Reklama

60 lat temu zerwano konkordat

W tym roku mija 60. rocznica wypowiedzenia przez rząd polski konkordatu ze Stolicą Apostolską.
Umowa ta została zawarta 10 lutego 1925 r.
12 września 1945 r. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podjął uchwałę o zerwaniu dotychczasowego konkordatu.
Zrobiono to pod pretekstem złamania postanowień tej międzynarodowej umowy przez Stolicę Apostolską.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Uchwała rządu stwierdzała:

I. Zważywszy że:
a) W roku 1940 Stolica Apostolska powierzyła za pośrednictwem nuncjusza w Berlinie administrację diecezji chełmińskiej biskupowi gdańskiemu, Niemcowi Karlowi Marii Splettowi, co było naruszeniem konkordatu, a w szczególności artykułu IX, według którego „żadna część Rzeczypospolitej nie będzie zależała od biskupa, którego siedziba znajdowałaby się poza granicami Państwa Polskiego”.
b) Stolica Apostolska mianowała dla biskupstwa gnieźnieńsko-poznańskiego administratora apostolskiego - Niemca Hilariusza Breitingera z jurysdykcją dla Niemców zamieszkałych na terenie diecezji gnieźnieńsko-poznańskiej, co było sprzeczne z interesami narodu i Państwa Polskiego oraz stanowiło pogwałcenie art. IX konkordatu, skoro hierarchia katolicka nie przewiduje w ogóle innych podziałów narodowościowych, jak tylko ze względu na obrządek: łaciński, grecko-rusiński, ormiański.
Rząd Polski stwierdza, że konkordat zawarty pomiędzy Rzeczpospolitą a Stolicą Apostolską przestał obowiązywać wskutek jednostronnego zerwania go przez Stolicę Apostolską przez akty prawne zdziałane w czasie okupacji, a sprzeczne z jego postanowieniami.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

II. Zważywszy że w przeciwieństwie do większości państw Stolica Apostolska nie uznała dotąd Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej i że w następstwie tego pomiędzy Stolicą Apostolską a Rządem Jedności Narodowej nie istnieją normalne stosunki dyplomatyczne. Rząd Jedności Narodowej nie przyjmuje do urzędowej wiadomości nominacji administratorów apostolskich, dokonanej przez Stolicę Apostolską dnia 15 VIII br.

III. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej oświadcza, że tak jak dotychczas niczym nie krępował działania Kościoła katolickiego, podobnie i nadal zapewnia pełną swobodę działania w ramach obowiązujących ustaw1.
Podane uzasadnienie decyzji rządu należy odczytać raczej jako pretekst do uchylenia się od przestrzegania zasad konkordatu, niewygodnego dla komunistów. Nie uwzględniało bowiem realiów, w jakich opisane decyzje zapadły.
Należy wyjaśnić, że powierzenie diecezji chełmińskiej w administrację bp. Splettowi, jak i nominacja Breitingera, podyktowane były katastrofalną wręcz sytuacją Kościoła na tamtych obszarach włączonych do III Rzeszy. Pierwsza decyzja została podjęta po bestialskim wymordowaniu w październiku i listopadzie 1939 r. kapituły pelplińskiej i aresztowaniu dwóch trzecich księży diecezjalnych (biskup ordynariusz Stanisław Okoniewski udał się do Rzymu w pierwszych dniach września 1939 r.). Podobnie w obawie, że Kościół katolicki na terenie diecezji gnieźnieńsko-poznańskiej może ulec likwidacji, Watykan zdecydował się na mianowanie oddzielnego administratora apostolskiego dla katolików narodowości niemieckiej, ks. J. Paecha, a następnie H. Breitingera, a dla katolików Polaków bp. Walentego Dymka - sufragana poznańskiego2.
Zerwanie konkordatu oznaczało nie tylko zawieszenie, na długie lata, stosunków dyplomatycznych Polski ze Stolicą Apostolską, ale także poważne pogorszenie stosunków Państwo - Kościół w kraju.
Na ponowne podpisanie konkordatu trzeba było czekać aż do 28 lipca 1993 r. Ratyfikowano go 23 lutego 1998 r.

1 Cyt. za: T. Włodarczyk, Konkordaty. Zarys dziejów ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, Warszawa 1974, s. 433 (załącznik nr 3).
2 Zob. D. Olszewski, Z zagadnień religioznawstwa, Łódź 1988, s. 132-133.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Adam Chmielowski - porzucił sztukę i został św. Bratem Albertem

[ TEMATY ]

sylwetka

św. Albert Chmielowski

Archiwum bp. Mariusza Leszczyńskiego

Św. Brat Albert Chmielowski

Św. Brat Albert Chmielowski

Adam Chmielowski do pewnego czasu żył jak prawdziwy artysta. Był gościem na salonach, przyjacielem wielkich postaci, sławnych malarzy i pisarzy. Dążąc do doskonałości artystycznej, odkrył inną doskonałość-służbę ubogim. Zobaczył nędzę człowieka i z ubogimi pozostał do końca życia.

Uważał, że aby zrozumieć ludzi bezdomnych trzeba stać się jednym z nich. Adam Chmielowski był postacią niezwykłą. Osobą, która rozpaliła w ludziach wyobraźnię miłosierdzia. 17 czerwca przypada liturgiczne wspomnienie św. Brata Alberta.

CZYTAJ DALEJ

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

2024-06-16 16:40

[ TEMATY ]

marsz dla życia i rodziny

Artur Stelmasiak

"Mąż i żona - rodzina zjednoczona", "Czas na rodzinę", "Zjednoczeni dla życia, rodziny i ojczyzny" - takie hasła nieśli uczestnicy XIX Marszu dla Życia i Rodziny, który przeszedł w niedzielę popołudniu z Placu Trzech Krzyży przez ulicę Wiejską do Belwederu. Jego uczestnicy manifestowali obronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci oraz przywiązanie do rodziny oraz małżeństwa kobiety i mężczyzny, domagali się też m.in. odrzucenia ustaw proaborcyjnych i przywrócenia krzyży w warszawskich urzędach.

Organizatorzy marszu - Centrum Życia i Rodziny - podkreśla, że obrona wartości: życia, rodziny, wolności i suwerenności jest możliwa tylko we wspólnym i zjednoczonym działaniu wszystkich, którym te wartości są drogie, tak w wymiarze lokalnym, jak i ogólnopolskim. Dlatego tego dnia, podobnie jak tydzień temu, marsze dla życia i rodziny przeszły w wielu polskich miastach, a od kwietnia do października przejdą one łącznie w ponad 50 polskich miastach.

CZYTAJ DALEJ

Kard. Ryś: nie lekceważ życia tu i teraz!

2024-06-17 07:30

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

Julia Saganiak

- Prawda o życiu wiecznym pokazuje, że te decyzje i czyny, które podejmujemy tu i teraz, mają w sobie ładunek na całą wieczność. Co z tego, co ja robię, będzie trwać wiecznie – mówił kard. Ryś u dominikanek.   

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję