniach europejskich, głównie w zakresie obojga praw.

Trudny okres zaborów, Papiestwo zjednoczone ze świeckimi potęgami

W 1795 r. z mapy Europy zniknęło państwo, w którym dominującą religią był katolicyzm i które utrzymywało ze Stolicą Apostolską bliskie i dobre stosunki. Jego miejsce zajęły monarchie absolutne, dążące do podporządkowania sobie Kościołów lokalnych przez osłabienie ich związków z Rzymem. Jednakże w politycznej doktrynie Rzymu dominowało niestety przekonanie o sakralnej sankcji władzy monarchów europejskich i konieczności utrwalania sojuszu ołtarza z tronem, choć ten ostatni ograniczał prawa Kościoła katolickiego i jego wyznawców. W tej sytuacji niemożliwe było wsparcie dla idei niepodległości Polski.

Wielka Emigracja znajdująca się w Paryżu po Powstaniu Listopadowym starała się informować Stolicę Apostolską o sytuacji na ziemiach polskich, a w szczególności poprzez powołane w tym środowisku zgromadzenie zmartwychwstańców. Dzięki temu Stolica Apostolska zajęła wobec Powstania Styczniowego 1863 znacznie bardziej zniuansowane stanowisko niż to miało miejsce w przypadku Powstania Listopadowego, i odrzuciła propozycję jego potępienia, sugerowaną przez rosyjskiego posła w Rzymie. Co więcej papież Pius IX ogłosił we wrześniu 1863 r. dni uroczystych modlitw za Polaków, a 3 lata później wsparł propozycję powołania Kolegium Polskiego w Rzymie, pomimo ostrego sprzeciwu państw zaborczych.

Postulat niepodległości Polski zaczął popierać u schyłku I wojny światowej papież Benedykt XV, w szczególności po wybuchu rewolucji lutowej w Rosji.

W odrodzonej Polsce

W 1919 r. zostały wznowione stosunki dyplomatyczne między Polską a Stolicą Apostolską po ponad 120 latach przerwy. Ich oficjalne przywrócenie poprzedził przyjazd o rok wcześniej do Warszawy (29 maja 2018) wizytatora apostolskiego w osobie prał. Achillesa Rattiego.

Nuncjusz Achilles Ratti

30 marca 1919 r. Stolica Apostolska w sposób formalny uznała istnienie odrodzonego państwa Polskiego. 6 czerwca prałat Ratti został mianowany Nuncjuszem Apostolskim w Polsce i podniesiony do godności arcybiskupa tytularnego. Listy uwierzytelniające złożył na ręce Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego 19 lipca. Oznaczało to wznowienie pełnych relacji dyplomatycznych pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. Nuncjusz Ratti, jeszcze jako wizytator apostolski odegrał olbrzymią rolę w scaleniu Kościoła w Polsce po okresie zaborów i doprowadzenia do powstania jednej konferencji biskupiej.

Jego siedzibą aż do 1924 r. była plebania przy ul. Książęcej 21. W grudniu 1924 r. siedziba nuncjatury została przeniesiona z ul. Książęcej do pałacyku w Al. Szucha 12, gdzie znajdowała się do 1939 a powróciła tam w 1989 r.

Odpowiedzią ze strony polskiej na mianowanie nuncjusza w Warszawie było mianowanie 1 lipca 1919 r. posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym przy Stolicy Apostolskiej prof. Józefa Wierusza-Kowalskiego, wybitnego fizyka. Funkcję tę pełnił on do 30 sierpnia 1921 r. Jego następcą został Władysław Skrzyński, który był wiceministrem spraw zagranicznych w latach 1919-1920. 27 listopada 1924 r. poselstwo polskie przy Stolicy Apostolskiej zostało podniesione do rangi Ambasady I klasy.

Podczas wojny polsko - bolszewickiej nuncjusz Ratti, jako jeden z nielicznych dyplomatów, pozostał w Warszawie umacniając i podnosząc ducha obrońców stolicy w sierpniu 1920 r.

Z kolei od 20 kwietnia do 12 grudnia 1920 r. nuncjusz Ratti pełnił rolę Wysokiego Komisarza Kościelnego na Śląsku na terenach plebiscytowych. Choć jego rolą było przede wszystkim rzetelne informowanie Stolicy Apostolskiej, to został on niesłusznie oskarżony o działania sprzyjające duchowieństwu niemieckiemu. W Sejmie żądano zerwania stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. 4 czerwca 1921 r. nuncjusz Ratti opuścił Warszawę. Na konsystorzu 13 czerwca papież mianował go kardynałem, a 6 lutego 1922 r. został wybrany na papieża i przyjął imię Piusa XI.

Nuncjusz Lorenzo Lauri, negocjator konkordatu

Kolejnym Nuncjuszem Apostolskim w Polsce został 25 maja 1921 r. abp Lorenzo Lauri. Od razu zaangażował się w negocjacje z polskim rządem na rzecz konkordatu, które trwały 4 lata. 16 czerwca 1924 r. rząd Władysława Grabskiego zatwierdził projekt konkordatu, a 2 października w Rzymie rozpoczęły się negocjacje ze Stolicą Apostolską. 10 lutego konkordat został ostatecznie podpisany w Rzymie. Konkordat został ratyfikowany przez polski Sejm 26 marca 1925 r., a 30 maja prezydent Stanisław Wojciechowski dokonał jego ratyfikacji.

Umowa zapewniała Kościołowi katolickiemu „naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań”. Ponadto Kościół miał swobodę kontaktu ze Stolicą Apostolską, a diecezje, parafie oraz zakony zyskiwały osobowość prawną. Kościół uzyskał potwierdzenie własności budynków sakralnych, cmentarzy i majątków kościelnych, a także uzyskał możliwość dochodzenia praw do dóbr zsekularyzowanych przez państwa zaborcze. Państwo - na zasadzie odszkodowawczej - zobowiązywało się wypłacać uposażenia duchownym.

Władze państwowe uzyskały prawo weta przy nominacjach biskupich, a także prawo blokowania kandydatów na proboszczów lub ich usunięcia, jeśli działalność duchownych „była sprzeczna z bezpieczeństwem państwa”. Biskupi zostali zobowiązani do przysięgi na wierność państwu polskiemu. Zatwierdzono istnienie 5 prowincji i 20 diecezji łacińskich, 1 prowincję i 3 diecezje grekokatolickie oraz 1 diecezję ormiańsko-katolicką.

Nuncjusze Francesco Marmaggi i Filippo Cortesi

13 lutego 1928 r. nowym nuncjuszem w Warszawie został mianowany abp Francesco Marmaggi, który wcześniej był nuncjuszem w Rumunii oraz specjalnym wysłannikiem papieskim do Turcji a potem nuncjuszem w Pradze. 14 marca 1928 r. nowy nuncjusz przybył do Warszawy i w trzy dni później złożył listy uwierzytelniające. Jako nuncjusz starał się zbudować korzystne relacje z państwem polskim po zamachu majowym i zdecydowanie łagodził antysanacyjne nastroje wśród wielu członków episkopatu. Zdecydowanie wspierał prymasa kard. Augusta Hlonda, który – w sytuacji ostrego konfliktu pomiędzy piłsudczykami a opozycją - opowiadał się za apolitycznością Kościoła.

14 grudnia 1936 r. kolejnym nuncjuszem w Polsce Pius XI nominował abp Filippo Cortesiego., który 15 maja 1937 r. przybył do Warszawy. Wiele energii poświęcał próbie wyhamowania narastającego konfliktu polsko-niemieckiego. Troszczył się o rozwój polskiego duszpasterstwa na terenie Wolnego Miasta Gdańska. U progu II wojny światowej, z polecenia Piusa XII przedstawiał rządowi polskiemu propozycje, aby w celu ratowania pokoju uznać niemieckie żądania terytorialne.

Druga wojna światowa

5 września 1939 r. po agresji niemieckiej na Polskę abp Filippo Cortesi opuścił Warszawę i udał się wraz z władzami państwowymi do Rumunii. Jednak stosunki dyplomatyczne nie zostały zawieszone – ambasador Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej wciąż rezydował w Rzymie, korzystając z opieki Ojca Świętego.

Tuż przed wybuchem wojny, w lipcu 1939 r. ambasadorem przy Stolicy Apostolskiej został Kazimierz Papée. Już na samym początku wojny Papée podjął starania o poparcie sprawy polskiej u papieża Piusa XII, czemu towarzyszyła szeroko zakrojona akcja informacyjna polskiej ambasady, polegająca na dostarczaniu najważniejszym osobom w Stolicy Apostolskiej stałych raportów, informujących o sytuacji na okupowanych ziemiach polskich, jak i działalności rządu na emigracji. Dotyczyły one także prześladowań ludności żydowskiej przez Niemców. Przyniosło to sukces w 1942 r. kiedy to Pius XII w orędziu bożonarodzeniowym jasno wypowiedział się o ofiarach wojny skazywanych na śmierć „tylko z powodu swojej narodowości bądź pochodzenia”. Z kolei podczas Powstania Warszawskiego dzięki zabiegom ambasadora Papéego Watykan interweniował u sprzymierzonych o pomoc dla ludności stolicy, a media watykańskie informowały o okrucieństwach wojsk niemieckich.

Zerwanie Konkordatu

12 września 1945 r. rząd Polski zerwał konkordat - co spowodowało, że przestały istnieć kontakty pomiędzy Stolicą Apostolską a przedstawicielami Polski komunistycznej.

Po wojnie, kiedy rząd komunistyczny jednostronnie wypowiedział konkordat ze Stolicą Apostolską reprezentująca rząd londyński ambasada polska w Rzymie miała istotne znaczenie w przekazywaniu Stolicy Apostolskiej stanowiska polskiej emigracji oraz licznych informacji z kraju. Liberalizacja w Polsce po 1956 r. zachwiała pozycją emigracyjnej ambasady. W 1958 r. amb. Papée przestał być traktowany jako pełnoprawny ambasador, a jego funkcja została określona przez Sekretariat Stanu jako „kierownik ambasady”. W 1972 r. placówka przestała być formalnie uznawana.

Początki dialogu z władzami PRL

Pierwsze kontakty na linii Stolica Apostolska – PRL nastąpiły wraz z pontyfikatem Jana XXIII. Od listopada 1966 r. rozpoczęły się dość częste wizyty w Polsce abp. Agostino Casarolego. W maju 1967 r. Paweł VI podniósł cztery administratury apostolskie na ziemiach zachodnich i północnych do rangi osobnych jednostek administracyjnych, co później umożliwiło erygowanie tam stałych diecezji po podpisaniu przez PRL układu z RFN i jego ratyfikacji w 1972 r.

W lutym 1974 r. ustanowiono zespół ds. stałych wzajemnych roboczych kontaktów, któremu od strony watykańskiej przewodniczył abp Luigi Poggi, a szefem delegacji polskiej byli Kazimierz Szablewski a następnie Jerzy Kuberski.

Po spotkaniu Edwarda Gierka z papieżem Pawłem VI w grudniu 1977 r. oraz kolejnych wizytach abp. Poggiego w Polsce, Stolica Apostolska uznała, że jest gotowa do podpisania układu z PRL, mimo, że przeciwny był temu prymas Stefan Wyszyński.

Nowa Ostpolitik Watykanu

Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w czerwcu 1979 r. oraz poparcie udzielone przez Episkopat powstającej „Solidarności” pokazały, że Kościół w Polsce jest na tyle istotnym podmiotem w życiu publicznym, że władze muszą podjąć z nim bezpośredni dialog, a nie prowadzić dialog „ponad głowami” lokalnego Kościoła ze Stolicą Apostolską. Do prac nad uregulowaniem relacji PRL - Stolica Apostolska powrócono na początku 1981 r. w okresie "Solidarności". 10 stycznia 1981 r. został powołany Zespół Roboczy ds. legislacyjnych, który miał przygotować projekty odpowiednich aktów prawnych. Jego prace wstrzymał jednak najpierw stan wojenny a ostatecznie zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki w 1984 r.

13 stycznia 1987 r. wizytę w Watykanie złożył gen. Wojciech Jaruzelski, a po pielgrzymce Jana Pawła II do Polski w czerwcu 1987 r. rozpoczęły się regularne negocjacje na temat nawiązania stosunków dyplomatycznych oraz uregulowania relacji między państwem a Kościołem w Polsce.

Konferencja Episkopatu Polski - w porozumieniu ze Stolicą Apostolską - zaproponowała wówczas regulację na dwóch płaszczyznach. Relacje PRL - Stolica Apostolska miałaby regulować specjalna konwencja polsko-watykańska, a stosunki miedzy państwem i kościołem w Polsce - odrębna ustawa.

Ostatecznym efektem tych prac było przyjęcie przez Sejm 17 maja 1989 r. trzech ustaw uznających prawny status Kościoła i gwarantujący mu możliwości pełnienia swej misji. Były to ustawy o stosunkach państwo-Kościół, ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz ustawa o ubezpieczeniu duchownych.

W wolnej Polsce

17 lipca 1989 zostały wznowione pełne relacje dyplomatyczne pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską. 26 sierpnia 1989 r. Jan Paweł II mianował nuncjuszem w Polsce ks. prał. Józefa Kowalczyka. Przybył on na stałe do Warszawy 23 listopada 1989 r. Z kolei prezydent Jaruzelski mianował ambasadorem przy Stolicy Apostolskiej Jerzego Kuberskiego, który wkrótce został zastąpiony przez prof. Henryka Kupiszewskiego. Ambasada Polska przy Stolicy Apostolskiej, kierowana była kolejno przez Stefana Frankiewicza, Hannę Suchocką, Piotra Nowinę-Konopkę, Janusza Kotańskiego i obecnie Adama Kwiatkowskiego.

Jednym z pierwszych kroków nuncjusza Kowalczyka było doprowadzenie do przywrócenia 21 stycznia 1991 r. Ordynariatu Polowego WP ‒ po 46 latach nieistnienia. Następnym krokiem, o historycznym znaczeniu, była reforma administracyjna Kościoła, dokonana bullą „Totus Tuus Poloniae populus” z 25 marca 1992 r. Była to najszersza reforma struktur kościelnych w Europie po wojnie. Powołanych zostało 13 nowych diecezji, a 8 dotychczasowych zostało podniesionych do rangi metropolii, powołano też jedną nową archidiecezję. Rozwiązano unię personalną między archidiecezjami gnieźnieńską i warszawską. Kard. Glempowi pozostał do 2009 r. tytuł Prymasa Polski jako „kustosza relikwii św. Wojciecha w Gnieźnie”. Wcześniej Jan Paweł II 5 czerwca 1991 r., w czasie swej wizyty w Białymstoku, ogłosił decyzję o utworzeniu diecezji białostockiej oraz diecezji drohiczyńskiej. W kolejnych latach została utworzona metropolia bizantyńsko-ukraińska (greckokatolicka), w 2004 r. ustanowiono diecezje: bydgoską i świdnicką oraz nową metropolię ‒ łódzką. Zwieńczeniem reformy było przywrócenie 18 grudnia 2009 r. tytułu Prymasa Polski metropolitom gnieźnieńskim.

Boje o konkordat

Nuncjusz Kowalczyk 25 października 1991 r. przesłał Krzysztofowi Skubiszewskiemu, ministrowi spraw zagranicznych, projekt konkordatu, zaznaczając, że czyni to z upoważnienia Stolicy Apostolskiej. Do włączenia się strony państwowej w tę sprawę doszło po objęciu funkcji premiera przez Hannę Suchocką. 24 marca 1993 r. min. Skubiszewski zaproponował rozpoczęcie rozmów ze Stolicą Apostolską. Konkordat został podpisany 28 lipca 1993 r. w Urzędzie Rady Ministrów. Sygnatariuszami byli abp Józef Kowalczyk ze strony Stolicy Apostolskiej i min. Krzysztof Skubiszewski w imieniu rządu polskiego.

Zbiegło się to z rychłym upadkiem rządów „solidarnościowych”. Wybory we wrześniu 1993 r. wygrała koalicja Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Unii Pracy, co otworzyło pięcioletni okres jałowych dyskusji uniemożliwiających ratyfikację umowy ze Stolicą Apostolską.

Ratyfikacja konkordatu stała się możliwa dopiero wraz z nową kompozycją Parlamentu, kiedy większość uzyskały partie „solidarnościowe”: AWS i Unia Wolności. Umowa ze Stolicą Apostolską została przyjęta przez Sejm 8 stycznia 1998 r., przez Senat 22 stycznia i podpisana przez prezydenta w 2 dni później. Ratyfikacja Konkordatu nastąpiła 23 lutego 1998 r. Ze trony Stolicy Apostolskiej dokonał jej Jan Paweł II a ze strony Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Kwaśniewski.

Ratyfikacja konkordatu w 1998 r. symbolicznie zakończyła etap relacji między Polską a Stolicą Apostolską, skoncentrowany na zbudowaniu prawnych ram obecności Kościoła w warunkach demokratycznego państwa. Od tego momentu relacje polsko-watykańskie mogły nabrać nowego kształtu i bardziej skoncentrować się na współpracy w płaszczyźnie międzynarodowej.

Wejście w życie Konkordatu że Stolicą Apostolską zbiegło się w czasie z rozpoczęciem negocjacji akcesyjnych Polski z Unią Europejską. Papież Jan Paweł II i Stolica Apostolska konsekwentnie byli ważnymi sprzymierzeńcami Polski w tym procesie.

Z kolei ambasada Polski przy Stolicy Apostolskiej stopniowo ewoluowała od tego czasu od modelu „ambasady bilateralnej”, obsługującej relacje polsko-watykańskie, a staje się „ambasadą multilateralną”, analogicznie jak placówki dyplomatyczne przy najważniejszych organizacjach międzynarodowych. Od czasu kiedy ambasadorem została Hanna Suchocka nasza ambasada pełni rolę aktywnego ośrodka w ramach Korpusu Dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej. Widać to było np. w czasie ukraińskiego Majdanu czy rosyjskiej agresji w 2014 r., kiedy to nasza placówka stała się istotnym centrum przekazującym informacje i kształtującym opinię w tym zakresie.

Polska w tym okresie stała się istotnym partnerem Stolicy Apostolskiej. Udzielała wielokrotnie swego dyplomatycznego wsparcia inicjatywom Stolicy Apostolskiej: w obronie wolności religijnej w różnych częściach świata, w kwestiach natury etycznej, ochrony życia bądź badań genetycznych. Wspierała też starania Stolicy Apostolskiej o zapis nawiązujący do chrześcijańskiego dziedzictwa w projektowanej konstytucji europejskiej.

Nuncjusz abp Celestino Migliore

Zastąpił abp. Józefa Kowalczyka 15 września 2010. Obejmując nuncjaturę w Warszawie był jednym z najbardziej zasłużonych dyplomatów Stolicy Apostolskiej, m.in. b. przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ.

Abp Celestino Migliore dokonał pokoleniowej wymiany w Kościele w Polsce. W czasie jego urzędowania połowa z wszystkich 44 diecezji otrzymała nowych rządców. Przez jego biuro przeszły także 33 nominacje biskupów pomocniczych. W ramach troski o Kościół w Polsce abp Migliore dużą uwagę przywiązywał m. in. do kwestii prawidłowego rozwiązywania problemu pedofilii.

Z zainteresowaniem i poparciem obserwował też dialog, jaki przedstawiciele polskiego Episkopatu prowadzili z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym, czego zwieńczeniem było podpisanie 17 sierpnia 2012 r. przez abp. Józefa Michalika i patriarchę Cyryla „Wspólnego przesłania do narodów Polski i Rosji”.

Jako reprezentant papieża aktywnie angażował się w przygotowanie 31. Światowych Dni Młodzieży w Krakowie oraz pielgrzymki papieża Franciszka do Polski w 2016 r.

Nuncjusz abp Salvatore Pennacchio

Złożył listy uwierzytelniające 3 listopada 2016 r. i pełnił funkcję Nuncjusza Apostolskiego w Polsce do 15 marca 2023 r. Na czas jego posługi przypadła nieznana wcześniej fala ujawnień skandali pedofilskich wśród polskiego duchowieństwa. Nuncjusz aktywnie wspierał proces oczyszczenia Kościoła w Polsce z tych przestępstw, czego wyrazem było m. in. wprowadzanie w życie papieskiego motu proprio „Vos estis lux mundi”, na mocy którego było możliwe także karanie biskupów tuszujących sprawy wykorzystywania seksualnego nieletnich w swych diecezjach. W okresie kampanii przeciwko Janowi Pawłowi II w początkach 2023 r. i oskarżeniom go o krycie spraw pedofilskich, zdecydowanie wystąpił w jego obronie. Swą misję w Warszawie zakończył 15 marca br.

Nowym Nuncjuszem Apostolskim w Polsce został mianowany abp Antonio Guido Filipazzi, który jest 74. nuncjuszem w Polsce. Dziś przyjeżdża do Warszawy, a w najbliższych tygodniach złoży listy uwierzytelniające na ręce Prezydenta RP.