Patron Cypru, czczony zarówno przez Cerkiew prawosławną, jak i przez Kościół katolicki, pochodził z żydowskiej diaspory osiedlonej w starożytnym porcie greckim – Salaminie. Pobożni żydowscy rodzice wybrali dla syna imię Józef, lecz słuchaczom nauki Jezusa znany był już pod przydomkiem „syn pocieszenia” – Barnaba. Wychowywany w surowych rygorach religii żydowskiej był jednocześnie świadkiem wznoszenia potężnej świątyni na cześć Zeusa Olimpijskiego – w I wieku bowiem Salamina stawała się ważnym ośrodkiem kultu tego bóstwa.

Jeden z siedemdziesięciu dwóch

Dla dziejów chrześcijaństwa nieocenione są pobyt i działalność Barnaby w Antiochii. Antiochia Syryjska (dzisiejsza Antakya w Turcji) już w pierwszej połowie I wieku stała się alternatywnym do Jerozolimy centrum rodzącego się Kościoła. Z Dziejów Apostolskich dowiadujemy się, że tamtejsza wspólnota obfitowała we wszelkie dary duchowe obiecane wierzącym. Powszechne manifestacje charyzmatu proroctwa, a także daru uzdrawiania równoważone były w życiu codziennym hojnością w dzieleniu się dobrami materialnymi oraz troską o ubogich. Barnaba należał do ścisłego grona starszych odpowiedzialnych za prowadzenie Kościoła w Antiochii. Jego autorytet potwierdzony był także przez wspólnotę Dwunastu Apostołów i Kościół w Jerozolimie. Według późniejszych historyków – Klemensa Aleksandryjskiego i Euzebiusza z Cezarei, Barnaba miał być jednym z siedemdziesięciu dwóch uczniów Jezusa. Był także krewnym św. Marka Ewangelisty.