Jeden z podrozdziałów adhortacji apostolskiej Jana Pawła II „Familiaris consortio” nosi tytuł „Łaska i odpowiedzialność rodziny chrześcijańskiej”. Tytuł ten dobrze oddaje również zatroskanie obecnego Papieża o tę sakramentalną wspólnotę. W swoim dorocznym przemówieniu do Roty Rzymskiej Ojciec Święty Benedykt XVI porusza problem duszpasterskiego przygotowania kandydatów do małżeństwa. Chodzi bowiem o to, żeby małżeństwa były dobre i trwałe. Młodzi ludzie niekiedy dość niefrasobliwie podchodzą do zagadnienia ślubu kościelnego, wychodząc z założenia, że jest on naturalnym prawem dwojga kochających się osób. Doświadczenie Kościoła pokazuje jednak, że często już przy pierwszych trudnościach takie małżeństwa rozpadają się. Potrzeba zatem zdecydowanie większej wiedzy na ten temat, umiejętności rozwiązywania konfliktów, świadomości bliskości Boga, który stoi w pogotowiu ze swoją łaską. Oczywiście, są piękne pary narzeczeńskie, które oczekując na swój ślub, mają swoje postanowienia, pracują nad sobą, starają się tak twórczo przeżyć ten czas narzeczeński, żeby w przyszłości stworzyć piękne małżeństwo i piękną rodzinę. Jednak nigdy dość informacji, podpowiedzi i wychowania do małżeństwa. Nie chodzi o to, żeby młodych ludzi straszyć psychologiem, lekarzem czy księdzem, ale o to, by ich wyprowadzić z błędnych potocznych przekonań i wprowadzić na właściwą drogę.
Przygotowanie do sakramentu małżeństwa to także wielka polska tradycja. Do małżeństwa podchodziło się zawsze w sposób odpowiedzialny. W kształtowaniu się życia narzeczeńskiego i małżeńskiego brała udział często cała rodzina. Zastanawiano się nad przyszłym życiem małżeńskim młodych, które miało być czymś świętym i oznaczać stabilizację dla kobiety i mężczyzny. I trzeba wrócić do tego, co stanowiło istotę naszej narodowej tradycji i wiary.
Człowiek dzisiejszy, naznaczony nowoczesnością, najgłębsze zmiany odczuwa w swojej psychice, która nieraz bywa biedna i zraniona. Jest wielu ludzi, którzy życiowe decyzje podejmują w sposób mało odpowiedzialny, a w dodatku charakterologicznie są bardzo trudni. Dlatego mamy do czynienia z prawdziwą plagą rozwodów, także w Polsce. A trzeba zauważyć, że rozwód nie jest tylko sprawą małżonków, ale to dramat ich dzieci, dramat całych rodzin, a także poważne problemy państwa, związane z zapewnieniem wszystkim odpowiednich warunków życia. Po prostu rozbicie małżeństwa rodzi nieszczęście.
Dlatego też Benedykt XVI podkreśla, że należy wzmóc działania duszpasterskie, by małżeństwa zawierane w Kościele były prawdziwe. I konkretyzuje: należy zadbać o szerszy dostęp do informacji kanonicznych związanych z sakramentem małżeństwa (nie jest to sprawa wyłącznie specjalistów, ale przede wszystkim małżonków); należy uświadomić narzeczonym, że kurs przedmałżeński, protokół, zapowiedzi przedślubne i indywidualne rozmowy z duszpasterzem nie są tylko koniecznymi formalnościami; duszpasterze nie powinni być zbyt tolerancyjni, gdy chodzi o zasady dopuszczania do małżeństwa sakramentalnego; jako pomoc w przygotowaniu do małżeństwa katolickiego Benedykt XVI zaleca adhortację apostolską „Familiaris consortio” Jana Pawła II, w której położony jest nacisk na potrzebę uświęcania się w małżeństwie i rodzinie; Papież zachęca do skutecznych działań duszpasterskich, by zapobiec małżeństwom zawieranym nieważnie; podkreśla, że brak roztropności przy zawieraniu małżeństwa nie podważa jego ważności.
Benedykt XVI przypomina również, że nie każdy człowiek nadaje się do małżeństwa, że trzeba mieć pewne cechy, które potrafią budować małżeństwo, tworzyć je trwałym i godnym. Warto w tym miejscu wspomnieć książkę kard. Karola Wojtyły „Miłość i odpowiedzialność”. Już sam tytuł wprowadza nas w sedno sprawy, która nazywa się małżeństwem. Autor tego studium mówi o tym, że człowiek, który naprawdę kocha, jest odpowiedzialny.
Benedykt XVI postuluje więc głęboki proces wychowawczy, przygotowujący młodego człowieka do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Odpowiedzialność za te wszystkie komponenty małżeństwa leży po stronie tych, którzy formują młodych w danym narodzie, ale to także odpowiedzialność kapłanów, bezpośrednio przygotowujących narzeczonych do małżeństwa, uświadamiających młodym dobitnie, że ślub składany sobie przed Bogiem i z Jego udziałem zobowiązuje.