Kościół św. Anny w Wiedniu należy do jednego z najpiękniejszych barokowych świątyń miasta. Położony jest w samym centrum naddunajskiej stolicy przy Annagasse, schowany nieco w wąskiej uliczce prowadzącej od Kärntenstraße. To sprawia, że nie jest on tak znany i uczęszczany jak inne obiekty sakralne miasta. Co jednak nie pomniejsza jego rangi.

Od 1743 r. w wiedeńskim kościele św. Anny przechowywane są cenne relikwie. Jest to dobrze zachowana zmumifikowana dłoń, która według przekazów historycznych uznawana jest za część prawej ręki św. Anny, Matki Najświętrzej Maryi Panny.

Historia relikwii sięga odległych czasów i jest dość zawiła (domniemane relikwie ciała św. Anny zostały przewiezione przez św. Helenę, matkę cesarza rzymskiego Konstantyna, z Ziemi Świętej do Konstantynopola w VIII w., gdzie były przechowywane w kościele św. Zofii do XIV w.). Powstało na ich temat wiele legend. Austriacki historyk Karl Telpy badając austriacko-osmańskie związki kulturowe natknął się na informację o nich i dokładnie przebadał ich pochodzenie. Relikwie trafiły do Wiednia na dwór cesarski Leopolda I w 1678 r. Przywiózł je ze Stambułu Ormianin, niejaki Rudolfo Dane, tłumacz nadworny. Od tej pory były one w posiadaniu Habsburgów, przechodząc z rąk do rąk żeńskich członków rodziny do momentu, gdy w 1743 r. córka cesarze Leopolda I, Maria Anna, królowa Portugalii, przekazała relikwie dłoni Świętej na własność kościołowi św. Anny, który wówczas był w posiadaniu zakonu jezuitów. Relikwie dotrwały do czasów dzisiejszych.

Joanna Łukaszuk-Ritter

Relikwie św. Anny w Wiedniu

Relikwie dłoni św. Anny znajdują się w relikwiarzu, który umieszczony jest w barokowej monstrancji promienistej, wykonanej ze srebra. Dłoń jest bogato ozdobiona diamentami, pierścieniami i wieloma innymi klejnotami. Przez cały rok przechowywane są one w skarbcu kościelnym i tylko raz w roku, w święto patronki kościoła, opuszczą sejf. Monstrancję z relikwią wystawia się w tym dniu do adoracji w kaplicy św. Anny. Stoi ona w górnej części ołtarza, nad którym widnieje figura św. Anny Samotrzeciej, ukazująca Annę z Maryją i Dzieciątkiem Jezus. Autorem rzeźby z 1505 r. jest prawdopodobnie Wit Stwosz lub inny artysta z jego otoczenia.

Podczas gdy do dziś pozostał zwyczaj oddawania relikwiom św. Anny czci poprzez ucałowanie, dotyk i błogosławieństwo, wszystkie inne zwyczaje sprzed wieków związane z odpustem św. Anny – te kościelne jak i te o charakterze świeckim (koncerty, przedstawiennia teatralne, rozdawanie prezentów immienniczkom, konkursy piękności na Kahlenbergu itp.) – całkowicie zaniknęły.

W 1906 r. kościół św. Anny został objęty przez zakon Oblatów Świętego Franciszka Salezego. Ojcowie podtrzymują tradycję kultu i odpustu Patronki ich świątyni, pielęgnując ją na swój szczególny sposób. Corocznie 26 lipca od samego rana aż do zamknięcia kościoła w barokowej kaplicy św. Anny wystawiany jest do adoracji relikwiarz z dłonią Świętej. Uroczysta Msza św. odbywa się o godz. 18.00. Od kilkudziesięciu lat zakon zaprasza do celebrowania nabożeństwa specjalnego gościa, którym jest nowo wyświęcony ksiądz z diecezji wiedeńskiej. W ten sposób wierni zostają pobłogosławieni „dwukrotnie” – na koniec Mszy św. otrzymują błogosławieństwo św. Anny i indywidualne błogosławieństwo Prymicjanta. Uroczystość odpustową kończy tradycyjnie wspólna agapa.