Odnowić życie parafialne

Pomocą jest specjalny projekt „Odnowy wspólnotowej parafii” realizowany w trzech parafiach archidiecezji wrocławskiej. Zaangażowały się w niego: parafia św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy, św. Bartłomieja w Szydłowicach oraz parafia Nawiedzenia NMP w Lubszy.

Potrzeba czasu

– Program odnowy parafii realizowałem już w czasie misji na Białorusi. Widziałem tego efekt, ale początki nie były łatwe – wspomina ks. Mieczysław Janczyszyn, proboszcz oleśnickiej parafii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Realizacja programu związana jest z udrożnieniem komunikacji. – Ważne jest to, aby treści, które chcemy przekazać dotarły do jak największej liczby osób. Stąd też program zakłada podział na rejony, które podlegają poszczególnym “posłańcom”. Oni przez swoje działanie potrafią lepiej poznać mieszkańców parafii, a przez to budują dużą sieć informacyjną. To pozwala, aby wspólnota parafialna była bliżej wiernych. Proboszcz nie jest w stanie dotrzeć wszędzie i znać wszystkich, a dobrze rozbudowana sieć posłańców i sieć informacyjna pozwala na mądre i aktywne działanie i właściwe odpowiedzenie na potrzeby ludzi – wskazuje ks. Janczyszyn, dodając: – Wiadomo, że to wymaga czasu, a efekty nie pojawią się od razu. Niestety wiele osób tego nie rozumie, bo takie mamy czasy, że ludzie by chcieli mieć osiągnięcia i to w krótkim czasie. W naszym kraju są parafie, gdzie program ten realizowany jest od 30 lat i tam na spotkania przychodzi 200-300 osób, a oni są już na etapie synodu parafialnego. W naszej parafii obecnie zaangażowanych jest 30-50 osób.

Potrzeba zaangażowania

Owoce realizacji programu odnowy są widoczne tylko w sytuacji, gdy jej uczestnicy będą mocno w nią zaangażowani. – Aby było dobrze, potrzebna jest dobra współpraca pomiędzy proboszczem a wiernymi. Bez tego program odnowy nie będzie skuteczny – zaznaczył proboszcz z Oleśnicy, dodając: – Potrzebny też jest czas. Zanim zacznie się realizować właściwy program, jest tzw. “uwrażliwienie”, czyli takie przygotowanie trwające 1-1,5 roku.

Potrzeba kontaktu

Komunikacja odbywa się m.in. za pomocą listu, a także wydarzeń. – Jako wspólnota Kościoła ciągle jesteśmy w drodze. I jako parafia dążymy do tego, aby stworzyć parafię idealną, ale wiemy też, że takiej nie ma, lecz my do tego ideału zdążamy i dlatego ciągle od siebie wymagamy, motywujemy się i dynamizujemy nasze działanie. Jest to potrzebne, aby otworzyć się na wymagania, które stawia nam życie, a także właściwie odczytywać znaki czasu, rozeznawać i aktualizować słowa Jezusa Chrystusa – wskazał ks. Mieczysław Janczyszyn, dodając: – Średnio co dwa miesiące pisany jest list do wiernych. Pełni on funkcję formacyjną i informacyjną i dzięki niemu parafianie mogą dowiedzieć się o wydarzeniach, które np. w ramach realizacji programu odnowy są organizowane w parafii. Uświadamia on ludzi, że ich parafia jest żywa i coś się w niej dzieje, a wydarzenia są odpowiedzią na różne bolączki parafii. Chcemy zauważać słabe strony i to naprawiać, a z czasem ludzie zaczynają odkrywać sens otrzymywania takiego listu i sens obecności posłańców.

To takie synodalne

Program odnowy parafii bardzo mocno współgra z ideą II Synodu Archidiecezji Wrocławskiej. – Tu możemy znaleźć bardzo wiele podobieństw, bo przecież chodzi m.in. o to, aby nasze wspólnoty parafialne były żywe, aby byli w niej ludzie, którzy wiedzą po co wierzą, aby potrafili odnaleźć w swojej parafii ludzi, którzy żyją słowem Bożym i realizują je w codziennym życiu. To także wzięcie odpowiedzialności za Kościół, do którego wspólnie należymy.

Urodził się około 349 r. w Antiochii w Syrii (dzisiaj Antakya na południu Turcji), tam też podejmował posługę kapłańską przez około 11 lat, aż do 397 r., gdy został mianowany biskupem Konstantynopola. W stolicy cesarstwa pełnił posługę biskupią do czasu dwóch wygnań, które nastąpiły krótko po sobie - między 403 a 407 r. Dzisiaj ograniczymy się do spojrzenia na lata antiocheńskie Chryzostoma. W młodym wieku stracił ojca i żył z matką Antuzą, która przekazała mu niezwykłą wrażliwość ludzką oraz głęboką wiarę chrześcijańską. Odbył niższe oraz wyższe studia, uwieńczone kursami filozofii oraz retoryki. Jako mistrza miał Libaniusza, poganina, najsłynniejszego retora tego czasu. W jego szkole Jan stał się wielkim mówcą późnej starożytności greckiej. Ochrzczony w 368 r. i przygotowany do życia kościelnego przez biskupa Melecjusza, przez niego też został ustanowiony lektorem w 371 r. Ten fakt oznaczał oficjalne przystąpienie Chryzostoma do kursu eklezjalnego. Uczęszczał w latach 367-372 do swego rodzaju seminarium w Antiochii, razem z grupą młodych. Niektórzy z nich zostali później biskupami, pod kierownictwem słynnego egzegety Diodora z Tarsu, który wprowadzał Jana w egzegezę historyczno-literacką, charakterystyczną dla tradycji antiocheńskiej. Później udał się wraz z eremitami na pobliską górę Sylpio. Przebywał tam przez kolejne dwa lata, przeżyte samotnie w grocie pod przewodnictwem pewnego „starszego”. W tym okresie poświęcił się całkowicie medytacji „praw Chrystusa”, Ewangelii, a zwłaszcza Listów św. Pawła. Gdy zachorował, nie mógł się leczyć sam i musiał powrócić do wspólnoty chrześcijańskiej w Antiochii (por. Palladiusz, „Życie”, 5). Pan - wyjaśnia jego biograf - interweniował przez chorobę we właściwym momencie, aby pozwolić Janowi iść za swoim prawdziwym powołaniem. W rzeczywistości, napisze on sam, postawiony wobec alternatywy wyboru między trudnościami rządzenia Kościołem a spokojem życia monastycznego, tysiąckroć wolałby służbę duszpasterską (por. „O kapłaństwie”, 6, 7), gdyż do tego właśnie Chryzostom czuł się powołany. I tutaj nastąpił decydujący przełom w historii jego powołania: został pasterzem dusz w pełnym wymiarze! Zażyłość ze Słowem Bożym, pielęgnowana podczas lat życia eremickiego, spowodowała dojrzewanie w nim silnej konieczności przepowiadania Ewangelii, dawania innym tego, co sam otrzymał podczas lat medytacji. Ideał misyjny ukierunkował go, płonącą duszę, na troskę pasterską. Między 378 a 379 r. powrócił do miasta. Został diakonem w 381 r., zaś kapłanem - w 386 r.; stał się słynnym mówcą w kościołach swego miasta. Wygłaszał homilie przeciwko arianom, następnie homilie na wspomnienie męczenników antiocheńskich oraz na najważniejsze święta liturgiczne. Mamy tutaj do czynienia z wielkim nauczaniem wiary w Chrystusa, również w świetle Jego świętych. Rok 387 był „rokiem heroicznym” dla Jana, czasem tzw. przewracania posągów. Lud obalił posągi cesarza, na znak protestu przeciwko podwyższeniu podatków. W owych dniach Wielkiego Postu, jak i wielkiej goryczy z powodu ogromnych kar ze strony cesarza, wygłosił on 22 gorące „Homilie o posągach”, ukierunkowane na pokutę i nawrócenie. Potem przyszedł okres spokojnej pracy pasterskiej (387-397). Chryzostom należy do Ojców najbardziej twórczych: dotarło do nas jego 17 traktatów, ponad 700 autentycznych homilii, komentarze do Ewangelii Mateusza i Listów Pawłowych (Listy do Rzymian, Koryntian, Efezjan i Hebrajczyków) oraz 241 listów. Nie uprawiał teologii spekulatywnej, ale przekazywał tradycyjną i pewną naukę Kościoła w czasach sporów teologicznych, spowodowanych przede wszystkim przez arianizm, czyli zaprzeczenie boskości Chrystusa. Jest też ważnym świadkiem rozwoju dogmatycznego, osiągniętego przez Kościół w IV-V wieku. Jego teologia jest wyłącznie duszpasterska, towarzyszy jej nieustanna troska o współbrzmienie między myśleniem wyrażonym słowami a przeżyciem egzystencjalnym. Jest to przewodnia myśl wspaniałych katechez, przez które przygotowywał katechumenów na przyjęcie chrztu. Tuż przed śmiercią napisał, że wartość człowieka leży w „dokładnym poznaniu prawdziwej doktryny oraz w uczciwości życia” („List z wygnania”). Te sprawy, poznanie prawdy i uczciwość życia, muszą iść razem: poznanie musi się przekładać na życie. Każda jego mowa była zawsze ukierunkowana na rozwijanie w wierzących wysiłku umysłowego, autentycznego myślenia, celem zrozumienia i wprowadzenia w praktykę wymagań moralnych i duchowych wiary. Jan Chryzostom troszczył się, aby służyć swoimi pismami integralnemu rozwojowi osoby, w wymiarach fizycznym, intelektualnym i religijnym. Różne fazy wzrostu są porównane do licznych mórz ogromnego oceanu: „Pierwszym z tych mórz jest dzieciństwo” (Homilia 81, 5 o Ewangelii Mateusza). Rzeczywiście, „właśnie w tym pierwszym okresie objawiają się skłonności do wad albo do cnoty”. Dlatego też prawo Boże powinno być już od początku wyciśnięte na duszy, „jak na woskowej tabliczce” (Homilia 3, 1 do Ewangelii Jana): w istocie jest to wiek najważniejszy. Musimy brać pod uwagę, jak ważne jest, aby w tym pierwszym etapie życia człowiek posiadł naprawdę te wielkie ukierunkowania, które dają właściwą perspektywę życiu. Dlatego też Chryzostom zaleca: „Już od najwcześniejszego wieku uzbrajajcie dzieci bronią duchową i uczcie je czynić ręką znak krzyża na czole” (Homilia 12, 7 do Pierwszego Listu do Koryntian). Później przychodzi okres dziecięcy oraz młodość: „Po okresie niemowlęcym przychodzi morze okresu dziecięcego, gdzie wieją gwałtowne wichury (…), rośnie w nas bowiem pożądliwość…” (Homilia 81, 5 do Ewangelii Mateusza). Potem jest narzeczeństwo i małżeństwo: „Po młodości przychodzi wiek dojrzały, związany z obowiązkami rodzinnymi: jest to czas szukania współmałżonka” (tamże). Przypomina on cele małżeństwa, ubogacając je - z odniesieniem do cnoty łagodności - bogatą gamą relacji osobowych. Dobrze przygotowani małżonkowie zagradzają w ten sposób drogę rozwodowi: wszystko dzieje się z radością i można wychowywać dzieci w cnocie. Gdy rodzi się pierwsze dziecko, jest ono „jak most; tych troje staje się jednym ciałem, gdyż dziecko łączy obie części” (Homilia 12, 5 do Listu do Kolosan); tych troje stanowi „jedną rodzinę, mały Kościół” (Homilia 20, 6 do Listu do Efezjan). Przepowiadanie Chryzostoma dokonywało się zazwyczaj podczas liturgii, w „miejscu”, w którym wspólnota buduje się Słowem i Eucharystią. Tutaj zgromadzona wspólnota wyraża jeden Kościół (Homilia 8, 7 do Listu do Rzymian), to samo słowo jest skierowane w każdym miejscu do wszystkich (Homilia 24, 2 do Pierwszego Listu do Koryntian), zaś komunia Eucharystyczna staje się skutecznym znakiem jedności (Homilia 32, 7 do Ewangelii Mateusza). Jego plan duszpasterski był włączony w życie Kościoła, w którym wierni świeccy przez fakt chrztu podejmują zadania kapłańskie, królewskie i prorockie. Do wierzącego laika mówi: „Również ciebie chrzest czyni królem, kapłanem i prorokiem” (Homilia 3, 5 do Drugiego Listu do Koryntian). Stąd też rodzi się fundamentalny obowiązek misyjny, gdyż każdy w jakiejś mierze jest odpowiedzialny za zbawienie innych: „Jest to zasada naszego życia społecznego (…) żeby nie interesować się tylko sobą” (Homilia 9, 2 do Księgi Rodzaju). Wszystko dokonuje się między dwoma biegunami, wielkim Kościołem oraz „małym Kościołem” - rodziną - we wzajemnych relacjach. Jak możecie zauważyć, Drodzy Bracia i Siostry, ta lekcja Chryzostoma o autentycznej obecności chrześcijańskiej wiernych świeckich w rodzinie oraz w społeczności pozostaje również dziś jak najbardziej aktualna. Módlmy się do Pana, aby uczynił nas wrażliwymi na nauczanie tego wielkiego Nauczyciela Wiary.