Reklama

W wolnej chwili

Temat tygodnia

Przemienienie Pańskie w sztuce

Niedziela płocka 31/2003

[ TEMATY ]

sztuka

Graziako

„Przemienienie Pańskie” (XVII wiek)/Fot. Graziako

„Przemienienie Pańskie” (XVII wiek)/Fot. Graziako

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W wielu kościołach naszej diecezji znajdziemy w ołtarzach obrazy Przemienienia Pańskiego. Pierwowzór tego dzieła wykonany został w pracowni Rafaela - wybitnego malarza renesansu. Obraz namalowano farbami olejnymi na drewnie w latach 1518-20. Obecnie znajduje się on w Pinakotece Watykańskiej. W ostatnich latach życia (Rafael umarł w wieku 37 lat w 1520 r.) artysta malował dzieła dynamiczne. Zgodnie z opisem Ewangelistów na obrazie widzimy unoszącego się Chrystusa z rozłożonymi rękoma, w białej szacie, a obok Mojżesza, trzymającego tablice przykazań, i Eliasza. Obydwu Prorokom, symbolizującym Stare Przymierze, Bóg się wcześniej objawiał - Eliaszowi w delikatnym powiewie wiatru, Mojżeszowi w obłoku na Górze Synaj.

Poniżej widzimy trzech Apostołów: Piotra, który przysłaniając oczy spogląda na Przemienionego Jezusa, z prawej strony Jana - umiłowanego i najmłodszego ucznia, według tradycji przedstawiano go bez brody, i Jakuba - pierwszego męczennika za wiarę. Uczniów tych wybrał sam Jezus. Tylko oni byli świadkami wskrzeszenia córki Jaira i konania w Ogrójcu. Uczniowie są przestraszeni. Tak przedstawił tę scenę - jakby na prośbę samego Piotra - św. Marek. W kompozycji obrazu możemy wyróżnić dwie części: górną, najczęściej powtarzaną w kościołach, którą namalował Rafael, i dolną stanowiącą ilustrację uzdrowienia paralityka, powstałą w warsztacie artysty. Grupa osób poniżej jest obrazową kontynuacją Ewangelii Markowej (9, 14-29). Samo Przemienienie dokonało się na górze, która jest symbolem trudu i wysiłku, odosobnienia, miejscem łączenia się nieba z ziemią i - co najważniejsze - miejscem obecności Boga.

Znacznie częściej sceny ilustrujące Przemienienie Pańskie, zarówno w mozaikach, jak i ikonach, przedstawiano w sztuce chrześcijańskiego Wschodu. Od VI w. uroczystość ta należała do dwunastu najważniejszych świąt kościelnych. W miejscu męczeńskiej śmierci św. Apolinarego, na przedmieściach Rawenny, stolicy zachodniej części Imperium Bizantyńskiego, wybudowano bazylikę. Ozdobiono ją ok. 542 r. mozaikami. W absydzie umieszczono m.in. krzyż wskazujący na Chrystusa, po bokach umieszczono postacie Eliasza i Mojżesza, poniżej trzy owieczki symbolizowały Apostołów.
Zgodnie z sugestiami teologów, artyści łączyli w cyklach obrazy Przemienienia z Chrztem Chrystusa - w obydwu wypadkach objawiła się boska godność Chrystusa, a z nieba dał się słyszeć głos: "To jest mój Syn umiłowany, Jego słuchajcie" (Mk 9, 7). Wydarzenie na Górze Przemienienia odnoszono również do Zmartwychwstania, opisano je pomiędzy zapowiedziami męki Chrystusa. "Jednocześnie sam Jezus przykazał [Apostołom], aby nikomu nie rozpowiadali o tym, co widzieli, zanim Syn Człowieczy nie powstanie z martwych" (Mk 9, 9). Przemienienie miało umocnić wiarę uczniów. Przemienionego Chrystusa jako następcę wielkich proroków Starego Testamentu ukazał Duccio die Buonisegna (ok. 1260-1318). W cyklu obrazów szaty Chrystusa z Przemienienia, są tymi samymi, jakie występują po Zmartwychwstaniu i przy Wniebowstąpieniu, zatem jasność ubioru oddano tu, nawiązując do przemienionego - Zmartwychwstałego Chrystusa.
Góra Przemienienia to góra modlitwy, bojaźni pomieszanej z radością. To spojrzenie w inny wymiar świata, to chwila, która daje siły do zniesienia trudów i nadaje sens życia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Atrybuty męki Pańskiej

Niedziela przemyska 11/2015, str. 8

[ TEMATY ]

sztuka

Arkadiusz Bednarczyk

Fragment drzwi z szafy jednego z działających w Polsce Bractw Pięciu Ran Chrystusa

Fragment drzwi z szafy jednego z działających w Polsce Bractw Pięciu Ran Chrystusa

Rozważając Mękę Pańską, wierni od wieków interesowali się nie tylko poszczególnymi etapami Chrystusowej Drogi Krzyżowej. Czcią otaczano także wszelkie symbole i narzędzia towarzyszące Męce Chrystusa

W jarosławskiej bazylice Ojców Dominikanów, przy ołtarzu Krzyża świętego Ukrzyżowanemu towarzyszą atrybuty Jego męki. Znajdziemy tu młotek, zbrojną rękawicę (którą wedle słów nabożnej pieśni śpiewanej podczas nabożeństwa „Gorzkich żali” żołnierz chlustał twarz Zbawiciela) a także miecz, chustę Weroniki, ruzgę czy obcęgi służące do wyciągania gwoździ. Szczególnie piękną relikwią jest replika korony cierniowej spoczywająca na purpurowej poduszce, umieszczonej u stóp Ukrzyżowanego. Bardzo często artyści pracujący przy upiększaniu dawnych świątyń aniołom powierzali pieczę nad otaczanymi czcią „arma Christi” czy też „arma pasionis”. Aniołowie trzymają więc włócznię św. Maurycego, drabinę, chustę św. Weroniki, młotki i gwoździe. Znane są XVII-wieczne tzw. Szafy brackie, szczególnie Bractw Męki Pańskiej, na drzwiach których umieszczano anioły trzymające trzydzieści srebrników, kości do gry w losy o szatę Pana, koguta, który symbolizował zaparcie się św. Piotra czy też latarnie, z którymi ludzie arcykapłana poszukiwali w Getsemanii Chrystusa.

CZYTAJ DALEJ

22 maja: wspomnienie św. Rity – patronki trudnych spraw

[ TEMATY ]

św. Rita

Archiwum

Św. Rita, patronka spraw trudnych i beznadziejnych

Św. Rita, patronka spraw trudnych i beznadziejnych

W kalendarzu liturgicznym Kościół wspomina 22 maja św. Ritę z Cascii, zakonnicę, patronkę trudnych spraw. Do ponownego odczytania jej doświadczenia ludzkiego i duchowego jako znaku Bożego Miłosierdzia zachęca również papież Franciszek.

Margherita (której skrócona forma Rita stała się w praktyce jej nowym imieniem) urodziła się w 1367 r. w Cascii w środkowych Włoszech. Wbrew swojej woli musiała poślubić Ferdinando Manciniego, któremu urodziła dwóch synów. Gdy jej brutalnego i awanturniczego małżonka zamordowano w 1401 roku, obaj jej synowie przysięgli krwawą zemstę. Rita modliła się gorąco, aby jej dzieci nie były mordercami, ale synowie zginęli w 1402 roku. Choć z trudem znosiła swój los, przebaczyła oprawcom. Chciała wstąpić jako pustelnica do zakonu augustianów w Cascia, ale nie przyjęto jej. Tradycja mówi, że w nocnym widzeniu ukazali się jej święci Jan Chrzciciel, Augustyn i Mikołaj z Tolentino, którzy zaprowadzili ją do bram zakonnych. Po wielokrotnych odmowach Ritę ostatecznie przyjęto do zakonu w 1407 r.

CZYTAJ DALEJ

„Weźcie na siebie pełną zbroję Bożą” – święcenia prezbiteratu i diakonatu w Stadnikach

2024-05-22 13:50

[ TEMATY ]

święcenia

Seminarium Duchowne w Stadnikach

18 maja 2024 r., w 104. rocznicę urodzin św. Jana Pawła II, JE bp Robert Chrząszcz udzielił święceń kapłańskich oraz diakonatu alumnom Wyższego Seminarium Misyjnego Księży Sercanów w Stadnikach.

Święcenia kapłańskie przyjęli diakoni: Jacek Kowal SCJ, Aliaksandr Piatlitski SCJ, Szymon Szubarczyk SCJ, Krzysztof Witek SCJ, Mateusz Zawiłowicz SCJ. Natomiast diakonami zostali alumni: Ivan Asauleac SCJ i Michał Koźbiał SCJ.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję