Jednym z wielkich duszpasterzy tego trudnego okresu szesnastego stulecia był - wspominany liturgicznie 24 stycznia - św. Franciszek Salezy (1567-1622) wybitny kierownik duchowy, kaznodzieja i gorliwy duszpasterz. Biskup Genewy, założyciel zakonu wizytek i inspirator dla duchowości późniejszego zgromadzenia salezjanów (czerpał z niego m.in. św. Jan Bosco), stał się przykładem życia chrześcijańskiego dla wszystkich. Jest patronem pisarzy katolickich i wszystkich dziennikarzy, zwłaszcza tych, którzy za pomocą środków społecznego przekazu poruszają problematykę religijną. Jest ona bardzo rozległa i musi obejmować całokształt ludzkiego życia. Każde bowiem postępowanie człowieka ma swój aspekt moralny, jest etycznie dobre lub złe, a zatem zgodne z wolą Boga, albo jej przeciwne. Zarówno czyny ludzkie dotyczące życia osobistego i rodzinnego, jak też aktywność społeczna, gospodarcza i polityczna. W każdej z wymienionych dziedzin są sprawy jej właściwe, ale jest także odniesienie do moralności i religii. Z powodu tego odniesienia stają się przedmiotem publicystyki religijnej.
Takiej publicystyki bardzo dziś potrzeba, aby Bóg, który jest Stwórcą i Panem wszystkiego, nie był wyrzucany na margines życia, a człowiek, który przez wszystkie swoje czyny wybiera drogę zbawienia lub potępienia, nie był pozbawiony przewodników. Potrzeba publicystyki odważnej, ale równocześnie opartej na prawdzie, wiernej prawdom objawionym przez Boga.
Z drugiej strony, patrząc na św. Franciszka Salezego, który doceniał duszpasterskie znaczenie pisanego słowa, trzeba podjąć sprawę czytelnictwa. Mamy obecnie dużą ilość czasopism podejmujących publicystykę religijną. Poruszają one wiele spraw, dotyczących różnych dziedzin życia i mogą być przewodnikami w kształtowaniu się odpowiednich postaw. Istnieje jednak bardzo małe zrozumienie konieczności czytania. Wielu katolików czyta czasopisma, które wprost burzą ich wiarę i światopogląd, a nie korzysta ze słowa, którym mogliby umocnić wiarę i ukierunkować swoje postępowanie według zasad tejże.
Wspomnienie św. Franciszka Salezego - które przeżywaliśmy w minionym tygodniu, jest okazją do poruszenia tego zagadnienia, zrobienia sobie odpowiedniego rachunku sumienia (winni go zrobić potencjalni czytelnicy, ale także ci, od których zależy dostarczenie wiernym prasy katolickiej i zachęcenie ich do czytania) i podjęcia właściwego działania.
W bezpośrednim sąsiedztwie czasu (25 stycznia) Kościół obchodzi Święto Nawrócenia św. Pawła. Myślę, że gdyby współcześni reporterzy zagraniczni mogli wybrać osobnego patrona, powinien nim być właśnie św. Paweł. Nie tylko dlatego, że był niestrudzonym podróżnikiem. Jeszcze bardziej dlatego, że są - a przynajmniej powinni być tak jak on, sam - nienasyconymi poszukiwaczami prawdy.
Saul - bo tak nazwali go rodzice - które to imię wymawiano Szaul, stąd forma „Szaweł”, faryzeusz wykształcony w szkole Gamaliela, zaangażowany obrońca prawowierności religii żydowskiej, zgodnie z metodami tamtych czasów i starotestamentalną tradycją wyruszył na poszukiwanie heretyków - wyznawców Jezusa. Gotów był więzić, aresztować, bo takie otrzymał pełnomocnictwo. Wszystko dla Jahwe, wszystko dla jedności wiary przekazanej przez Ojców - Abrahama, Izaaka i Jakuba. W sercu jego palił się ogień gorliwości Mojżesza, który ze świętym oburzeniem rozbił tablice przykazań u stóp góry Synaj oraz Eliasza z góry Karmel, ścinającego głowy kapłanów Baala. I oto w drodze pod Damaszkiem Szawłowi zaszedł drogę Jezus. Wtedy narodził się Paweł otwarty na prawdę. Odtąd prawdzie poświęci cały swój umysł, całe swoje życie. Zachwyci się nim lekarz grecki - Łukasz Ewangelista. Pawłowi poświęci umiejętności leczenia, a Mistrzowi z Nazaretu swoje serce, swój umysł, swoje pisarskie talenty. Tak oto otwarcie na prawdę rodzi otwartość na prawdę u drugich.
Przyglądając się postawie św. Pawła widzimy, iż daje ona nam swoje przesłanie, szczególnie ważne i aktualne dla tych, którzy dziennikarstwo uczynili drogą swego życia: Otwartość na prawdę prowadzi do nawrócenia napotkanych na drodze. Późniejsze pokolenia spotkały Pawła poprzez jego listy, jego pisma. Wyczytali z nich jego duszę, jego żarliwość, jego serce i zmienili życie. Taka jest moc słowa płynącego z serca zakochanego w prawdzie.
Paweł, po spotkaniu z Jezusem i Jego prawdą, stał się sługą człowieka. Odtąd niesie mu słowo - nie swoje, ale Jezusowe. Proponuje mu prawdę - nie swoją, ale Jezusową. Wybierze się na Bliski Wschód. Pojedzie w krainę basenu Morza Śródziemnego. Będzie kamienowany i biczowany dla sprawy Jezusa. Będzie rozbitkiem na morzu i więźniem rzymskim. Można zapytać: po co to wszystko? By służyć człowiekowi. Tak Apostoł Narodów wskazywał innym drogę prawdy, którą ukazał mu Jezus. Tak zakładał Kościół, w którym żyje sam Jezus. Tak stał się sługą Jezusa w Jego Kościele. Służył głoszoną prawdą, służył miłością, służył słowem.
W kontekście tego, co zostało dotychczas powiedziane, można postawić pytanie: czym zająłby się dzisiaj św. Paweł? Może byłby redaktorem wielkiego, poczytnego dziennika katolickiego; zbudowałby radiostację katolicką i starał się o jej ciekawy program. Zainteresowałby się wszystkimi środkami masowego przekazu, drukowanymi i kolorowymi, w tym na pierwszym miejscu telewizją. Ona bowiem kształtuje głównie postawy ludzkie, ona wpływa na umysł i uczucia człowieka. Na pewno wiemy jedno: kierowałby się głoszeniem prawdy w duchu wolności sumienia, służąc tym samym drugiemu człowiekowi.
Służba człowiekowi to drugie przesłanie świętego Pawła, skierowane szczególnie do świata środków masowego przekazu. Dziennikarz służy dziecku i młodzieży, intelektualistom i prostaczkom, jeśli podaje im pokarm, który daje wzrost, przysparza piękna, łagodzi obyczaje, uczy dobra. Wtedy staje się sługą człowieka, sługą Ojczyzny i sługą Kościoła.
Dziennikarz, który stoi na straży u drzwi systemów, ideologii, posiadaczy pieniądza, jest tylko odźwiernym i niewolnikiem - nie zasmakował powołania służby drugiemu człowiekowi. Jako odźwierny i niewolnik jest jedynie narzędziem w ręku mocodawców. On nie wie, co znaczy być wolnym w prawdzie.
Wspominane w dniach 24 i 25 stycznia dwie wielkie postacie Kościoła: św. Franciszka Salezego i św. Pawła są dla nas wzorem przede wszystkim poprawnie uformowanego sumienia, wzorem poszukiwania i głoszenia prawdy. Przy tej okazji chciałoby się życzyć, by wszystkich tych, którzy służą nam słowem, cechowały - otwartość na prawdę i jej wierność, która buduje i podnosi; by wszyscy oni czuli się wolnymi i poprzez to sługami człowieka, Ojczyzny i Kościoła.