Co więcej, skrupulatność naszych wydawców i wykonawców pokazuje, że idziemy własną drogą. Ku pięknu.
Muzyka klawesynowa
Reklama
Kiedy siada się do pisania o albumie, który już otrzymał specjalne wyróżnienie OPUS HD Incontournable, przyznawane przez francuski magazyn OPUS, oraz niezwykle cenioną nagrodę Best Recording 2024 magazynu High Fidelity, to w zasadzie jest to trochę jak przysłowiowa walka z cieniem. Rzecz w tym, że w pewien sposób wraz z Niedzielą podążamy śladem nieprzeciętnych dokonań p. Marii Banaszkiewicz-Bryły, na co dzień profesor Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. Przypomnijmy, że rok temu z satysfakcją pisaliśmy w superlatywach o albumie Suittes pour le Clavessin Pietera Bustijna (wydawnictwo dwupłytowe). Czy zatem nowy album to kontynuacja? W pewnym sensie tak, bowiem jak podają wydawcy, ta rejestracja jest częścią większego projektu, którego celem jest zbadanie charakterystycznych dla muzyki danego narodu elementów i wyizolowanie pierwiastków charakterystycznych dla kultur rodzimych. Przypomnijmy, że inspiracją do takich poszukiwań było nagranie klawiszowej muzyki baskijskiej (z XVIII wieku, czego dokonano już w 2013 r.). Teraz przyszła kolej na muzykę flamandzką, a ściślej na Jeana Baptiste Loeilleta. A jaka jest ta muzyka? Różnorodna, czasami taneczna, kiedy indziej wręcz ascetycznie powściągliwa. Każdorazowo jednak zdumiewająca pomysłowością i – co istotne – wspaniała od strony interpretacji naszej klawesynistki. Reasumując, mamy do czynienia z albumem, który zachwyci zarówno purystów muzyki klawesynowej, jak i tych, którzy skupiają się na jakości nagrania (tu wielokanałowe SACD).
Zapewne dla wielu nazwisko Andrzeja Nikodemowicza może być swoistym znakiem zapytania. A jest to XX-wieczny kompozytor związany przez wiele lat ze Lwowem, a następnie ze środowiskiem lubelskim. Wspaniale, że to właśnie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Lubelskiej im. Henryka Wieniawskiego dokonała rejestracji trzech ważnych kompozycji Nikodemowicza. Dokonała tym samym pierwszych w historii fonografii rejestracji tych dzieł, dając nam możność posłuchania Koncertu kameralnego op. 52 (1970), Koncertu skrzypcowego op. 61 (1973) w znakomitej interpretacji wirtuoz Dominiki Falger oraz Małej suity na orkiestrę op. 84 z 1986 r. Wszystkie kompozycje od pulpitu dyrygenta poprowadził Paweł Kos-Nowicki. Andrzej Nikodemowicz (1925 – 2017), w zależności od okresu twórczego, odwoływał się do najbardziej nowatorskich technik, w tym sonoryzmu, nie stronił od aleatoryzmu, co w sposób naturalny kieruje nasze skojarzenia z muzyką Witolda Lutosławskiego; podobnie chętnie zatapiał się w świecie polimetrii i polirytmii. To zaś stawia wykonawców przed nie lada wyzwaniem od strony technicznej, w szczególności brawa należą się solistce, która nie tylko z precyzją wykonała to, co od niej wymagała partytura, ale wywarła na tej muzyce własne piętno. Podobne uznanie należy się orkiestrze – nie od dzisiaj wiadomo, że lubelscy filharmonicy aspirują do miana jednej z wiodących orkiestr w naszym kraju. A co najważniejsze i co słychać – zasłużenie.
Bogactwo archiwów
Odrębną kategorią polskich fonogramów są wydawnictwa archiwalne. Nie oznacza to jednak wznowień, ale tak jak w przypadku zjawiskowego albumu Art Farmer in Wrocław mamy do czynienia z premierą. Za sprawą prężnej wytwórni AC Records właśnie trafił do naszych rąk krążek (LP/CD) legendarnego trębacza Arta Farmera, dokonany we Wrocławiu w 1997 r., czyli 2 lata przed śmiercią Amerykanina. U boku giganta jazzu stanęli m.in. nasi mistrzowie: Piotr Baron – saksofon tenorowy, Kuba Stankiewicz – fortepian oraz Adam Czerwiński – perkusja. Zespół dopełnił mistrz kontrabasu, Nowojorczyk – Harvie Swartz. Dzięki temu potomności pozostaje rejestracja ośmiu kompozycji, ukazująca geniusz Farmera oraz jego kompanów. Album ukazuje też bogactwa naszych archiwów. Jestem pewien, że kryją one niejedną perłę.
Monumentalna, dawna siedziba Wielopolskich, a wcześniej Myszkowskich, króluje nad Książem Wielkim. Szczytowe zręby dachu zamczyska i jego sylwetkę dobrze widać z drogi pomiędzy Kielcami a Krakowem. Niż demograficzny zagraża bytowi szkoły, która mieści się w zabytkowym obiekcie. Jaki będzie los zbudowanego przez Santiego Gucciego zamczyska? Czy stanie się perłą regionu, czy popadnie w ruinę? Warto zboczyć z głównej trasy i drogą obok kościoła, wzdłuż malowniczych stawów pełnych stad kaczek i łabędzi, w cieniu starego drzewostanu, dotrzeć do dawnej magnackiej siedziby. Po to w końcu są wakacje.
Wybudowanie renesansowej rezydencji na wzgórzu zainicjował właściciel Książa bp Piotr Myszkowski, chcąc przez jej rozmiary i reprezentacyjność podkreślić splendor rodu oraz, w pewnym sensie, mecenat sztuki, z którego zasłynął. Nie bez powodu Jan Kochanowski dedykował Myszkowskiemu „Psalmy Dawidowe” a „murator regius” – Santi Gucci z Florencji, podjął się budowy pałacu w dalekiej Polsce, ale w bliskości ulubionego przezeń Pińczowa. Budowa na tzw. Mirowie (w ten sposób Myszkowscy upamiętniali rodowe gniazdo Mirów w powiecie będzińskim) ruszyła w 1585 roku i trwała do końca XVI wieku.
Znawcy architektury renesansowej uważają, że bryła pałacu w Książu Wielkim jest wizytówką Gucciego, realizatora wielu projektów Zygmunta Augusta, Anny Jagiellonki, Stefana Batorego, artysty związanego także z Pińczowem.
Ksiąski pałac został wzniesiony na rzucie wydłużonego prostokąta. Przed głównym korpusem pałacu umieszczono symetrycznie dwa pawilony z portykami kolumnowymi – mieściły się tam kaplica i biblioteka. Parter i pierwsze piętro zachowały się w zasadzie bez większych zmian do czasów współczesnych, z wyraźnym rysem renesansowym. Wyższe części pałacu ulegały natomiast wielu przeróbkom. Pozostałością najdawniejszych czasów wnętrza są np. renesansowe sklepienia w większości pokoi, na wyższych kondygnacjach zachowały się także sklepienia gwiaździste. Wnętrza komnat ogrzewały niegdyś kominki szafiaste w liczbie osiem, lecz w połowie XIX wieku zostały prawdopodobnie przeniesione do Chrobrza.
W pierwszej połowie XVIII stulecia majątek wraz z tytułem margrabiów Gonzaga-Myszkowskich przeszedł na własność Wielopolskich herbu Starykoń. W okresie powstania kościuszkowskiego stacjonowały tutaj wojska carskie, które obrabowały go i zdewastowały. Zniszczenia były na tyle duże, że na przełomie XVIII i XIX wieku ówczesny właściciel hrabia Franciszek Wielopolski postanowił zamek przebudować, nadając mu cechy neogotyckie. Zawiłości losu sprawiły, że udało się zrealizować zaledwie część wykonanej przez architekta Fryderyka Augusta Stilera dokumentacji.
Książ był zamieszkany do 1945 roku. Po zniszczeniach z okresu drugiej wojny światowej pałac częściowo wyremontowano, a w 1949 r. w zabytkowym obiekcie, podobnie jak w wielu innych w Polsce – umieszczono szkołę. Gospodarze pałacu z pomocą m.in. miejscowych społecznych komitetów starali się utrzymać placówkę w dobrym stanie, ale ogrom zabytku wciąż generuje określone nakłady finansowe i renowacyjne.
Całościowo budowla w niewielkim stopniu zachowała pierwotny styl architektoniczny. Początkowo w dolnej części pałac pokryty była rustyką, a w górnej wieńczył ją dekoracyjny szczyt. Gmach otoczono nowożytnymi bastionami tworzącymi w ten sposób nawiązujące stylem do włoskich pałaców wiejskich założenie palazzo in fortezza. W istocie zamek nigdy fortecą nie był. W kolejnych wiekach zwarta bryła nabrała cech barokowych, a po neogotyckiej przebudowie otrzymała wygląd zbliżony do dzisiejszego. Usunięto wtedy renesansowe szczyty, imitujący wieżę środkowy ryzalit podwyższono o jedną kondygnację, zaś całość ozdobiono neoklasycystycznymi wazonami. Dwa niewielkie pawilony, z których jeden zajmowała biblioteka, a drugi kaplica, które pozostały do dzisiaj. W sąsiedztwie rezydencji nadal zachwyca park – ogród porośnięty tradycyjnym drzewostanem.
Z czasów pamiętających fundatora zamku zachowało się kilka detali renesansowych, m.in. portale i ramy okienne, a z pierwotnego systemu obronnego przetrwała kurtyna wraz ze strzelnicami i pozostałościami bastionu.
Obecnie mają tutaj swoją placówkę Zespół Szkół im. Wincentego Witosa oraz Zespół Szkół Rolniczych. Po lekcjach jest to ciche i niezwykle urocze miejsce, w sam raz na wędrówkę w głąb historii. Ostatnio, bo 31 maja 2014 r. Zespół Szkół im. Wincentego Witosa oraz Stowarzyszenie Willa Decjusza zaprosiły na nocne zwiedzanie zamku. W dawnych pałacowych komnatach zabrzmiała także muzyka największych europejskich kompozytorów w wykonaniu Heleny Ponomarenko (skrzypce), Lidii Chmielewskiej (altówka) i Edyty Piwowarczyk (fortepian).
Wydarzenie to było pierwszym aktem międzynarodowego projektu „RenEU – New Renaissance in Europe. Szlak Renesansu w Małopolsce 2014”, którego koordynatorem jest Stowarzyszenie Willa Decjusza we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. Czy tego typu inicjatywy uratują zamek, który powinien stać się atrakcją regionu i rozpoznawalną wizytówką powiatu miechowskiego?
Papież Leon XIV nie zamierza znieść ograniczeń papieża Franciszka dotyczących odprawiania tradycyjnej Mszy łacińskiej (tzw. trydenckiej), ale udzieli dwuletnich dyspens biskupom, którzy o to poproszą - poinformował biskupów tego kraju 13 listopada nuncjusz apostolski w Wielkiej Brytanii, abp Miguel Maury Buendía.
Dyspensa nie jest niczym nowym, poinformował 14 listopada przedstawiciel Stolicy Apostolskiej agencję Catholic News Service. „Jest to jedynie powtórzenie praktyki Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów od momentu wejścia w życie motu proprio [„Traditionis custodes”]” - powiedział ks. Enda Murphy, urzędnik dykasterii.
– Jesteście, każda i każdy z Was, bliscy Sercu Pana Jezusa. On Was kocha i chce okazywać Wam swoją miłość oraz troskę przez otwarte serca innych ludzi – mówił abp Marek Jędraszewski w „Namiocie Spotkań”, który po raz 9. stanął na krakowskim Małym Rynku w ramach obchodów Światowego Dnia Ubogich.
W czasie spotkania uczestników przywitał dyrektor Wydziału ds. Charytatywnych Kurii Metropolitalnej w Krakowie, ks. Mariusz Słonina, przypominając, że „Namiot Spotkań” jest przestrzenią modlitwy i wspólnoty. – Pan Jezus w Najświętszym Sakramencie stał tutaj w monstrancji. Była adoracja, a następnie kapłan przeszedł przez namiot, aby pobłogosławić wszystkich. Było wiele wzruszeń, wiele radości i nadziei – mówił, przedstawiając abp. Markowi Jędraszewskiemu to, co w ramach obchodów 9. Światowego Dnia Ubogich działo się od piątkowego poranka na krakowskim Małym Rynku.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
