List z Kijowa: pierwsze elementy krajobrazu po bitwie

Drogie Siostry, Drodzy Bracia,

Nie spodziewałem się, że tak wielką euforię wywoła wśród Ukraińców wiadomość o wyzwoleniu Chersonia. To jedno z najważniejszych miast na południu kraju znajdowało się przez 256 dni pod okupacją rosyjską. Od o. Miszy słyszałem wiele razy, że marzy o tym, by móc wreszcie spakować samochody i osobiście zawieść pomoc dla jego mieszkańców. Teraz Misza czeka na sygnał od swoich przyjaciół stamtąd, kiedy będzie można do nich jechać.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W ubiegłym tygodniu wyruszyliśmy z wolontariuszami Domu św. Marcina z Fastowa, s. Augustyną oraz o. Miszą do Charkowa, i dalej na południowy wschód Ukrainy, by zawieść pomoc humanitarną mieszkańcom Bałakliji, Iziumu i okolic. Te tereny zostały wyzwolone spod rosyjskiej okupacji dwa miesiące temu. Przyznam, że nigdy jeszcze nie byłem w tak odległych regionach Ukrainy. To nieco inny świat niż ten jaki dotąd znałem, zwłaszcza teraz. Wojna wyrządziła tam ogromne szkody. Centrum Iziumu to prawie kompletna ruina. Zniszczone i wypalone budynki, bloki mieszkalne, zburzony ogromny most nad rzeką Doniec – to wywołuje trwogę również w nas, którzy oswoiliśmy się już trochę z podobnymi widokami.

Reklama

Docieramy do trzech różnych rejonów miasta. Ludzie tłumnie gromadzą się wokół naszych samochodów. W rozdzielaniu pomocy pomagają miejscowi aktywiści. Mają listy osób i wiedzą, kto najbardziej potrzebuje wsparcia. Jak to w życiu, raz po raz wybuchają drobne sprzeczki między stojącymi w kolejce ludźmi. Dzielimy się pakietami z żywnością i środkami czystości, ciepłą odzieżą, poduszkami i kołdrami. Do Bałakliji trafiło kilkanaście okien z Polski. Wira rozkłada stolik, by rozdawać podstawowe leki, których tam brakuje. Natychmiast wokół niej ustawia się tłum ludzi, przeważnie starszych. Młoda mama pyta mnie, czy mamy coś na przeziębienie dla dziecka. Na szczęście mamy. Choć w Iziumie i innych wyzwolonych miejscach otwarte są już niektóre sklepy, to jednak długotrwały brak pracy i wysokie ceny sprawiają, że wielu ludzi nie stać na zrobienie zakupów. „Jest tu znacznie drożej niż w Fastowie” – słyszę od jednego z wolontariuszy, który wrócił właśnie ze sklepu. „Dziękujemy, że do nas przyjechaliście. Ostatnia pomoc była dwa tygodnie temu”. „Skąd jesteście? Jakiej wiary?” – pytają nas ludzie zaciekawieni białymi dominikańskimi habitami. Przed tym, jak zaczynamy rozdawać pomoc, o. Misza prosi byśmy się wszyscy pomodlili odmawiając „Ojcze nasz”. Każdy mówi jak potrafi. Niektórzy milczą.

Po drodze do Iziumu odwiedzamy wioskę Wesełe. Wśród mieszkańców, którzy przyszli po pomoc, jest sporo dzieci. Witam się z grupą chłopców. Podajemy sobie ręce, pytam o imiona i czy chodzą do szkoły. Niestety, szkoła we wsi została zniszczona, kiedy stacjonowali tam Rosjanie, więc uczą się zdalnie. Ale nie jest to takie proste. W wiosce nie ma teraz Internetu, więc codziennie uczniowie i nauczyciele udają się na okoliczne drogi w poszukiwaniu łączności. Kiedy uda im się „złapać” sieć, wysyłają i ściągają zadania i prace domowe. Niestety, takich miejsc jest teraz w Ukrainie sporo.

Wokół wolontariuszy rozdających pomoc humanitarną gromadzą się również psy i koty. Nie zauważyłem, żeby odpędzał je ktoś z mieszkańców. One też przecież przeżyły wojnę. Wiele zwierzaków jest wychudzonych, a niektóre zalęknione. Mamy trochę karmy, którą rozsypujemy. Koty razem z psami łapczywie połykają brązowe kulki nie przejmując się niczym.

Do miejsc rozdawania pomocy prowadzą nas miejscowi wolontariusze. Bogdan i jego żona, to młodzi ludzie z Bałakliji. On spędził kilka dni w niewoli. Chcąc pozbyć się konkurencji, miejscowi kolaboranci, którzy sprzedawali jedzenie, donieśli na niego Rosjanom, że rozdaje ludziom za darmo chleb.

Ostatni weekend spędziłem między klasztorem a kinem, które znajduje się w starej dzielnicy Kijowa zwanej Padół. To tam istniał kiedyś pierwszy klasztor dominikanów. W piątek po południu, trochę przypadkowo, dowiedziałem się, że w kinoteatrze «Zhovten» rozpoczyna się «Docudays UA», czyli Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych o Prawach Człowieka. Zdecydowałem się wybrać na film „Mariupolis 2”. To bardzo poruszający, trwający blisko dwie godziny, dokument o życiu zwykłych ludzi w okupowanym i barbarzyńsko niszczonym przez Rosjan Mariupolu. Film powstał z ocalałych nagrań zarejestrowanych przez litewskiego reżysera Mantasa Kvedaravičiusa. Przyjechał on na początku wojny do Mariupola, by nakręcić swój drugi dokument o tym mieście. Niestety, Kvedaravičius stał się jedną z ofiar wojny. Początkowo informowano, że zginął w na skutek ostrzału samochodu, którym jechał. Była to jednak wersja nieprawdziwa, przekazana opinii publicznej, by umożliwić żonie odzyskanie ciała męża. Wkrótce ujawniono, że litewski reżyser został pod koniec lutego aresztowany, a następnie był torturowany i rozstrzelany przez Rosjan.

Znak krzyża, czyniony z wiarą, jest wyznaniem wiary w Boga w Trójcy Świętej Jedynego. To wyznanie wiary jest także nawiązaniem do szczególnie ważnego momentu w naszym życiu, jakim jest chrzest święty. To w imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego zostaliśmy uwolnieni od grzechu pierworodnego i włączeni do zbawczej społeczności Kościoła. To w imię Trójcy Świętej dokonują się w nas inne znaki sakramentalne. Kościół jest ludem zjednoczonym jednością Ojca i Syna, i Ducha Świętego, czyli wspólnotą zgromadzoną w imię Trójcy Świętej (św. Cyprian, „De oratione dominica”). Od dawien dawna, w naszej polskiej i katolickiej obrzędowości znakiem krzyża czynionym na naszym ciele i związanym z tymi słowami rozpoczynane były czynności dnia codziennego oraz nadzwyczajne uroczystości, takie jak błogosławieństwo dziecka wstępującego na nową drogę życiową lub udającego się w daleką, niebezpieczną podróż. Rolnik pracujący w polu, matka piekąca chleb czy rozkrawająca bochenek chleba, sportowiec podejmujący próbę osiągnięcia dobrego wyniku, uczeń stający do ważnego egzaminu czy ktoś rozpoczynający podróż samochodem i budzący w sobie intencję szczęśliwej drogi – czynią ten właśnie znak i wypowiadają te słowa. Bóg w Trójcy Świętej Jedyny zaprasza nas do wędrówki ku zbawieniu, którym jest On sam. Wędrówka ta stała się możliwa przez dzieło dokonane przez Jezusa Chrystusa, naszego Zbawiciela i trwa w świętym Kościele katolickim. Dziś, w uroczystość Trójcy Świętej, znakiem krzyża i wyznaniem wiary w Boga w Trójcy Świętej Jedynego rozpoczynamy naszą wspólną wędrówkę we wspólnocie naszej archidiecezji, która jest cząstką nowego narodu wybranego. Z woli Ojca Świętego Franciszka będziemy wspólnie realizować nasze życiowe powołania, które mają nas zbliżyć do Pana Boga i do drugiego człowieka. Papież Franciszek zaleca, aby wędrówka biskupa z wiernymi miała szczególny charakter: [niech pasterz] „niekiedy stanie z przodu, aby wskazać drogę i podtrzymać nadzieje ludu, innym razem zwyczajnie stanie pośród wszystkich ze swą prostą i miłosierną bliskością, a w pewnych okolicznościach powinien iść za ludem, aby pomóc tym, którzy zostali z tyłu” („Evangelii Gaudium” n. 31). Przed tym pielgrzymim trudem chciałbym, jako pasterz posługujący w Archidiecezji Przemyskiej, naznaczyć was wszystkich znakiem Krzyża Świętego i zachęcić do wspólnego pielgrzymiego trudu. Do udzielania błogosławieństwa zachęca nas autor natchniony: „Niech cię Pan błogosławi i strzeże. Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad tobą, niech cię obdarzy swą łaską. Niech zwróci ku tobie oblicze swoje i niech cię obdarzy pokojem” (Lb 6, 24-26). Chrystus wiele razy błogosławił ludzi, między innymi dzieci, a rozstając się z apostołami, „wyprowadził ich ku Betanii i podniósłszy ręce błogosławił ich. A kiedy ich błogosławił, rozstał się z nimi i został uniesiony do nieba” (Łk 24, 50-51). W dzisiejszym świecie, tak skomplikowanym, pełnym rażących niesprawiedliwości i krzywd, niezmiernie aktualne są słowa św. Piotra Apostoła: „Nie oddawajcie złym za złe ani złorzeczeniem za złorzeczenie. Przeciwnie zaś błogosławcie. Do tego jesteście powołani, abyście odziedziczyli błogosławieństwo” (1 P 3, 9). Z serca błogosławię i dziękuję księdzu arcybiskupowi Józefowi za przykład umiłowania spraw Bożych i Kościoła katolickiego, zarówno w wymiarze diecezjalnym jak i powszechnym. Niech Boże błogosławieństwo spocznie w gorliwym sercu księdza biskupa Stanisława i umocni go w trudzie pasterskiego posługiwania. Z serca błogosławię kapłanom diecezjalnym i zakonnym – tym, którzy tak często mają okazję przekazywać wiarę w tajemnicę Trójcy Świętej, czyniąc znak krzyża nad wiernymi. Proszę Was o wierne realizowanie swego powołania kapłańskiego, na wzór świętych kapłanów naszej archidiecezji – św. Jana z Dukli, św. Andrzeja Boboli, św. Józefa Sebastiana, bł. ks. Jana Balickiego, bł. ks. Bronisława Markiewicza, błogosławionych Augusta i Michała Czartoryskich. Wzorem naszych świętych, błogosławionych i świątobliwych odczytujmy znaki czasu. Bądźcie głosicielami Słowa Bożego, wytrwałymi szafarzami sakramentów świętych, animatorami różnych, ożywiających wiarę w naszych parafiach grup duszpasterskich. Alumnom naszego Wyższego Seminarium błogosławię, życząc wzrostu duchowego w wędrówce ku realizacji powołania kapłańskiego. Razem z Wami będziemy modlić się o to, by nie brakowało waszych następców w seminaryjnych ławach. Niech będą błogosławione wszystkie osoby życia konsekrowanego, realizujące swój charyzmat i służące w ten sposób Bogu i ludziom przez trwanie w modlitwie i w pełnieniu codziennej, szarej służby Panu Bogu i ludziom. Błogosławieństwo Boże niech spocznie na wszystkich rodzinach archidiecezji. Niech owocem tego błogosławieństwa będzie miłość, wierność i uczciwość małżeńska oraz trwanie w sakramentalnym związku. Oby w naszych rodzinach nie było bolesnych napięć, rozdarcia, bezrobocia, alkoholizmu i innych nieszczęść. Modlę się i Was do tej modlitwy zachęcam, by nie pustoszały piękne polskie domy, a młodzi we własnej Ojczyźnie mogli realizować swoje marzenia i budować jej przyszłość. Niech rodziny naszej archidiecezji jednoczą się we wspólnym wysiłku budowania w każdej rodzinie Kościoła domowego. Znak Krzyża Świętego wyciśnięty w sercach dzieci i młodzieży niech będzie powtarzany na ich czołach przez rodziców. Dzieciom i młodzieży życzę bezpiecznego wzrostu w łasce u Boga i u ludzi (por. Łk 2, 52). Zapraszam Was do wędrówki drogami wiary. Szczególne pozdrowienie kieruję ku młodym ludziom, którzy w najbliższym czasie wejdą w czas swojej dojrzałości. Serdecznie zapraszam Was do włączenia się do grup duszpasterskich – Ruchu Światło-Życie, Ruchu Apostolstwa Młodzieży, Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, Szkolnych Kół „Caritas”. Nie bójcie się pójść za głosem powołania kapłańskiego lub zakonnego. Czeka na Was Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu i różne nowicjaty zakonne. Z pokornym błogosławieństwem pochylam się nad bezrobotnymi, chorymi, cierpiącymi duchowo i fizycznie. Jesteście tak blisko Chrystusowego Krzyża. Proszę Was, ofiarujcie Wasze cierpienie i poczucie osamotnienia w intencji zbawienia nas wszystkich. Mimo geograficznej odległości błogosławię tym, których konieczność życiowa zmusiła do opuszczenia Ojczyzny i pobytu na emigracji. Czujcie się potrzebni dla swoich rodzin i dla Kościoła w archidiecezji. Dobry Bóg niech ustrzeże Was od utraty wiary i powróci do domu rodzinnego. Boże błogosławieństwo niech dotknie łaską nawrócenia tych wszystkich, którzy obecnie są oddaleni od Pana Boga i Jego Kościoła. Dobry Łotr, patron naszej archidiecezji, niech wyprosi nam wszystkim łaskę nawrócenia. Przyjmując błogosławieństwo w imię Trójcy Świętej, idźmy razem i wytrwale ku Bogu, który jest miłością. Do życia w doskonałości zachęca nas Tajemnica Trójcy Świętej, „bo zawiera ona, w Ojcu i Synu, i Duchu Świętym, nieskończoność w wiekuistym, piękno w obrazie, radość życia w darze” (św. Hilary, „O Trójcy Świętej”). Boże, w Trójcy Świętej jedyny! „W Ciebie wierzę, Tobie ufam, Ciebie miłuję i uwielbiam, o błogosławiona Trójco. Niech będzie błogosławiony Bóg, Jedyny w Trójcy Świętej, który stworzył świat i nim rządzi: Jemu chwała teraz i na wieki. Chwała Tobie, Przenajświętsza Trójco. Ty nas obdarzasz miłosierdziem i odkupieniem”. „Boże Ojcze, Ty zesłałeś na świat Twojego Syna, Słowo Prawdy i Ducha Uświęciciela, aby objawić ludziom tajemnicę Bożego życia; spraw, abyśmy wyznając prawdziwą wiarę, uznawali wieczną chwałę Trójcy i uwielbiali jedność Osób Bożych w potędze ich działania; niech zabłyśnie nad nami dar Twojego Zbawienia i wlej w nasze serca nowe tchnienie Twojej miłości”. W naszej wspólnej wędrówce prośmy o pomoc Maryję, poznającą w scenie Zwiastowania tajemnicę Trójcy Przenajświętszej: „Bądź pozdrowiona, Córko Boga Ojca, bądź pozdrowiona, Matko Syna Bożego, bądź pozdrowiona, Oblubienico Ducha Świętego, Sanktuarium Trójcy Przenajświętszej”.