- Jednym z najpoważniejszych czynników ryzyka chorób serca i naczyń jest nadciśnienie tętnicze. Co to pojęcie oznacza?

Lek. med. Lidia Popielska-Łebek, kardiolog: - Najpierw wyjaśnijmy, co nie jest nadciśnieniem. Według najnowszej klasyfikacji, wyróżniamy ciśnienie optymalne, prawidłowe oraz wysokie prawidłowe. Optymalne oznacza, że ciśnienie skurczowe osiąga wartości poniżej 120 mmHg, a rozkurczowe - poniżej 80 mmHg. Prawidłowe ciśnienie zamyka się w przedziale od 120 do 129 mmHg dla ciśnienia skurczowego i 80-84 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego. Z ważnych powodów medycznych wyróżniono ciśnienie wysokie prawidłowe, które osiąga wartości w przedziale 130-139 mmHg dla ciśnienia skurczowego i 85-89 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego. Jeżeli ciśnienie wykazuje wartości powyżej 140 mmHg (skurczowe) i/lub 90 mmHg (rozkurczowe), to mówimy o nadciśnieniu tętniczym. Ważne jest, aby pacjenci z ciśnieniem wysokim prawidłowym byli objęci nadzorem medycznym, ponieważ często przekształca się ono w nadciśnienie.

- Co wywołuje nadciśnienie?

- Nadciśnienie dzielimy na wtórne - w przebiegu innych chorób - i pierwotne, czyli uwarunkowane genetycznie, które dotyczy ok. 90% pacjentów. W tej grupie ważna jest również rola czynników środowiskowych. Zaliczamy do nich: otyłość, nadmierne spożywanie soli, mało aktywny tryb życia, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, stosowanie środków antykoncepcyjnych.

- Jak zapobiegać?

- Należy unikać czynników ryzyka. Jeżeli mamy nadciśnienie, to rezygnujemy z palenia i picia alkoholu, odchudzamy się i aktywizujemy, ograniczamy sól. To jest bardzo ważna sprawa, bo średnie spożycie soli w Polsce na osobę wynosi ok.10 g na dobę, a potrzeby naszego organizmu są rzędu 1 g na dobę. Korzystnym zabiegiem jest… usunięcie solniczki ze stołu. Trzeba również ograniczyć spożywanie gotowych dań kupowanych w sklepach, typu pizza, sosy, zupy w proszku i kostki rosołowe, konserwy, solone orzeszki i chipsy, które zawierają dużo soli. Zdrowiej jest stosować sól magnezową lub potasową albo zamiast soli dodawać przyprawy ziołowe: bazylię, tymianek, oregano. Wtedy korzyść jest podwójna, bo zioła przyprawowe zawierają cenne dla zdrowia składniki. Poza tym korzystne jest zastosowanie diety śródziemnomorskiej, takiej samej jak przy profilaktyce antymiażdżycowej.

- Dlaczego tak dużo mówi się obecnie o nadciśnieniu?

- Jest to niebezpieczna choroba, nazywana potocznie cichym zabójcą. W Polsce cierpi na nią ok. 9 mln osób, natomiast drugie tyle ma ciśnienie wysokie prawidłowe, które, jeżeli nie będzie monitorowane, może przekształcić się w nadciśnienie.