Pielgrzymka od 28 września do 8 października wiązała się z jubileuszem 25-lecia konsekracji kościoła parafialnego św. Antoniego z Padwy w Kokczetawie. Diecezję kielecką łączą silne więzi z tamtejszą wspólnotą. Parafię w Kokczetawie erygowano 6 października 1992 r. Wspólnotę wiernych tworzą potomkowie przesiedleńców, w tym Niemców osiadłych w XVIII w., a dziś głównie Rosjanie.

Szczególne więzi

W pielgrzymce uczestniczyli: ks. kan. Zygmunt Kwieciński, proboszcz parafii w Piekoszowie, posługujący przez długie lata w Kokczetawie i budowniczy tamtejszego kościoła, parafianie z ks. Leszkiem Kowalczykiem, proboszczem parafii Kije, z której pochodzi pracujący obecnie na misji w Kazachstanie ks. Wojciech Skorupa oraz Stanisława Moskal z parafii Piekoszów.

Dla bp. Florczyka była to druga podróż do Kazachstanu. 25 lat temu razem z bp. Janem Pawłem Lengą współkonsekrował wybudowany kościół w Kokczetawie. Ksiądz Biskup mówi o szczególnej więzi łączącej diecezję z parafią w Kokczetawie, kształtowanej przez bp. Kazimierza Ryczana, przez pracujących w niej kapłanów diecezji kieleckiej – budowniczych kościoła – ks. Zygmunta Kwiecińskiego i obecnie posługującego ks. Wojciecha Skorupę. Ta więź ukształtowała się także przez wsparcie materialne i duchowe, jakiego udzieliła diecezja z bp. Ryczanem przy budowie kościoła.

Przestroga dla świata

Pielgrzymka obfitowała w wiele miejsc pamięci, poruszających historii i spotkań. Najbardziej przejmujące dla uczestników były odwiedzane miejsce kaźni ofiar totalitaryzmu sowieckiego, jak Karagandyjski Łagier (Karłag), przez który w latach 1930-59 przeszło ok. miliona więźniów wielu narodowości. Zachowane cele tortur, prycze, na których spali więźniowie, z fotografii spoglądają wygłodzone dzieci, kobiety, ludzkie żywe szkielety... Zginęło tam ok. miliona osób. Na cmentarzu Mamoczkino Kładbiszcze spoczywają zaś najmniejsi więźniowie – dzieci, ofiary potwornych zbrodni.

– Gdyby ktoś chciał zobaczyć, co znaczy świat bez Boga, gdzie niszczono miliony ludzi, narody, kościoły, religię, którą Lenin uznawał za opium dla ludu, powinien odwiedzić Kazachstan. Tutaj Rosja Sowiecka realizowała bolszewizm z całą wrogością do ludzi. Byliśmy na cmentarzu jenieckim w miejscowości Spassk, a właściwie miejscu kaźni, gdzie z rąk oprawców sowieckich zginęło pół miliona osób, w tym wielu Niemców, łącznie byli to ludzie z 25 narodowości, wśród ofiar są Polacy. Kto zgotował tę kaźń? Ludzie, którzy wyrzucili Boga ze swojego życia – podkreśla bp Florczyk. – Chodziliśmy po wielohektarowym cmentarzysku, gdzie bieleje jeszcze mnóstwo kości pomordowanych, wygrzebywanych przez dzikie zwierzęta. Te miejsca są wielką przestrogą i refleksją, jak człowiek potrafi być okrutny, jeśli nie ma w sercu Boga. Ta ziemia, która kryje tyle ofiar, krzyczy o pamięć – mówi Biskup.

Potrzebna jest prawda historyczna

Zauważył, że Kazachowie pokazują ofiary, ale i katów, starają się dbać o pamięć historyczną. – Także u nas potrzebna jest pamięć i prawda historyczna, ale i poznanie z imienia i nazwiska oprawców, zbrodniarzy komunistycznych – podkreśla. Przy każdym z tych miejsc poruszona ogromem cierpień delegacja odmawiała modlitwę w intencji zmarłych. Wstrząsająca była wizyta w Malinowce, gdzie znajdował się Akmoliński Obóz dla Żon Zdrajców Ojczyzny, gdzie sowieccy oprawcy zamęczyli ok. 18 tys. kobiet. Więzione były tutaj również Polki. Były ofiarami gwałtów. Matki mogły karmić swoje dzieci, mając jedynie na dzień 10 deko chleba, większości nie udało się przeżyć.

Ozjornoje i cud ryb

– Głęboko zapadła mi w sercu Msza św. w kaplicy, a raczej w ubogiej chacie w stepie, w miejscowości, gdzie było może pięć domów, i spotkanie z mieszkańcami. Wśród nich była dwójka dzieci. Poruszyła mnie ich niesamowita wiara. Podzielili się z nami tym, co mają, ale było w tym wszystkim tak wiele serdeczności i życzliwości – opowiadał Ksiądz Biskup.

Pielgrzymi odwiedzili także Ozjornoje z sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju. W czasie wielkiego głodu zesłańców, w tym wielu Polaków tam przebywających, modlących się o ratunek od śmierci głodowej, uratowało zarybione jezioro, które pojawiło się nagle na stepie. W sanktuarium jest Ołtarz Pokoju, gdzie trwa wieczysta adoracja w intencji pokoju. Miejscowego kolorytu dodaje jurta z Matką Wielkiego Stepu – namalowana przez Kazacha, muzułmanina.

– Choć jest to państwo muzułmańskie, z życzliwością podchodzi do Kościoła katolickiego, odnosząc się z szacunkiem do niego, doceniając jego wkład w rozwój, opiekę nad potrzebującymi, pracę duszpasterską kapłanów, sióstr. Jest zapotrzebowanie na to dobro – podkreśla bp Florczyk, dostrzegając w tym wielką nadzieję na spokojny rozwój i współistnienie różnych religii.

Podziękować i wesprzeć duchowo

Dla delegacji parafian z Kij także była to niezapomniana podróż, budząca wiele refleksji. – Ks. Wojciecha znam od małego dziecka. Nigdy nie spodziewałem się, że będę mógł wziąć udział w takiej wyprawie. Kiedy proboszcz ogłosił pielgrzymkę, w ciągu 2 dni wszyscy chętni zdecydowali się – opowiadał Jan Kozieł uczestniczący wraz z żoną w wyjeździe. – Chcieliśmy podziękować ks. Wojciechowi, sprawić radość, wesprzeć go duchowo i materialnie, przywieźć kawałek Polski i domu do Kazachstanu, gdzie ofiarnie posługuje na misjach. Piękna, jubileuszowa Msza św. z udziałem biskupów, wielu kapłanów, delegacji z diecezji była wydarzeniem ważnym dla wspólnoty. Ks. Wojciech był wzruszony naszą obecnością i bardzo wdzięczny. Zwieńczeniem był koncert organowy przy wypełnionym kościele, po którym Kazachowie uraczyli nas i wszystkich gości tradycyjną potrawą – płow – opowiadał ks. Kowalczyk.

Wiara w stepie

Pielgrzymi, podróżując po Kazachstanie, pokonali 1800 km, poznając niezwykłe zakątki kraju, miejsca męczeństwa czy metropolie, jak Astana czy Karaganda. Na miejscu korzystali z pojazdu misjonarza zakupionego ze środków MIVA Polska, którym dociera do odległych położonych w stepie miejscowości, gdzie ludzie czekają na kapłana, sakramenty, Eucharystię.

– Przekonaliśmy się, jak wygląda wiara w stepie. Za kaplicę służy uboga chałupa, niemal lepianka, z prostym stołem. Dlatego bp Florczyk, sprawując tutaj Eucharystię dla maleńkiej wspólnoty mieszkańców, powiedział, że „czuje się jak w Betlejem”. Ks. Wojciech odwiedza mieszkańców co miesiąc, przywożąc im kilkadziesiąt bochenków chleba. Najbliższe sklepy są oddalone wiele kilometrów stąd. Bez tej pomocy byłoby trudno. Jest to miejsce, gdzie zamieszkali Polacy przywiezieni w pierwszej zsyłce. Z 1700 osób połowa zamarzła pierwszej zimy. Jeszcze nie tak dawno mieszkało tutaj ok. 300 potomków zesłańców, dziś jest ich garstka. W pobliżu znajduje się cmentarz polski. Zarośnięte groby pośród wybujałej trawy, mogiły kobiet, dzieci, które nigdy już nie wrócili do Ojczyzny, wołają o pamięć i modlitwę – opowiadają p. Jan i ks. Kowalczyk. Dodają, że Kazachstan jest krajem kontrastów, posiadającym wielkie bogactwa ropy, gazu, złota. Symbolem jest Astana, wielka metropolia pośrodku stepu, z ogromnym rozmachem architektonicznym i dobrej jakości autostradą. Z drugiej strony ubogie lepianki w stepie, z dala od cywilizacji. – Zachwyca bezkres stepów, płytkie jeziora na stepie, góry i jeziora, czyli rejon tzw. Szwajcarii Kazachskiej, dzikie zwierzęta i łany zbóż po horyzont. Tak piękny kraj i zarazem tak wiele miejsc przytłaczających męczeństwem ludzi... Ta historia nie może się już powtórzyć.