Reklama

Zagrożenia ze strony reklamy leków

Kilkanaście lat temu Ranitydyna, czyli reklamowany Ranigast mógł być stosowany u chorych tylko na receptę i dopiero po wykonanej gastrofiberoskopii, która miała wykluczyć chorobę nowotworową. Obecnie reklamowany jest jako środek zwalczający zgagę, do kupienia bez recepty, chociaż w ulotce jest informacja, że przyjęty lek może znacznie opóźniać prawidłową diagnozę choroby wrzodowej, a to zagraża życiu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklamy leków są obecne na co dzień w czasopismach, radiu i telewizji. Prawie dla połowy rodaków (według OBOP) telewizyjne reklamy stanowią źródło informacji o lekach. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie reklamy produktów leczniczych do publicznej wiadomości mogą być kierowane wyłącznie reklamy leków, które są sprzedawane bez recepty (OTC) i sprzedaż tych leków w dużej mierze zależy od skuteczności reklamy i promocji systematycznie wzrastając. W 2010 r. Polacy wydali na leki OTC prawie 8 mld zł, a nakłady na reklamę wyniosły 2,4 mld, natomiast GIS znalazł aż 47 nielegalnych reklam.
Według ekspertyz zakładu promocji zdrowia (PZH) reklamodawca w Polsce ma wyjątkową swobodę w przekonywaniu odbiorców o przeznaczeniu swojego leku bezrecepturowego w porównaniu z zaleceniami UE. Reklamy leków nie dotyczą tylko chorych, ale także lekarzy, którzy są edukowani artykułami publikowanymi w fachowych czasopismach medycznych sponsorowanych także przez firmy farmaceutyczne. Reklama przybiera różnorakie formy także poprzez darowane darmowe próbki produktów czy poprzez kontakty przedstawicieli medycznych, konferencje i szkolenia, spotkania promocyjne, reklamy elektroniczne, ale także prezenty oraz strony internetowe o lekach i inne promocyjne pomysły. Reklamowe hasła są odpowiednio preparowane przez specjalistów także w oparciu o fachowe badania zachowań różnych typów osobowych określanych jako hipochondrycy albo spolegliwi wobec reklam, nazywani „konsumentami leków”. Jedynym ostrzeżeniem, jakie towarzyszy reklamie, jest informacja „Przed użyciem przeczytaj ulotkę lub skonsultuj się z lekarzem bądź farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża twojemu życiu i zdrowiu”.
Reklamowane leki określane jako OTC, paraleki i suplementy obecne są nie tylko w aptekach i drogeriach, ale w sklepie spożywczym, kiosku, supermarkecie, na stacji benzynowej, gdzie brakuje możliwości konsultacji z farmaceutą, a także warunków do ich przechowywania. Często przytaczanym przykładem nieetycznego działania koncernów jest promocja Vioxx, którego producent ukrywał kilka lat informację o skutkach ubocznych przed wycofaniem leku. Innym przykładem zbyt słabej informacji o zagrożeniu jest paracetamol reklamowany jako bezpieczny dla żołądka i bez efektów ubocznych, który jednak może uszkadzać wątrobę zwłaszcza w przypadku kojarzenia nawet z niewielkimi dawkami alkoholu. Kilkanaście lat temu Ranitydyna, czyli reklamowany obecnie dość nachalnie w TV Ranigast, mógł być stosowany u chorych tylko na receptę i dopiero po wykonanej gastrofiberoskopii, która miała wykluczyć chorobę nowotworową. Obecnie Ranigast - jako lek na zgagę, można kupić bez recepty, choć w ulotce jest informacja, że w przypadku podejrzenia choroby wrzodowej przed rozpoczęciem terapii należy bezwzględnie wykluczyć chorobę nowotworową, gdyż lek może zmniejszać objawy i znacznie opóźniać prawidłową diagnozę, co zagraża życiu. Szczególnie u ludzi starszych może powodować szereg objawów ubocznych. Lek wchodzi w interakcje z innymi lekami szczególnie kardiologicznymi, przeciwastmatycznymi, przeciwdepresyjnymi i uspokajającymi należącymi do grupy trakwilizerów oraz przeciwpadaczkowymi.
Podawane w reklamie trwającej około 30 sekund ogólne informacje o leku nie zawierają ostrzeżeń o skutkach ubocznych i o ryzyku związanym ze stosowaniem środka, co dotyczy nie tylko leków OTC, ale i suplementów, w tym witamin, które spożywane w nadmiarze mogą być szkodliwe. Nie bez znaczenia jest 100 prcentowy koszt preparatów OTC, podobnie jak wysokie ceny suplementów diety i paraleków dodatkowo wprowadzanych bez kontroli, jakim poddawane są leki. Niedawno w prasie pojawiały się informacje o ukaraniu firmy produkującej jogurty Actimel i Activia. Firma Danone musiała zapłacić 21 mln dolarów tytułem odszkodowania za reklamy wprowadzające w błąd, które głosiły, że bakterie zawarte w jogurtach wspomagają regularne funkcjonowanie przewodu pokarmowego i odporność.
Mimo towarzyszących reklamom ostrzeżeń, wiele osób przyjmujących samodzielnie leki nie ma wiedzy o swoim stanie zdrowia lub nie rozumie zawartych na ulotkach informacji. Bez recepty można obecnie kupić wiele powszechnie reklamowanych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, nie tylko wymieniany Paracetamol, ale Aspirynę, Ibuprofen czy Etopirynę oraz szczepionki Loperamid i inne preparaty, jak ACC niedawno sprzedawany wyłącznie na receptę, zawierający acetylocysteinę i przeciwwskazany nie tylko w chorobie wrzodowej, ale w starszym wieku i w stanach astmatycznych oraz chorobach związanych z nadreaktywnością oskrzeli.
W lekach dostępnych bez recepty są obecne substancje psychoaktywne ostatnio wykorzystywane przez młodzież do uzyskania odmiennych stanów świadomości. Pochodne efedryny występują w różnych preparatach stosowanych w leczeniu objawów przeziębienia czy grypy i na stronach internetowych przekazywane są informacje, w jakich preparatach farmakologicznych zawarte są substancje pobudzające, po których może dojść do wzrostu ciśnienia, zaburzeń rytmu serca, tachykardii, bezsenności, a nawet udaru mózgu, poza występującą nadpobudliwością, drażliwością lub drgawkami.
Nawet w panującym liberalizmie i wszechwładnych prawach wolnego rynku możliwe są działania ochronne nie tylko poprzez ukazującą się formułkę pod nachalnie reklamowanymi lekami, jednak potrzeba to tego determinacji i woli politycznej. Propagowana neoliberalna koncepcja opieki zdrowotnej nie ma nic wspólnego z troską o zdrowie i życie. Chociaż samoleczenia nie da się odwrócić, warto pamiętać o odpowiedzialności za swoje zdrowie i ogromnym ryzyku nadużywania leków oraz o efektach ubocznych, jakie mogą być nawet powodem zgonu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2011-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież: krzyż to najcenniejszy skarb, szukajmy go jak św. Helena

2025-09-06 21:08

[ TEMATY ]

krzyż

Papież Leon XIV

najcenniejszy skarb

św. Helena

Vatican Media

Papież Leon XIV

Papież Leon XIV

Krzyż Jezusa jest najcenniejszym skarbem, który można odkryć w swoim życiu – mówił Leon XIV na jubileuszowej audiencji dla pielgrzymów, którzy z okazji Roku Świętego przybyli do Rzymu. Papież rozważał postać św. Heleny, matki cesarza Konstantyna, która odkryła w Jerozolimie Krzyż Chrystusa.

Przykład św. Heleny
CZYTAJ DALEJ

To on wybrał mnie

2025-09-02 08:23

Niedziela Ogólnopolska 36/2025, str. 12-13

[ TEMATY ]

bł. Carlo Acutis

Carl Acutis

św. Carlo Acutis

Zdjęcia: archiwum prywatne Beaty Sperczyńskiej

Beata Anna Sperczyńska z małym Carlem

Beata Anna Sperczyńska z małym Carlem

W wielu wywiadach mama ogłaszanego dziś świętego – Antonia Salzano Acutis podkreślała, że bardzo ważny wpływ na katolickie wychowanie jej dziecka miała polska niania. Jako pierwsi w Polsce publikujemy wywiad z Beatą Anną Sperczyńską – nianią Carla Acutisa.

Krzysztof Tadej: Kiedy poznała Pani Carla Acutisa? Jak wyglądało Wasze pierwsze spotkanie?
CZYTAJ DALEJ

Harcerskie „czuwam” to znaczy „czuję się odpowiedzialny za to wielkie, wspólne dziedzictwo, któremu na imię Polska” [Felieton]

2025-09-07 17:10

ks. Łukasz Romańczuk

Co roku pod koniec sierpnia upamiętniamy rocznicę śmierci Danuty Siedzikównej, ps. "Inka" (1928–1946). Inka była sanitariuszką 5. Wileńskiej Brygady AK, która po wojnie kontynuowała działalność w konspiracji. Została aresztowana przez UB w 1946 roku, skazana na śmierć i stracona 28 sierpnia 1946 r. w wieku niespełna 18 lat. Jej postać jest symbolem niezłomności w walce o niepodległą Polskę. 

Danuta Siedzikówna urodziła się 3 września 1928 roku w Guszczewinie. Po śmierci ojca, który był leśniczym, i po tym, jak jego brat został zamordowany przez Niemców, Danuta wstąpiła do Armii Krajowej, odbywając szkolenie sanitarne. W lipcu 1946 roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa. W czasie śledztwa była poddawana brutalnym torturom i mimo tego nie zdradziła swoich towarzyszy. 3 sierpnia 1946 roku została skazana na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 roku, na kilka dni przed jej 18. urodzinami. "Inka" jest symbolem wierności ideałom, niezłomnej postawy wobec oprawców i poświęcenia młodego życia w walce o wolną Polskę. W 2006 roku została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2014 roku zespół Instytutu Pamięci Narodowej odnalazł jej szczątki na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, a w 2016 roku odbył się uroczysty pogrzeb państwowy. Pod Ślężą pamięć o żołnierzach niezłomnych, w tym o „Ince” pielęgnują nasi lokalni harcerze. Z tej okazji chciałbym dokonać refleksji na temat harcerstwa i jego znaczenia w wychowaniu młodzieży. Motto harcerzy: „Wszystko co nasze Polsce oddamy, w niej tylko życie, więc idziem żyć” to słowa Ignacego Kozielewskiego, do których melodię dopisała Olga Małkowska. Polski skauting zrodził się zaledwie 4 lata po utworzeniu przez gen. Baden - Powella pierwszej drużyny skautów brytyjskich. W 1918 roku przyjął on nazwę „Związku Harcerstwa Polskiego”. Patronem harcerzy został Św. Jerzy pochodzący z Kapadocji. Był on żołnierzem - oficerem w legionach rzymskich. Służył ojczyźnie strzegąc jej granic. Przyjął chrześcijaństwo, jednak w owym czasie nie mógł jawnie wyznać swej wiary. Gdy ujawniono, że jest chrześcijaninem, pomimo tortur nie wyparł się Chrystusa – wierny Bogu zginął śmiercią męczeńską w czasie prześladowań za cesarza Dioklecjana w roku 305, w palestyńskiej miejscowości Lidda. Jego kult rozpowszechnił się w całym imperium rzymskim. Harcerze obrali go swoim patronem i orędownikiem jako wzór ofiarnej służby Bogu i Ojczyźnie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję