W obchodach ważnych rocznic historycznych dostrzega się ostatnio nową tendencję. Nie rezygnując z tradycyjnego ceremoniału, wzbogaca się uroczystości o nowe formy. Tak było w tym roku w Szczecinie na obchodach Sierpnia’88, a także podczas uroczystości związanych z 90. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości.
Ceremoniał tradycyjny to wciąganie flagi państwowej na maszt, apel poległych, salwa honorowa, obecność pocztów sztandarowych, kompanii honorowych, orkiestry wojskowej z 12. Dywizja Zmechanizowana, składanie kwiatów pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego na placu Sprzymierzonych w Szczecinie, defilada. Należy do niego także Msza św. za Ojczyznę sprawowana w bazylice archikatedralnej.
Pośród różnych wydarzeń obchodów nową formą była inscenizacja historyczna. 11 listopada 2008 r. mieszkańcy miasta spotykali w rejonie placów Sprzymierzonych, Grunwaldzkiego i Lotników piesze i konne patrole żołnierskie w mundurach piłsudczyków. Ubrani w nie byli członkowie Sekcji Rekonstrukcji Historycznej Koła Żołnierzy 12. Pułku Ułanów Podolskich. Oni też po ceremoniach oficjalnych zainscenizowali fragment walki o Lwów w 1918 r. Była to obrona „Orląt Lwowskich” szkoły im. Henryka Sienkiewicza we Lwowie. Strzały i serie z karabinu maszynowego z okien i tarasu uczniów i studentów powstrzymały próbujących wedrzeć się do budynku Ukraińców. W kłębach dymu zbierali oni rannych, zmuszeni byli do wycofania się i poddania. Ponieważ inscenizacja dotyczyła dramatycznych bratobójczych walk, towarzyszył jej wyważony komentarz wprowadzający w skomplikowane uwarunkowania tamtych czasów.
Duży aplauz szczecinian, których liczbę szacowano na około 2 tys., wywołała kolejna inscenizacja, jaką było przybycie bryczką marszałka Józefa Piłsudskiego. Przyjął on meldunek od swoich podkomendnych. Odczytał też słynną depeszę z 16 listopada 1918 r. „notyfikującą rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie państwa polskiego niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski” po 123 latach niewoli.
Drugą uroczystość 24 listopada wspólnie przygotował Oddział Szczeciński Instytutu Pamięci Narodowej z Narodowym Bankiem Polskim. Do Filharmonii Szczecińskiej zaproszono środowisko kombatantów i opozycjonistów zasłużonych w działaniach na rzecz ponownego odzyskania niepodległości. Byli obecni m.in.: żołnierze Armii Krajowej, członkowie Studenckiego Komitetu Solidarności, uczestnicy protestów z Grudnia’70 i Sierpnia’80. Na uroczystość przybył prezes IPN dr hab. Janusz Kurtyka oraz członek zarządu NBP Stanisław Gorący. Pieśni patriotyczne wykonywał dziecięco-młodzieżowy zespół piosenki religijnej „Serduszka”.
Podczas gali dokonano prezentacji emitowanych okolicznościowych monet i banknotu. Nowymi monetami uhonorowano dwie instytucje oraz 14 osób z regionu szczególnie zaangażowanych w walkę o niepodległość i troskę o pamięć narodową. Złotą monetę o nominale 200 zł uhonorowano Kościół na Pomorzu Zachodnim. Uzasadniono wyróżnienie tym, iż „Kościół stanowił ostoję dla rodzącej się opozycji demokratycznej, otwarcie wspierał działania ruchów niepodległościowych, udzielał wsparcia represjonowanym i członkom ich rodzin. Sam również stał się obiektem represji”. W imieniu nieobecnego abp. Zygmunta Kamińskiego monetę odebrał ks. dr hab. Grzegorz Wejman.
Srebrną monetę 20-złotową odebrał prezes Polskiego Radia Szczecin Krzysztof Soska. Ta instytucja „konsekwentnie podejmuje działania w dziedzinie propagowania historii najnowszej, a zwłaszcza oporu społecznego wobec rzeczywistości narzuconej przez systemy totalitarne”, a także „upowszechnia idee niepodległościowe i świadomie działa na rzecz kształtowania w młodych ludziach postaw patriotycznych”.
Taką monetę otrzymał m.in. ks. Witold Andrzejewski, twórca Duszpasterstwa Akademickiego w Gorzowie Wlkp., kapelan Solidarności i duszpasterz podziemia. Otrzymała ją działaczka tegoż duszpasterstwa i członkini Diecezjalnego Komitetu Pomocy Osobom Represjonowanym Grażyna Pytlak, a także Jan Tarnowski związany z Duszpasterstwem Akademickim przy parafii św. Andrzeja Boboli w Szczecinie. Wśród wyróżnionych znalazła się m.in.: Janina „Jachna” Smoleńska, służąca w oddziale partyzanckim majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, współzałożyciel Studenckiego Komitetu Solidarności w Szczecinie Wojciech Klukowski, zasłużony nauczyciel historii Franciszek Łuczko i wieloletni opozycjonista Stanisław Wądołowski.
Wszyscy przybyli do Filharmonii otrzymali pamiątkowy banknot kolekcjonerski NBP upamiętniający 90. rocznicę odzyskania niepodległości. Rozdawano także najnowszy numer „Biuletynu IPN” poświęcony tematyce niepodległościowej.
Trzeba docenić starania organizatorów tegorocznych obchodów. Rekonstrukcja wydarzeń historycznych była żywą lekcją historii dla młodego pokolenia. Jednocześnie na uroczystości w Filharmonii uhonorowano niekonwencjonalnie przedstawicieli różnych środowisk zasłużonych w przywróceniu utraconej powtórnie niepodległości. Dobrze, że wprowadza się nowe formy dla uczczenia Święta Niepodległości Polski.