Reklama

Zarys historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach

Niedziela podlaska 37/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W połowie XV wieku król Kazimierz II Jagiellończyk (1447-92) nadał Tokary Steckowi, Majkowi i Waśkowi Olechnowiczom. Ich potomkowie zaczęli posługiwać się nazwiskiem Tokarewscy.
Siedzibą dzisiejszej parafii w Tokarach była początkowo miejscowość Wilanowo, zwana dawniej Wielanów lub Wielinów, która leży w odległości 2 km od Tokar. Pierwszy drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela, św. Mikołaja Biskupa, św. Małgorzaty, św. Zofii i św. Doroty został zbudowany w 1527 r. przez Mikołaja Skirwin-Krupickiego (zm. przed 1536 r.), dziedzica Krupicz, Wilanowa i Kustyna. W 1536 r., kiedy jego potomkowie Melchior, Balcer i Jarosz Skirwin-Krupicze przyjęli protestantyzm, kościół w Wilanowie został zamieniony na zbór protestancki (do 1624 r.). W 1628 r. funkcję proboszcza parafii wilanowskiej i milejczyckiej pełnił ks. Jan Kamieński (ok. 1628-34).
W 1728 r. kościół wilanowski został gruntownie przebudowany do tego stopnia, że niektórzy mówią o wzniesieniu nowego pw. Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Jego poświęcenia dokonał ks. inf. Ignacy Buchowiecki, proboszcz wysocki, późniejszy duszpasterz wilanowski (1746-48). W 1800 r. kolejny gruntowny remont przeprowadził ks. Roch Fiedorowicz (zm. w 1828 r.), ówczesny proboszcz (1771-1828).
W ramach represji po powstaniu styczniowym - z rozkazu generał-lejtnanta Konstantego von Kaufmana (1818-82), generał-gubernatora tzw. guberni zachodnich (1865-66) - 30 kwietnia 1866 r. kościół został zamknięty, a następnie rozebrany. Beneficjum przejęła Izba Dóbr Państwowych. Ostatnim proboszczem wilanowskim był ks. kan. Maciej Piotrowski (prob. 1847-66). W 1867 r. materiał budowlany przewieziono do Telatycz, gdzie na cmentarzu zbudowano cerkiew prawosławną pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Podobny los spotkał kaplicę w Klukowiczach, która decyzją (nr 1143) z 3 września 1867 r. gen. Edwarda hr. Baranowa II (1811-84), generał-gubernatora wileńskiego (1866-68), została całkowicie skasowana.
Po odzyskaniu niepodległości na nowo w 1919 r. została erygowana rzymskokatolicka parafia - z lokalizacją kościoła w sąsiednich Tokarach. Tego dzieła dokonał ks. Zygmunt Łoziński (1870-1932), biskup miński (1918-25). W tym czasie posługę duszpasterską świadczył ks. kan. Antoni Kaczyński (1871-1947), proboszcz parafii Wysokie Litewskie (od 1904 r.), który rozpoczął odprawiać nabożeństwa w domu murowanym w Tokarach. W 1922 r. parafianie przywieźli do Tokar stary, wilanowski kościół (zamieniony na cerkiew), ale zdołali zbudować z niego jedynie plebanię. W jednym z jej pomieszczeń została urządzona tymczasowa kaplica. Pierwszym proboszczem (1919-33) w Tokarach został mianowany ks. Józef Zabłocki (1868-1935).
Obecny drewniany kościół w Tokarach w stylu narodowym (synteza architektury Małopolski i Podkarpacia) został wzniesiony w latach 1934-35, według wcześniejszego projektu krakowskiego architekta Wincentego Wdowiszewskiego (1849-1906). Jego budową kierował ks. Mieczysław Kasprowicz (ur. 1904 r.), ówczesny proboszcz (1933-39). Konsekracja świątyni odbyła się 13 czerwca 1935 r. w czasie wizytacji kanonicznej ks. Kazimierza Bukraby (1885-1946), biskupa pińskiego (1932-46).
W czasie ostatniej wojny kościół szczęśliwie ocalał, chociaż wieś Tokary została podzielona w 1945 r. granicą państwową.
W czasie proboszczowania ks. Zenona Bobla (prob. 1992-95) i ks. Józefa P. Poskrobko (prob. 1995-98) został przeprowadzony gruntowny remont kościoła, a dach pokryto blachą miedzianą.
W pobliżu kościoła stoi murowana, piętrowa plebania zbudowana w latach 1981-87 staraniem ks. Witolda Wiercińskiego (prob. 1979-83) i ks. Jerzego Olszewskiego (prob. 1983-92).

Reklama

Bibliografia:
E. Bryc, Monografia parafii rzymskokatolickiej w Wielanowie do 1866 r., Białystok 1999 (mps); M. Kałamajska-Saeed (red.), Województwo białostockie. Siemiatycze. Drohiczyn i okolice (Katalog zabytków w Polsce, t. XII, z. 1), Warszawa 1996;
M. Olszewski, Parafie pogranicza. Tokary, Niedziela. Kościół na Podlasiu nr 38 (1995) 51/52, s. 13; Spis kościołów i duchowieństwa diecezji pińskiej w r. p. 1933 i 1934, Pińsk 1933; T. Tararuj (oprac.), Spis kościołów, parafii oraz duchowieństwa diecezji w Drohiczynie n. Bugiem, Drohiczyn 1976; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik diecezji drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999; Z. Zalewski, Z historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach, Niedziela Podlaska nr 45 (2002) 11/378, s. I. IV.

Kaplice:
Siemichocze - kaplica dojazdowa pw. Miłosierdzia Bożego, zbudowana w latach 1987-91 pod kierunkiem ks. Jerzego Olszewskiego.
6 października 1991 r. poświęcił ją ks. Władysław Jędruszuk (1918-94), biskup drohiczyński (1991-94).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 11.00
- kaplica w Siemichoczach: 9.00
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 17.00
- kaplica w Siemichoczach: 15.00 (I piątek miesiąca)

Odpust w parafii:
Podwyższenia Krzyża Świętego: 14 września, św. Antoniego: 13 czerwca
Nabożeństwo adoracyjne przed odpustem Podwyższenia Krzyża Świętego: 12-14 września

Księgi metrykalne:
Księgi chrztów: od 1946 r. (wypisy 1939-45)
Księgi małżeństw: od 1948 r.
Księgi zmarłych: od 1948 r.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Polska remisuje z Francją w meczu piłkarskich mistrzostw Europy

2024-06-25 19:57

[ TEMATY ]

Polska

Polska

Francja

Euro 2024

PAP/Leszek Szymański

Polscy piłkarze remisem w Dortmundzie z Francją 1:1 zakończyli udział w mistrzostwach Europy w Niemczech. Już wcześniej - po porażkach z Holandią 1:2 i Austrią 1:3 - był wiadomo, że zajmą ostatnie miejsce w grupie i nie awansują do fazy pucharowej.

To czwarte ME - po 2008 roku w Austrii i Szwajcarii, cztery lata później, kiedy byli współgospodarzami wraz z Ukrainą oraz w 2021 roku, kiedy turniej był rozsiany po całym kontynencie - gdy kończą rywalizację bez wygranego meczu.

CZYTAJ DALEJ

Paulini zapraszają na pielgrzymkowy szlak na Jasną Górę

2024-06-25 19:14

[ TEMATY ]

Jasna Góra

pielgrzymka

Karol Porwich/niedziela

- Jasna Góra nie ma wakacji - uśmiecha się rzecznik Sanktuarium o. Michał Bortnik i zapewnia, że paulini jak zawsze „z wielką gotowością otwierają drzwi Kaplicy Matki Bożej i bramy Jasnej Góry” przed „pątniczą rzeką”. Zakonnik podkreśla, że „po to tu jesteśmy, by ludzi prowadzić do Matki Najświętszej”. Paulini zapraszają na pielgrzymkowe szlaki, a te wiodą ze wszystkich zakątków Polski. Oprócz tych najbardziej tradycyjnych, sięgających początków istnienia częstochowskiego klasztoru, czyli pieszych, są i te dla rowerzystów, rolkowców czy pielgrzymów na koniach.

O. Bortnik zauważa, że patrząc na czerwcowe pielgrzymowanie, widać niejakie ożywienie. Są parafie, które po latach przerwy spowodowanej nie tylko pandemią, powracają do zwyczaju letnich „rekolekcji w drodze”. Teraz to specjalny czas dla Ślązaków. W czerwcu, a zwłaszcza lipcu nie ma prawie dnia, by na Jasną Górę nie przychodzili wierni z Górnego Śląska. Często jest to jeden dzień w drodze, jeden na Jasnej Górze i powrót pieszo. Niektórzy pozostają na Jasnej Górze nawet kilka dni. Do pielgrzymów pieszych dołączają wierni, którzy docierają autokarami, rowerami, a nawet biegiem.

CZYTAJ DALEJ

Litania do Ducha Świętego

2024-06-26 10:57

[ TEMATY ]

wiara

red.

Kyrie eleison, Chryste eleison, Kyrie eleison.
Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba Boże - zmiłuj się nad nami.
Synu Odkupicielu świata Boże - zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty Boże - zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże - zmiłuj się nad nami.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję