Reklama

Kościół

O aktach bezpieki w auli „Niedzieli”

[ TEMATY ]

IPN

aula

Grzegorz Gadacz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W auli Tygodnika Katolickiego „Niedziela” w Częstochowie odbyło się 29 maja spotkanie „Jak SB planowało prześladować Kościół”, promujące wydawnictwo pt.: „Instrukcje, wytyczne, pisma Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lat 1962-1989. Wybór dokumentów”. Dokumenty zebrane przez historyków z IPN, które zamieszczono w tomie, dotyczą w dużej mierze działań prowadzonych przez komunistyczne państwo przeciwko Kościołowi katolickiemu. Na to interesujące spotkanie zaprosiła „Niedziela” oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach.

Redaktorami zbioru dokumentów zawartych w publikacji są dr hab. Adam Dziurok – naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i dr hab. Filip Musiał – dyrektor Oddziału IPN w Krakowie – nieobecny na spotkaniu, którego zastępowała dr Łucja Marek (IPN Kraków).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Jak podkreślił podczas spotkania w auli „Niedzieli” prowadzący je Bartosz Kapuściak, historyk z Oddziału IPN w Katowicach, skompletowanie oraz wyselekcjonowanie opublikowanych w prezentowanym tomie instrukcji, wytycznych i pism Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lat 1962-1989 było dużym przedsięwzięciem, w które zaangażowały się oddziały katowicki oraz krakowski Instytutu Pamięci Narodowej. W sytuacji zniszczenia znacznej liczby akt bezpieki PRL, konieczne było poszukiwanie dokumentów w różnych zasobach archiwalnych w całym kraju, aby móc przedstawić choćby w pewnej części zakres działań podejmowanych przez aparat represji przeciwko Kościołowi.

Na spotkaniu prelegenci omawiali zarówno ewolucję struktur odpowiednich departamentów zajmujących się walką z Kościołem, jak i przewartościowanie celów oraz metod działań wymierzonych w Kościół. Szeroko przedstawiono różne związane z tematem spotkania zagadnienia, mające odbicie w dokumentach zestawionych w zaprezentowanym tomie, m.in. sprawę inwigilacji księży katolickich przez bezpiekę komunistyczną oraz wywiad wojskowy w PRL, dokonywanej zarówno przez doświadczonych i sprawdzonych wywiadowców, jak też poprzez zakładanie podsłuchów, np. m.in. na plebaniach czy w pomieszczeniach kurialnych. Mowa była również o metodach osłabiania Kościoła poprzez dokonywanie prowokacji czy akcji mających na celu skompromitowanie i zdyskredytowanie księży w oczach społeczeństwa. W takim właśnie celu „fabrykowano” zarzuty pod adresem kapłanów. Co znamienne, tych właśnie akt bezpieka nie zniszczyła. Jednym z poruszonych tematów była godna postawa kleryków, którzy zostali w latach 1959-1980 wcieleni do wojskowej służby zasadniczej. Nie powiódł się cel tej akcji – zniechęcenie młodych do dalszej nauki w seminarium.

Na spotkanie promocyjne w auli „Niedzieli” przybyło wiele zainteresowanych tematem osób, wśród których m.in. był metropolita częstochowski abp Wacław Depo, a także ks. inf. Marian Mikołajczyk – autor znakomitej książki „Władza Ludowa a Diecezja Częstochowska”, wydanej w „Bibliotece Niedzieli” w 2000 r., oraz ks. inf. Ireneusz Skubiś – honorowy redaktor naczelny „Niedzieli”. Przybyli kapłani naszej archidiecezji, ojcowie paulini z Jasnej Góry, osoby zaprzyjaźnione z „Niedzielą” m.in. z Akcji Katolickiej, Klubu Inteligencji Katolickiej, Solidarności i Duszpasterstwa Akademickiego prowadzonego w czasach PRL przez ks. inf. Ireneusza Skubisia. Obecne były liczne media, m.in.: TVP Katowice, Polskie Radio Katowice, Biuro Prasowe Jasnej Góry, Radio Jasna Góra, Radio „Fiat”, TV Orion i „Gazeta Częstochowska”.

Z uczestnikami spotkania podzielił się swoim świadectwem z czasów zmagań z komunistycznym totalitaryzmem ks. inf. Ireneusz Skubiś – honorowy redaktor naczelny „Niedzieli”. Jego wystąpienie rozpoczęło ożywioną dyskusję uczestników spotkania, z Metropolitą Częstochowskim na czele, z zaproszonymi historykami, odnoszącą się do przywrócenia prawdy o tym, kto w czasach komunistycznych był katem, a kto ofiarą. Jak się wydaje, w obecnych czasach przypomnienie tej podstawowej prawdy wyrasta na główny cel takich spotkań, jak to zorganizowane przez „Niedzielę” i IPN. Istnieje bowiem zagrożenie, iż w gąszczu przekazów i wraz z odchodzeniem ofiar – świadków tamtych tragicznych wydarzeń ta właśnie podstawowa prawda zostanie zagubiona.

2018-06-01 13:08

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Szykany tylko go wzmocniły

O „instynktach krwiożerczych”, śląskim Non possumus i „zasługach” SB z dr. hab. Adamem Dziurokiem, naczelnikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach, rozmawia Mateusz Wyrwich.

Mateusz Wyrwich: Gdy czytam książki czy artykuły o Kościele na Śląsku, odnoszę wrażenie, że był on przez komunistów poddany szczególnym represjom. Zwłaszcza w czasie stalinizmu, ale też w późniejszych dekadach. Wyraziście widać to w Pańskich książkach, jak choćby w Kruchtoizacji... Dlaczego? Adam Dziurok: Ważny dla władz partyjno-państwowych region przemysłowy miał się stać swoistą awangardą w kształtowaniu „nowego człowieka”, wyzwolonego z więzów religii. Pewne znaczenie w polityce antykościelnej władz w początkowym okresie miała m.in. aktywność śląskiego kuratora oświaty Jerzego Berka. To on odpowiadał za szybkie tempo usuwania nauki religii oraz krzyży ze szkół. Właśnie w woj. śląskim najszybciej – od września 1948 r. – i najbardziej energicznie realizowano tę inicjatywę. Podczas akcji antykrzyżowej kurator Berek tłumaczył nauczycielom, że „wizerunek Ukrzyżowanego budzi instynkty krwiożercze”, ale kładł przy tym nacisk na długofalowe kształtowanie młodego pokolenia, wskazując, że „nauczycielstwo musi tak wychować młodzież, że przesunięcie krzyża przyjmie jako coś naturalnego”. Podobnie skutecznie zrealizowano w regionie projekt zakładania szkół Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (bez nauki religii) oraz zwalniania ze szkół nauczycieli religii pod pretekstem niepopierania przez nich tzw. akcji pokojowej. W diecezji katowickiej doszło do dwóch akcji zatrzymań duchownych w związku z odczytaniem w kościołach listów pasterskich biskupów (w latach 1949 i 1952). Była to wyraźna przestroga, że ofiarą represji może się stać każdy kapłan, który wykonuje swoje duszpasterskie obowiązki. W tym czasie na terenie województwa aresztowano mniej więcej pięćdziesięcioro księży, zakonników, kleryków i sióstr zakonnych. Symbolem represji wobec górnośląskiego Kościoła w okresie stalinizmu było jednak bezprecedensowe usunięcie z diecezji aż trzech biskupów (nic podobnego nie zdarzyło się w żadnej innej polskiej diecezji). Miało to miejsce w listopadzie 1952 r., a więc jeszcze przed aresztowaniem prymasa Wyszyńskiego. Zresztą stanowczy protest śląskich hierarchów wobec akcji usuwania religii ze szkół, który stał się pretekstem do ich wysiedlenia, można nawet uznać za swoiste pierwsze Non possumus polskiego Kościoła. Schorowany, zasłużony biskup Stanisław Adamski wraz z biskupem koadiutorem Herbertem Bednorzem oraz biskupem Juliuszem Bieńkiem przebywali na wygnaniu 4 lata, aż do listopada 1956 r.
CZYTAJ DALEJ

Rozważanie: Młody chłopak chciał złożyć "Apostazję"

2025-09-19 07:22

[ TEMATY ]

rozważanie

Diecezja Bielsko-Żywiecka

Łaska lubi inicjatywę. Wyobraź sobie: do kancelarii parafialnej wchodzi osiemnastolatek. Chce oficjalnie dokonać apostazji, zrywa z wiarą, nie chce „fikcji”. Wszystko wydaje się przesądzone… Ale odrobina rozmowy, prosta modlitwa i odważna inicjatywa kapłana sprawiają, że chłopak wychodzi nie z papierem apostazji, lecz po spowiedzi i Komunii Świętej.

To jedno wydarzenie odsłania sens Ewangelii o nieuczciwym zarządcy. Jezus nie chwali oszustwa, ale wskazuje na spryt i przedsiębiorczość – tę ludzką zaradność, którą warto przenieść do spraw ducha. Dlatego w tym odcinku mówię o:
CZYTAJ DALEJ

Wałbrzych. Zawierzeni Sercu Jezusa i Maryi

2025-09-19 09:58

[ TEMATY ]

Wałbrzych

bp Marek Mendyk

Matka Boża Bolesna

kolegiata w Wałbrzychu

ks. Mirosław Benedyk/Niedziela

Eucharystia pod przewodnictwem bp. Marka Mendyka

Eucharystia pod przewodnictwem bp. Marka Mendyka

Po raz 20. uroczystości ku czci Matki Bożej Bolesnej, Patronki Wałbrzycha, miały charakter miejski i zgromadziły duchowieństwo, władze oraz mieszkańców miasta.

15 września serce Wałbrzycha biło w rytmie modlitwy. W kolegiacie Matki Bożej Bolesnej i Świętych Aniołów Stróżów Mszy świętej przewodniczył bp Marek Mendyk, któremu towarzyszyło jedenastu koncelebransów i sześciu kanoników kolegiackich na czele ks. kan. Wiesławem Rusinem proboszczem i prepozytem Wałbrzyskiej Kapituły Kolegiackiej. Obok duchowieństwa obecni byli przedstawiciele władz miasta z prezydentem Wałbrzycha, radni miejscy, poseł na Sejm RP, a przede wszystkim wierni, którzy tego dnia wypełnili świątynię.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję