Swoją posługę w Kościele częstochowskim abp Stanisław Nowak rozpoczął jako czwarty biskup diecezji częstochowskiej w 1984 r. 8 września 1984 r. Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł do godności biskupiej i ustanowił biskupem ordynariuszem diecezji częstochowskiej ks. dr. Stanisława Nowaka, rektora Wyższego Krakowskiego Seminarium Duchownego. Święceń biskupich ks. Stanisławowi Nowakowi udzielił kard. Józef Glemp, prymas Polski, 25 listopada 1984 r. w katedrze Świętej Rodziny w Częstochowie.
Współkonsekratorami byli: kard. Franciszek Macharski, metropolita krakowski, bp Julian Groblicki z Krakowa w obecności wielu polskich biskupów. Natomiast 8 grudnia 1984 r. odbył się uroczysty ingres do bazyliki katedralnej. Pasterz Kościoła częstochowskiego od samego początku realizował swoje motto biskupie: „Iuxta crucem Tecum stare” (Chcę pod krzyżem stać przy Tobie). W duchu tych słów przez 27 lat posługi zostawił Kościołowi częstochowskiemu wielkie i wspaniałe dzieła.

Odnowienie kultu maryjnego

Jednym z najważniejszych dzieł pasterskich abp. Stanisława Nowaka jest odnowienie w wielu miejscach naszej archidiecezji kultu maryjnego. Widomym znakiem umiłowania Maryi przez Pasterza naszej archidiecezji były liczne koronacje wizerunków Matki Bożej, koronacje koronami papieskimi: Matki Bożej Mrzygłodzkiej (25 sierpnia 1996 r.), Matki Bożej Pajęczańskiej (28 maja 2005 r.), Matki Bożej Bęczkowickiej (8 września 2007 r.), jak również: koronacje diecezjalne w: Mstowie (30 lipca 2000 r.), Dankowie (25 maja 2002 r.), Kłobucku (31 maja 2004 r.), Rudzie (24 września 2006 r.) i Rozprzy (14 listopada 2009 r.). Powstały również Kalwarie, m.in. w Praszce, Bęczkowicach, Wąsoszu, na Przeprośnej Górce przy Sanktuarium św. Ojca Pio.

Kult Eucharystii

Najpiękniejszym wyrazem miłości Księdza Arcybiskupa do Chrystusa i Jego Kościoła jest miłość do Eucharystii. W posłudze pasterskiej Metropolity Częstochowskiego objawiła się ona z wielką mocą przy tworzeniu kaplic wieczystej adoracji w wielu kościołach archidiecezji. Początek Nieustannej Adoracji Najświętszego Sakramentu w diecezji częstochowskiej (Doby Eucharystyczne), wprowadzono dekretem bp. Stanisława Nowaka z dnia 8 grudnia 1987 r. dla upamiętnienia II Krajowego Kongresu Eucharystycznego.
Ważnym dziełem posługi Księdza Arcybiskupa były także kongresy eucharystyczne na terenie dawnej diecezji częstochowskiej i obecnie archidiecezji. Między innymi w nawiązaniu do II Krajowego Kongresu Eucharystycznego odbyły się w diecezji kongresy regionalne: 24 maja 1987 r. w Zawierciu, 29 czerwca 1987 r. w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sosnowcu, 13 września 1987 r. w Wieluniu, 17 września 1987 r. w Radomsku, 18 października 1987 r. w kościele św. Wojciecha w Częstochowie, 22 listopada 1987 r. w Dąbrowie Górniczej i 15 maja 1988 r. we Mstowie, 22 października 2005 r. miał miejsce VIII Archidiecezjalny Kongres Eucharystyczny w Częstochowie pod hasłem „Panie, zostań z Ludem Bożym Archidiecezji Częstochowskiej” na zakończenie Roku Eucharystii i w roku 80-lecia diecezji częstochowskiej, także 4-5 września 2005 r. odbył się kongres w Blachowni.

Troska o powołania i formację świeckich

Wielką troską abp. Stanisława Nowaka była troska o powołania kapłańskie. To w okresie jego pasterzowania w diecezji częstochowskiej dokończona została budowa nowego Wyższego Seminarium Duchownego, rozpoczęta za bp. Stefana Bareły. Uroczystego poświęcenia seminarium dokonał Jan Paweł II dnia 15 sierpnia 1991 r. Ważną inicjatywą podjętą przez bp. Stanisława Nowaka stały się wielkopostne dni ascetyczne dla kapłanów.
Przykładem natomiast wielkiej troski o świeckich było powołanie do życia Rady Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich dekretem z dnia 10 października 1995 r. Powołane zostały organizacje katolików świeckich, m.in.: Akcja Katolicka, Caritas, Stowarzyszenie Czcicieli Bożego Miłosierdzia, Unia Laikatu Katolickiego, Duszpasterskie Wspólnoty Świata Pracy „Nazaret”.

Ewangelizacja przez media

Abp Stanisław Nowak od początku dużą wagę przywiązywał do ewangelizacji przez środki społecznego przekazu. Przez wiele lat komentował Słowo Boże na falach archidiecezjalnego Radia „Fiat”, którego inauguracja miała miejsce 3 maja 1992 r., a jego początki sięgają VI Światowego Dnia Młodzieży, kiedy zaczęło funkcjonować jako pierwsza katolicka rozgłośnia radiowa w Polsce, służąc sprawom tego Dnia. Owocem posługi Słowu podjętej przez Księdza Arcybiskupa na falach eteru jest kilka tomów rozważań radiowych nad Liturgią Słowa. Była to również troska o tygodnik katolicki „Niedziela”, który stał się prawdziwie multimedialną instytucją, z własnym studiem radiowym, telewizyjnym i internetowym.
Abp Stanisław Nowak opublikował już wcześniej modlitewniki, m. in. „Chcę pod Krzyżem stać przy Tobie”. Modlitewnik Kalwaryjski (2002 r.); „Będą patrzeć na Tego, Którego przebodli”. Modlitewnik Kalwarii Wąsoskiej (2006 r.); „Z różańcem na drogi życia za Janem Pawłem II” (2009 r.); „Głos Męki Pańskiej z wałów Jasnej Góry” (2010 r.) oraz „Z młodym Jezusem w Nazarecie. Życie ukryte Pana Jezusa na tle różańca świętego” (2011 r.), „Krzyż zwycięstwem. Crux victoria. Modlitewnik Kalwarii Praszkowskiej” (2011 r.) oraz „Krzyż stał się nam bramą. Myśli na Drogę Krzyżową na Przeprośnej Górce pod Częstochową” (2011 r.).

Ważne wydarzenia

W okresie 27 lat posługi abp. Stanisława Nowaka w Kościele częstochowskim miało miejsce bardzo wiele ważnych wydarzeń. Zakończone zostały prace II Synodu Diecezjalnego, rozpoczęte jeszcze przez bp. Stefana Barełę 8 stycznia 1976 r. Diecezja, a potem archidiecezja częstochowska, przeżywała pielgrzymki Jana Pawła II (1987 r., 1991 r. na VI Światowy Dzień Młodzieży, 1997 r., 1999 r.), a także pielgrzymkę Benedykta XVI (26 maja 2006 r.). Częstochowa i Jasna Góra były polską stacją światowej peregrynacji Figury Matki Bożej z Fatimy (15-28 października 1995 r.), a także Figury Dziewicy Maryi z Nazaretu (30 kwietnia - 8 maja 1999 r.). Ważnym wydarzeniem religijnym była peregrynacja Obrazu Jezusa Miłosiernego w archidiecezji częstochowskiej. Ojciec Święty Jan Paweł II podczas audiencji generalnej 13 listopada 2002 r., w obecności delegacji z archidiecezji częstochowskiej z arcybiskupem metropolitą Stanisławem Nowakiem na czele, poświęcił Obraz Nawiedzenia - Jezusa Miłosiernego. W Częstochowie odbywały się m.in. XIX Międzynarodowy Kongres Maryjny i XII Międzynarodowy Kongres Mariologiczny (1996 r.). Wielkim wydarzeniem ewangelizacyjnym była Peregrynacja relikwii Krzyża Świętego (listopad 2010 r. - grudzień 2011 r.) i połączone z nią Misje Ewangelizacyjne.
Abp Stanisław Nowak wiele uczynił dla rozwoju życia parafialnego i duszpasterstwa. Utworzył ponad 130 parafii, konsekrował ponad 150 kościołów. W okresie 27 lat posługi w Kościele częstochowskim wyświęcił ponad 400 kapłanów dla diecezji i archidiecezji częstochowskiej, a także wyświęcił kapłanów ze zgromadzeń zakonnych.
Abp Stanisław Nowak przewodniczył archidiecezjalnym pielgrzymkom do Ziemi Świętej, Rzymu, Loreto, Syrakuz, Lourdes, Santiago de Compostela, Fatimy oraz pielgrzymce Śladami św. Pawła. Przewodniczył również pielgrzymkom do sanktuariów na terenie archidiecezji m.in. pielgrzymkom rolników do sanktuarium w Gidlach. Archidiecezja otrzymała dar w postaci pierwszych błogosławionych Kościoła częstochowskiego. 13 czerwca 1999 r. Jan Paweł II beatyfikował ks. Ludwika Rocha Gietyngiera i ks. Maksymiliana Binkiewicza, a 5 marca 2000 r. s. Kanutę Chrobot - nazaretankę.