Święty Jan Ewangelista wskazuje miejsce, gdzie Jan Chrzciciel udzielał chrztu: „Działo się to w Betanii, po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu” (1 J, 28). Nazwa „Betania” znaczy „dom ubogiego”. Dlaczego jednak Apostoł wspomina o jej położeniu? Otóż w tekstach Ewangelii wspomniane są dwie Betanie. Pierwsza z nich to ta położona nieopodal Jerozolimy, na wschodnim stoku Góry Oliwnej. Tam znajdował się dom Marty, Marii i Łazarza. Tu Chrystus wskrzesił Łazarza. Tu został On namaszczony przed swą męką. Druga – położona po drugiej stronie Jordanu, to miejsce chrztu. Druga strona Jordanu oznacza wschodni brzeg rzeki, gdyż dla autorów biblijnych punktami odniesienia są Jerozolima i Ziemia Święta.
To niejedyny problem lokalizacji tego miejsca. Ewangelista zakłada, że czytający wie, gdzie św. Jan udzielał chrztu. Dziś jednak, gdy od opisywanych wydarzeń dzieli nas prawie dwadzieścia wieków, nie jest to tak oczywiste. Gdzie zatem znajduje się to miejsce? Najczęściej łączy się je z miejscowością Betabara, gdyż ta nazwa, która oznacza „dom brodu”, występuje w wielu odpisach tekstu Ewangelii. To dzisiejsze Tell el-Medesz, położone w Jordanii, nieopodal końcowego odcinka biegu rzeki Jordan. Tu znajdują się pozostałości kościołów z epoki bizantyjskiej oraz potężnego baptysterium. Gdy mówi się o identyfikacji miejsca nauczania św. Jana Chrzciciela, wskazuje się również na pobliskie Dżebel Elias, czyli Górę Eliasza, łączoną z wniebowstąpieniem proroka Eliasza. To wyjaśnia próbę utożsamiania Jana Chrzciciela z jego osobą (por. 1 J, 21). Wątpliwość wzbudza jedynie mozaika z Madaby, bo umieszcza Betabarę na zachodnim brzegu rzeki. Pamiętajmy jednak, że pochodzi ona z VI wieku. Niekiedy Betanię próbuje się sytuować na terytorium Baszanu, sąsiadującego z Galileą, gdyż w czasach Jezusa obszar ten nazywano Betaneą. Wydaje się to jednak mało prawdopodobne, gdy weźmie się pod uwagę fakt, że Jezus po chrzcie w Jordanie udał się na pustynię.
Za lokalizacją Betanii na wschodnim brzegu, nieopodal ujścia Jordanu, przemawiają również względy teologiczne. Jest to miejsce, gdzie Izraelici pod wodzą Jozuego przekroczyli Jordan, a po celebracji Paschy rozpoczęli walkę o ziemię obiecaną. Był to nowy etap w dziejach zbawienia. Poprzedziło go nauczanie Mojżesza, w którym przypomniał on Prawo nadane przez Boga na Synaju. Tu również Eliasz zakończył swe ziemskie życie, wstępując do nieba. Jego powrót miał poprzedzić przyjście Mesjasza. Ewangelista, sytuując działalność Jana Chrzciciela w Betanii na wschodnim brzegu, łączył go z tymi wydarzeniami. Jan, wzorem Mojżesza, wzywa lud do wierności i jak Eliasz poprzedza nadejście Zbawiciela. Tu Jezus, przyjmując chrzest z rąk Jana, zaczął spełniać Boże obietnice zbawienia. Jednocześnie nazwa „Betania” buduje pomost między chrztem Jezusa na wschodnim brzegu Jordanu a namaszczeniem Jezusa w domu Jego przyjaciół na wschód od Jerozolimy. Oba te miejsca stanowią stopnie prowadzące do chwały nieba, osiąganej przez śmierć i zmartwychwstanie Jezusa.
Pomóż w rozwoju naszego portalu