Reklama

Patrzac w niebo

Krzyż Północy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Za nami okres fantastycznie „spadających gwiazd” nazywanych Perseidami. Te odłamki z kosmosu w zupełnej ciszy przemierzają przestrzeń, tworząc nad nami prawdziwy gwiezdny parasol. Jeżeli tylko dopisała pogoda, widowisko było wspaniałe. Zachwyciliśmy się też Drogą Mleczną, nazywaną często Drogą do Częstochowy. Ona zawsze towarzyszy pielgrzymom zdążającym w sierpniu na Jasną Górę. Potrafimy również zidentyfikować malutki gwiazdozbiór Lutni, w którym wyróżnia się jedna z najjaśniejszych gwiazd o nazwie Wega.
Właśnie tuż obok Lutni na tle Drogi Mlecznej znajdziemy znany gwiazdozbiór Łabędzia (Cygnus). Jego jasne gwiazdy układają się w figurę przypominającą krzyż, dlatego konstelację Łabędzia nazywamy również Krzyżem Północy. Krzyż ten ustawiony jest teraz przodem do południowo-zachodniego horyzontu i stanowi prawdziwą ozdobę wrześniowych wieczorów. Po północy zobaczymy go nieco niżej na zachodzie. Ramiona wielkiego krzyża przypominają skrzydła lecącego ptaka i w takiej postaci przedstawiają tę konstelację kamienne tablice z Mezopotamii. Patrząc w ciemną noc na ten piękny gwiazdozbiór, odnosimy wrażenie, że oto nadleciał nad nasze głowy duży ptak. To starożytni Rzymianie nazwali go Łabędziem, a np. w Arabii był określany jako Lecący Orzeł. Odniesienia do olbrzymiego ptaka znajdziemy w znanej arabskiej baśni o Sindbadzie Żeglarzu. Podróżujący Sindbad, kupiec z Bagdadu, znalazł podczas jednej ze swoich wypraw duże jajo ptaka. Podczepił się do szponów jego rodzica i wraz z nim doleciał do tajemniczej doliny diamentów, skąd wrócił z cennymi skarbami. Również Leonardo da Vinci namalował obraz Ledy i Łabędzia, w którego postać wcielił się Zeus. W tle malowidła widać bliźnięta: Kastora i Polideukesa.
Łabędź jest typowym gwiazdozbiorem naszego letniego nieba, a najjaśniejszą w nim gwiazdą jest odległy o ok. 1600 lat świetlnych Deneb. To prawdziwy nadolbrzym, który wypromieniowuje aż 26 tys. razy więcej energii niż nasze Słońce! To wprost niewyobrażalna ilość, a gdyby umieścić tę gwiazdę w miejscu Słońca, spaliłaby po prostu Ziemię. W naszych szerokościach geograficznych Deneb nigdy nie zachodzi (podobnie jak Wega czy Capella) i możemy go obserwować przez cały rok. Ale np. w sylwestra świeci bardzo nisko nad północnym horyzontem i w terenie zabudowanym trudno go wtedy zobaczyć. W Łabędziu znajdziemy czerwono-żółtą gwiazdę Albireo, stanowiącą piękny układ podwójny dostrzegalny już przez większą lornetkę. Warto również zwrócić uwagę na żółto-białą gwiazdę Sadr, której nazwa z arabskiego oznacza pierś.
Na południowym niebie cały czas widoczny jest teraz duży Trójkąt Letni utworzony przez trzy jasne gwiazdy: opisany właśnie Deneb, Wegę oraz Altair (niżej w konstelacji Orła). Do rana wielki i piękny Trójkąt Letni wraz z sąsiednimi obiektami zniży się powoli do zachodniego horyzontu, gdzie o świcie zacznie już zachodzić.
Kończą się wakacje, wspaniały okres do obserwacji gwiazd. Jest ciepło i mamy więcej wolnego czasu. Dlatego wykorzystujemy lato do zgłębiania tajników astronomii. Ciekawe, że na wakacyjnych szlakach zawsze można spotkać kogoś z astronomicznej rodzinki Niedzieli, którą serdecznie pozdrawiam. Dziękuję za listy i zawarte w nich uwagi. Wszystkie postaram się wykorzystać w następnych odcinkach „Patrząc w niebo”. Nie mogę się też doczekać początku roku szkolnego w moim macierzystym Liceum im. Romualda Traugutta, w którym tradycja kółka astronomicznego jest mocno zakorzeniona. Szkoda, że astronomii w polskich szkołach jest tak mało!

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Policja wystąpiła o wydanie listu gończego wobec Marcina Romanowskiego

2024-12-12 09:15

[ TEMATY ]

Marcin Romanowski

Adobe.Stock

Komenda Stołeczna Policji wystąpiła do Prokuratury Krajowej z wnioskiem o wydanie listu gończego wobec byłego wiceministra sprawiedliwości Marcina Romanowskiego - poinformował w czwartek rzecznik MSWiA Jacek Dobrzyński.

O wniosku policji ws. wydania listu gończego rzecznik MSWiA poinformował na platformie X.
CZYTAJ DALEJ

Mieszkańcy wielu miast nocą i w święta leków nie wykupią

2024-12-12 07:15

[ TEMATY ]

apteka

Adobe Stock

Po prawie roku obowiązywania przepisów przewidujących płacenie aptekom za dyżury prawie połowa uprawnionych do tego powiatów wciąż nie podjęła wymaganych uchwał - informuje w czwartkowym wydaniu "Dziennik Gazeta Prawna".

Choć teoretycznie na terenie każdego powiatu powinna działać przynajmniej jedna apteka, która również nocą i w święta oferuje pacjentom możliwość zakupu pilnie potrzebnych medykamentów, to w praktyce na mapie Polski przez lata występowały białe plamy, gdzie nie dyżurował nikt. Problemem było to, że zarząd powiatu, wyznaczając (często w sposób zupełnie arbitralny) daną aptekę do dyżurowania, nie mógł jej zaoferować w zamian żadnego wynagrodzenia. Farmaceuci nie chcieli zaś pracować za darmo i nie otwierali placówek. W unikaniu kar za taką praktykę pomagały im nieprecyzyjne przepisy - wyjaśnia "DGP".
CZYTAJ DALEJ

Papież przewodniczył Mszy w święto Matki Bożej z Guadalupe

2024-12-12 19:38

[ TEMATY ]

papież Franciszek

Matka Boża z Guadalupe

PAP/MAURIZIO BRAMBATTI

Papież Franciszek przewodniczył w bazylice św. Piotra w Watykanie Mszy św. w święto Matki Bożej z Guadalupe. Msza była sprawowana po hiszpańsku. w homilii Ojciec Święty sprzeciwił się ideologicznemu wykorzystywaniu przesłania z Guadalupe.

Przy ołtarzu papieża zastąpił kard. Robert Prevost, prefekt Dykasterii ds. Biskupów i przewodniczący działającej w jej ramach Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję