W typologizacji grzechów można wziąć pod uwagę różne kryteria. Katechizm Kościoła Katolickiego rozróżnia grzechy w zależności od ich przedmiotu, cnót i przykazań, którym się przeciwstawiają. Takie określenie nie przysparza wiernym większego problemu. Ten, kto robi rachunek sumienia lub spowiada się, potrafi wskazać, czy grzech dotyczy bezpośrednio Boga, bliźniego czy jego samego. Potrafi zdefiniować, czy grzech został popełniony myślą, mową, uczynkiem, czy był zaniedbaniem. Kwestią problemową najczęściej jest rozróżnienie między grzechem śmiertelnym a powszednim, czyli między grzechem ciężkim a lekkim. Rozróżnienie grzechów według ich ciężkości jest istotne i ta kwestia staje się powodem częstych pytań.
Spowiednikowi czy też kierownikowi duchowemu trudno jest odpowiedzieć natychmiast na pytanie o ciężkość grzechu, ponieważ samo wskazanie na konkretny grzech nie jest jeszcze jakby położeniem czynu na wagę, na której wyświetla się jego ciężar. Nie znajdziemy też listy grzechów śmiertelnych. Przy określaniu bowiem ciężkości grzechu należy wziąć pod uwagę również okoliczności czynu. Istotną rolę do odegrania ma tutaj zatem sumienie tego, kto dokonuje rachunku sumienia oraz wyznaje grzechy. Wciąż nieoceniona jest więc w życiu duszpasterskim formacja sumienia.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Już nazwanie grzechu ciężkiego śmiertelnym jest dla nas pomocą w jego zrozumieniu. Ten grzech niszczy w człowieku Bożą siłę miłości. Odrywa go zatem od życia w Bogu, czyli od życia wiecznego. Nie można bowiem cieszyć się życiem wiecznym, gdy świadomie trwa się w oderwaniu od miłości Boga. Grzech śmiertelny popełnia ten, kto występuje przeciwko życiu lub Bogu i czyni to całkowicie świadomie, dobrowolnie. Grzechem śmiertelnym jest np. morderstwo, bluźnierstwo, zdrada małżeńska, uporczywe trwanie w grzechu itd. Żeby zostać uwolnionym od skutków tego grzechu i na nowo otrzymać łaskę uświęcającą, potrzebny jest szczery żal oraz skorzystanie z sakramentu pokuty i pojednania, a także otrzymanie rozgrzeszenia, by następnie poprzez pełne uczestnictwo we Mszy św. zjednoczyć się z bezgraniczną miłością Boga i w ogóle cieszyć się życiem w tej miłości w doczesności i po śmierci.
Grzech powszedni popełnia ten, kto dokonuje czynów moralnie złych, ale tego nie chce, pracuje nad sobą, jest świadomy skutków grzechu, nie ma zamiaru zrywać przyjaźni z Bogiem, odchodzić od Jego miłości. Grzechy powszednie popełnia również ten, kto czyni to bez pełnej świadomości ich znaczenia, względnie nie w pełni dobrowolnie. Te grzechy sprawiają, że relacja z Bogiem nie została zerwana, lecz jest zakłócona. Grzechy te osłabiają miłość. Choć pozwalają w niej trwać, to jednak ją obrażają i ranią. Ponieważ chcemy pracować nad sobą, spowiadamy się również z tych grzechów. One nie niszczą w naszym życiu relacji z Bogiem tak jak grzechy ciężkie, dlatego w pracy nad sobą istotne jest życie religijne, w tym częsta Komunia św., która umacnia nas w codzienności.