Reklama

Antiqua Chmielnik, czyli dziedzictwo

Żal byłoby minąć Chmielnik i nie wstąpić do stojącego na uboczu dawnego kościoła parafialnego. Na uboczu, ale wciąż ważnego dla chmielniczan, a tak nostalgicznego i pełnego uroku, że trudno zachować obojętność.

Niedziela kielecka 49/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Madonna wciąż jest piękna

Nic niemówiąca ścieżka między domami, obojętna brama, za którą jakby inny świat, inna cisza, inne obłoki. Madonna na kolumnie oplecionej kamienną winoroślą wciąż jest piękna, mimo że upływ czasu zatarł słodycz Jej twarzy. Wzniesienie kolumny może się wiązać z odsieczą wiedeńską, a zniszczenie ze strzałem sowieckiego żołnierza - jak utrzymują pamiętający II wojnę mieszkańcy Chmielnika.
Sylwetka gotyckiego kościoła aż prosi się o gont. Jest więc gont, tak jak dawniej, są potężne przypory, wspierające niewielką bryłę i sygnaturka na dachu. „Kościoły gotyckie w taki sposób organizują przestrzeń architektoniczną, by już na ziemi człowiek mógł choćby na chwilę znaleźć się niczym w niebie” - pisze ks. Paweł Tkaczyk w broszurce „Kościół Świętej Trójcy w Chmielniku”. Takim ujrzał ów kościół i tak go opisał w 1929 r. ks. Jan Wiśniewski w „Historycznym opisie kościołów, miast, zbytków i pamiątek w Stopnickiem”. Wówczas świątynia była w niezłym stanie, ale w swej historii zdążyła wiele doświadczyć.
Pierwszy kościół w Chmielniku wybudowano w XIV wieku, w miejscu określanym jako antiqua Chmielnik, co oznacza stary Chmielnik. Kto wie, czy nie stąd właśnie wzięła swój początek osada. Pierwszy kościół konsekrował krakowski biskup Bodzanta, który wsławił się dobrymi poczynaniami na całej Kielecczyźnie. Podupadający kościół odbudowywano w 1607 r. częściowo z kamienia (prezbiterium). Kamieniem posłużono się też, przeprowadzając renowację świątyni po półwiecznym jej użytkowaniu i zniszczeniu przez arian. Być może wówczas do pierwotnego wezwania Wszystkich Świętych dołożono tytuł Trójcy Świętej, jako ekspiację za poczynania arian (którzy zaprzeczali wierze w Jedynego Boga w Trzech Osobach Boskich). Ten tytuł obowiązuje do dzisiaj. Podczas ostatnich prac renowacyjnych znaleziono zamurowany w ołtarzu dokument, iż kościół, wznoszony w latach 1635-45, był rekonsekrowany przez bp. M. Oborskiego w 1664 r.
Do 1787 r., a więc do uroczystego otwarcia nowego większego kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Chmielniku, życie liturgiczne i duchowe związane było z tym miejscem. Potem kościół zaczął podupadać, aż do końca XIX wieku, kiedy to miejscowymi siłami świątynię ponownie wydźwignięto. W 1894 r. odnowiony kościółek poświęcił proboszcz ks. Zychowicz. Kolejne remonty podjęto w 1925 r., za ks. Ludwika Wojtysia.
Obecny kościół Świętej Trójcy to tylko zachowane do dziś prezbiterium pierwotnej światyni, z utworzoną w jego wnętrzu niewielką kruchtą i dobudowanym przedsionkiem. Remonty wnętrza zadecydowały o wpływach baroku. W drewnianym ołtarzu z XVII wieku znajduje się obraz przedstawiający koronację Matki Bożej, a także śliczne drewniane antepedium z misterną, złoconą ornamentyką roślinną. W niszach po bokach stoją figury patronów Polski - Stanisława i Wojciecha. W kościele zachował się również wczesnobarokowy portal i kamienny krucyfiks z XVII wieku.

Różaniec w cieniu lip

- Wkrótce tak właśnie będzie - przekonuje ks. dziekan Franciszek Siarek. Na pustym trawniku (czy raczej wykoszonym polu) posadzono trochę iglaków i młode lipy. Na razie są to pojedyncze patyczki, ale ci wszyscy, którym na sercu leży przedłużenie żywota kościoła, już czują ich cień.
W minionych wiekach sennego bytowania kościoła nigdy nie został on zupełnie zapomniany, ale istotne ożywienie nastąpiło na początku lat 90. Proboszczem w Chmielniku był wówczas ks. kan. Mieczysław Bialik. Pomagający mu wikariusz ks. Krzysztof Gadowski zainicjował Społeczny Komitet Ratowania Kościółka. Jego przewodniczącym został Stanisław Praszkiewicz. Komitet zajął się m.in. gromadzeniem funduszy, które pomogły w sukcesywnym odnawianiu starej świątyni. Zasadnicze prace renowacyjne wewnątrz i na zewnątrz były przeprowadzone pod kierunkiem obecnego proboszcza ks. kan. Franciszka Siarka. Kapłan wspomina, że miał tutaj swoją pierwszą Mszę św., gdy przyszedł do Chmielnika jako wikariusz. I chyba, jak wielu innych, urzekło go to miejsce...
Stare, luźno rozproszone nagrobki, niekiedy fragmentaryczne (takim ujrzał ów cmentarzyk już ks. Jan Wiśniewski w 1929 r.) zostały zgrupowane wzdłuż południowej ściany świątyni. Wokół kolumny z figurą Matki Bożej zakwitły kwiaty (chmielniczanie bardzo o nie dbają). - To wymarzone miejsce na samotny pacierz i chwilę wytchnienia - mówi Ksiądz Proboszcz. - Tutaj mogą się odbywać zajęcia plenerowe z plastyki, z historii czy z historii sztuki - wyjaśnia.
Po dziś dzień w kościele jest obchodzony odpust Trójcy Świętej oraz nabożeństwa majowe i czerwcowe, tutaj ma swą Mszę św. idąca przez Chmielnik pielgrzymka zamojska. Chętnie odwiedzają to miejsce turyści, a młode pary coraz częściej proszą o ślub właśnie tutaj. Zamiast kwiatów składają ofiarę na renowację.
I w ten sposób trwa dziedzictwo wiary, historii, kultury - zachowany w swej urodzie antiqua Chmielnik.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bp Wojciech Osial: lekcje religii wspierają wychowawczą rolę szkoły

2024-06-17 13:24

[ TEMATY ]

katecheza

bp Wojciech Osial

Episkopat News

Bp dr hab. Wojciech Osial

Bp dr hab. Wojciech Osial

- Nauczanie religii katolickiej i innych wyznań wspiera wychowawczą rolę szkoły. Dzięki obecności tych lekcji jest możliwe integralne wychowanie człowieka w jego sferze intelektualnej, moralnej, duchowej i kulturowej. Ufam, że MEN zauważy te wartości - mówi w wywiadzie dla KAI bp Wojciech Osial, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP, omawiając dotychczasowe rozmowy strony kościelnej i rządowej w sprawie organizacji lekcji religii w szkole.

KAI: Strona kościelna od kilku miesięcy rozmawia z rządem w sprawie planowanych przez władze państwowe zmian w organizacji lekcji religii w szkole. Jaki jest efekt tych spotkań?

CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

2024-06-14 07:30

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Mat.prasowy

Czy kiedykolwiek słyszałeś o lekarzu, który potajemnie odprawiał sakramenty w najciemniejszych czasach stalinowskich represji? Poznaj niesamowitą historię doktora Henryka Mosinga – wybitnego epidemiologa, który poświęcił swoje życie walce z tyfusem plamistym, a jednocześnie tajnym kapłanem, odpuszczającym grzechy w ukryciu.

Metafora ziarnka gorczycy jest bardzo podobna do koncepcji efektu motyla. Wspólnie ilustrują one, jak małe działania mogą prowadzić do dużych i często nieprzewidywalnych skutków. W tej perspektywie zauważmy wartość nawet najdrobniejszych aktów wiary, odwagi i determinacji, które mogą przekształcić się w coś wielkiego i wpływowego.

CZYTAJ DALEJ

Kard. Parolin po konferencji w Szwajcarii: Stolica Apostolska pragnie wpierać pokój

2024-06-17 17:51

[ TEMATY ]

Stolica Apostolska

Włodzimierz Rędzioch/Niedziela

Kard. Pietro Parolin

Kard. Pietro Parolin

Stolica Apostolska, zgodnie ze swą naturą i statusem obserwatora wstrzymała się od podpisania końcowego oświadczenia, chociaż wyraziła poparcie dla konkluzji szczytu wysokiego szczebla w sprawie pokoju dla Ukrainy, który odbywał się w Szwajcarii 15-16 czerwca 2024 r. - czytamy w oświadczeniu wydanym przez Sekretarza Stanu kard. Pietro Parolina.

Oto tekst dokumentu w tłumaczeniu na język polski:

CZYTAJ DALEJ

Reklama

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję