Od momentu powstania nowej diecezji legnickiej dbałość o piękno Liturgii, o jej poprawne, zgodne z nauczaniem Kościoła celebrowanie stało się ważnym zadaniem. W tym duchu należy rozumieć podjęte działania Biskupa Legnickiego, mające na celu rozwój muzycznej kultury Kościoła w diecezji.
Pierwszym krokiem było powierzenie w 1993 r. przez bp. Tadeusza Rybaka prac przygotowawczych nad utworzeniem Studium Organistowskiego na terenie Legnicy ks. Józefowi Adamowiczowi. Miał on za zadanie nawiązać kontakt z ks. Norbertem Jonkiem, doświadczonym wykładowcą Studium Organistowskiego Archidiecezji Wrocławskiej w celu zapoznania się ze statutem, regulaminem i programem nauczania tej placówki. W pierwszym zamyśle legnickie studium miało być utworzone na bazie wieloletnich, wrocławskich tradycji kształcenia organistów. Warto zauważyć przy tej okazji, że fakt powstania nowej diecezji zainspirował do działania wiele lokalnych środowisk na rzecz stworzenia nowych, samodzielnych instytucji kościelnych. Liczne, cenne inicjatywy podejmowane były spontanicznie przez osoby świeckie, czynnie uczestniczące w życiu Kościoła. Do osób tych zaliczyć można Benedykta Ksiądzynę, dyrygenta Legnickiej Orkiestry Symfonicznej i pedagoga Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Legnicy. Idea utworzenia Studium Organistowskiego dla potrzeb nowej diecezji była mu bardzo bliska. Szybko włączył się do prac związanych z powstaniem tej placówki, wnosząc przy tym doświadczenie pedagoga oraz muzyka kościelnego wypracowane na podstawie wieloletniej praktyki w charakterze organisty.
Pierwszy nabór uczniów miał miejsce w 1993 r. We wrześniu rozpoczęto regularne zajęcia w kilku pomieszczeniach należących do domu parafialnego przy kościele św. Jacka w Legnicy. W skład rady pedagogicznej wchodziły następujące osoby: ks. mgr Józef Adamowicz - dyrektor Studium, ks. mgr Jan Pryputniewicz TS, mgr Benedykt Ksiądzyna, mgr Zenon Siegieńczuk i Stanisław Lachowski. Aktem ostatecznie regulującym funkcjonowanie Diecezjalnego Studium Organistowskiego w Legnicy był wydany przez Biskupa Legnickiego dekret z dnia 2 października 1994. W tym samym czasie zatwierdzony został także program nauczania, statut oraz regulamin. We wrześniu 1994 r. stanowisko dyrektora objął ks. mgr Andrzej Białek.
W szybkim tempie nastąpił rozwój działalności Studium: zwiększyła się liczba zainteresowanych nauką gry na organach, dzięki rzetelnej pracy pedagogów udało się nakreślić wyraźny charakter i styl nowej placówki.
Z biegiem czasu nastąpiły zmiany w składzie osobowym kadry. W 1994 r. odszedł ze Studium ks. Józef Adamowicz, zatrudniony natomiast został ks. dr Stanisław Araszczuk. We wrześniu 1996 r. pracę rozpoczął mgr Tadeusz Owoc, były zastępca dyrektora Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Lubinie. Na początku roku szkolnego 1999/2000 grono pedagogiczne poszerzył mgr Ryszard Rydz, doświadczony pedagog klasy organów Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. w Legnicy.
Bezpośrednio po zakończeniu studiów w Instytucie Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w 2000 r. pracę podjął ks. mgr-lic. Piotr Dębski, ówczesny prefekt Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej.
25 grudnia 2001 r. zmarł po ciężkiej chorobie mgr Tadeusz Owoc, którego doświadczenie i zaangażowanie w pracę dydaktyczną bardzo cenione było wśród pedagogów i słuchaczy. W czasie trwania choroby zajęcia prowadziła mgr Diana Owoc, córka Tadeusza. Po śmierci ojca włączyła się na sposób stały do pracy w Studium. Wielką stratą była dla nas niespodziewana śmierć innego, cenionego i oddanego naszej szkole nauczyciela Stanisława Lachowskiego - organisty katedralnego. W ostatnim roku do grona nauczycieli dołączył mgr Marek Fronc - absolwent klasy organów Akademii Muzycznej w Warszawie.
Bazę lokalową od samego początku działalności Studium stanowiły pomieszczenia domu parafialnego kościoła pw. św. Jacka w Legnicy, znajdujące się przy ul. Nadbrzeżnej 3. Z biegiem czasu liczba odpowiednich sal była już niewystarczająca. Coraz bardziej uciążliwa stawała się kolizja wynikająca z prowadzonego nauczania oraz działalności duszpasterskiej agend należących do miejscowej parafii. Zaistniała więc pilna konieczność zmiany lokalu. Po uzgodnieniu z Legnicką Kurią Biskupią, siedzibę Studium przeniesiono na teren parafii pw. Trójcy Świętej w Legnicy. Znajdujący się tam budynek parafialny przy ul. Rzemieślniczej 3 wyposażony był w kaplicę oraz salki katechetyczne.
Po przeprowadzeniu gruntownej renowacji i modernizacji ze środków Legnickiej Kurii Biskupiej, obiekt dostosowano do dydaktycznych potrzeb Studium. Zakończenie remontu i przeniesienie siedziby nastąpiło w maju 1999 r. W budynku tym znajdują się pomieszczenia: na parterze - kaplica, pełniąca funkcję auli oraz sali wykładowej, hol, toalety; na I piętrze - dwie sale wykładowe i kuchnia; na II piętrze - dwie sale wykładowe, sala z organami, pokój nauczycielski.
Czas trwania nauki w Studium wynosi w całości pięć lat: roczny kurs wprowadzający dla kandydatów bez przygotowania muzycznego (tzw. rok zerowy) oraz cztery lata nauki według przyjętego w regulaminie programu nauczania. Nabór słuchaczy odbywa się na początku września na podstawie przesłuchania kandydatów w aspekcie ich predyspozycji muzycznych oraz stopnia zaawansowania. Proces dydaktyczny przewiduje udział w przedmiotach nauczania, rozmieszczonych w całym cyklu nauki w sposób następujący:
rok I: fortepian obowiązkowy, emisja głosu, zasady muzyki, liturgika, kształcenie słuchu, historia muzyki i chór;
rok II: fortepian obowiązkowy (I semestr), organy (II semestr), harmonia, historia muzyki, liturgika, kształcenie słuchu, dyrygowanie i prowadzenia zespołów, chór;
rok III: organy, harmonia, historia muzyki, chorał gregoriański, formy muzyczne, organoznawstwo, chór;
rok IV: organy, prawodawstwo muzyki liturgicznej, harmonia, ćwiczenia z harmonii, chorał gregoriański, formy muzyczne, chór, śpiew liturgiczny, praktyka liturgiczno-muzyczna.
Wszystkie zajęcia teoretyczne prowadzone są w każdą sobotę w siedzibie Studium od godz. 9.00 do 14.00. Zajęcia z instrumentów odbywają się w Studium oraz w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Legnicy. Ze względu na indywidualny charakter nauczania gry na instrumencie, terminy lekcji z fortepianu i organów ustalane są osobno z każdym słuchaczem. Rok szkolny trwa od września do końca czerwca i podzielony jest na dwa semestry. Czas trwania ferii oraz przerw świątecznych dostosowany jest do terminów obowiązujących w szkolnictwie państwowym. Każdy semestr zakończony jest komisyjnym egzaminem z gry na instrumencie oraz egzaminem lub zaliczeniem z przedmiotów pozostałych, zgodnie z zasadami zawartymi w regulaminie. Wpisu ocen i zaliczeń dokonuje się w indeksie słuchacza.
Pełny okres nauki ukończony jest dyplomowym egzaminem końcowym. Składa się on z wewnętrznego egzaminu komisyjnego, który obejmuje wykonanie określonego repertuaru z literatury organowej oraz egzaminu z umiejętności prowadzenia akompaniamentu i śpiewu podczas Mszy św. Egzamin ten przeprowadzony jest w czasie jednej z niedzielnych Mszy w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Legnicy.
Słuchacze Diecezjalnego
Studium Organistowskiego z Legnicy wykazują duże zróżnicowanie pod względem przynależności do grup wiekowych. Są wśród nich uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i licealiści, a także studenci i osoby w wieku dojrzałym. W zdecydowanej większości są to osoby pochodzące z parafii całego niemal obszaru diecezji legnickiej, nie brakuje również przyjeżdżających z terenów diecezji ościennych.
Pierwsze dyplomy ukończenia Studium wydane były w 1998 r. Wręczono je następującym osobom: Romanowi Reczukowi (Legnica), Zbigniewowi Popokowi (Jelenia Góra), Pawłowi Adresowi (Jelenia Góra) oraz Elżbiecie Cygan (Jelenia Góra). W ciągu następnych lat dyplomy ukończenia otrzymali:
rok 1999: Łukasz Kutrowski, Barbara Nieródkiewicz
rok 2000: Józef Golemo, Paweł Krippel, Tadeusz Konieczek, Robert Czyż
rok 2001: Jadwiga Śmieszchalska, Adam Pedryc, Łukasz Braun, Piotr Ziętek
rok 2002: Jacek Boratyn, Damian Dębicki, Ireneusz Forszt, Magdalena Majchrzak, Dominika Morman, Beata Mucha, Tomasz Susmęd
rok 2003: Jędrzej Barczewski, Piotr Kościucha, Adriana Majerska, Jakub Stefanków, Violetta Sługocka, Andrzej Zasadni
rok 2004: Grzegorz Bukowski, Łukasz Kierski, Marcin Marciniak, Ewa Skotnicka, Marcin Szumilas.
Od powstania DSO opuściło naszą szkołę 32 absolwentów. Większość z nich zasiliła szeregi organistów pracujących w diecezji, część z nich podjęła dalszą naukę na muzycznych uczelniach wyższych: Jadwiga Śmieszchalska - Akademia Muzyczna w Poznaniu, kierunek: muzyka kościelna oraz Piotr Ziętek - Uniwersytet w Zielonej Górze, kierunek: muzyka kościelna. Wśród absolwentów jest także dwóch alumnów naszego Seminarium.
Prowadzące od 1993 r. działalność dydaktyczną i kulturotwórczą Diecezjalne Studium Organistowskie w Legnicy ulega w dalszym ciągu rozwojowi, dostarczając odpowiednich kadr muzyków kościelnych i animatorów muzycznych do posługi liturgicznej w parafiach naszej diecezji.