Reklama

Niedziela Legnicka

Jak wykuwał się Lubin

Prezydent Lubina Robert Raczyński znalazł sposób, by pokazać, jak kształtowała się najnowsza historia Lubina.

Niedziela legnicka 2/2023, str. IV

[ TEMATY ]

Lubin

Marek Perzyński

Parowóz wyremontowany na potrzeby muzeum

Parowóz wyremontowany na potrzeby muzeum

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nie zaczęła się bynajmniej od odkrycia złóż miedzi. To miasto o prawie tysiącletnim rodowodzie, czego dowodzą m.in. mury zabytkowych kościołów. A to powód do dumy. Dzieje najnowsze zobrazowano zaskakującą ekspozycją. Na miejscowym dworcu kolejowym postawiono parowóz z przeszklonymi niczym witryna wagonami towarowymi… pełnymi ludzi. To pierwsi osadnicy, w większości przesiedleńcy zza Buga, wyrwani siłą ze swej ojczyzny.

Pionierzy

„Grupy etniczne z kresów wschodnich stanowiły bardziej stabilny element osadniczy, podczas gdy u przesiedleńców z głębi kraju często pojawiały się tendencje do zmian miejsca zamieszkania w poszukiwaniu lepszych warunków bytowych, ponieważ Lubin ze swoimi zniszczeniami wojennymi nie należał do atrakcyjnych. W okresie pionierskim osiadło w mieście kilkanaście rodzin reemigrantów z Belgii i Francji, z których tylko dwie wrosły w lokalne środowisko, podczas gdy inne, pochodzące z ośrodków górniczych, opuściły miasto” – pisze Jan Biliński w Historii Lubina (1992 r.).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Pionierzy z centralnych województw Polski zasiedlili Lubin i jego okolice jako pierwsi – do połowy lipca 1945 r. Kresowianie przybyli w drugim etapie zasiedlania pionierskiego – do 31 grudnia 1946 r. Ale była jeszcze jedna grupa przesiedleńców. W 1947 r. trafiły przymusowo w te rejony grupy ludności ukraińskiej i łemkowskiej, w ramach tzw. akcji „Wisła”. Są mocno widoczne w przestrzeni publicznej, ale w powiedzeniu „Kraków i Warszawa to stolice Polaków, a Przemków i Chocianów to stolice Łemków” jest sporo przesady.

Życie codzienne

Informacji tych na ogół nie otrzymamy w publikacjach dotyczących historii miasta, zwykle koncentrują się na okresie do 1945 r., bywa, że sąto kalki niemieckich wydawnictw. Dzieje najnowsze, wbrew pozorom, są najtrudniej weryfikowalne. Dlatego tak cenna jest wspomniana publikacja z 1992 r., w której Jan Biliński pisze bez ogródek, jak wyglądało życie w mieście do 1960 r.: „Najbardziej uciążliwym dla mieszkańców miasta był garnizon radziecki. W latach 1945-1946 żołnierze z miejscowych jednostek oraz maruderzy dokonywali gwałtów, napadów i zabójstw. Zginęło kilkanaście osób. Ofiarami byli kolejarze, milicjanci oraz osoby cywilne. Mnożyły się kradzieże koni, krów, odzieży oraz koszenie plonów na pniu, jako paszy”.

Pod sowieckim butem

Obrazuje to, z czym musieli zmagać się Kresowianie, a już wcześniej dwukrotnie przeżyli okupację sowiecką. Po raz pierwszy Sowieci weszli na wschodnie tereny Polski 17 września 1939 r. Głód, aresztowania, wywózki na Sybir były codziennością. Po 1945 r. Polacy zmuszeni zostali do wyjazdu z Kresów, ale oficjalnie przedstawiano to jako repatriację do ojczyzny. Mimo trudności, zaczęli oswajać nowe miejsce zamieszkania. Odegrali niezwykle istotną rolę w budowaniu powojennego polskiego DNA Lubina.

Życie i wiara

Reklama

Dla Kresowianina polskość była jednoznaczna z katolicyzmem. Próby władz komunistycznych, by przekształcić Lubin w czysto socjalistyczne miasto, jak Nową Hutę, skazane były więc na niepowodzenie. Przy czym Nową Hutę zbudowano od podstaw, a przestrzeń Lubina postanowiono architektonicznie ukształtować na nowo. Rynek – serce Lubina – otacza odtąd mało urodziwe blokowisko.

– Nie zburzono jedynie ratusza i stojącego nieopodal kościoła – mówi prezydent Lubina, Robert Raczyński – Kościoła dlatego, że nie odważono się go zniszczyć, a ratusza, gdyż lokalna władza musiała gdzieś urzędować.

Warto o tym opowiedzieć młodemu pokoleniu, a starszym mieszkańcom przypomnieć, jak Lubin się wykuwał. To element budowania społeczeństwa obywatelskiego, a historia jest inwestycją w przyszłość. W ratuszu powstało niedawno Muzeum Historyczne Lubina, ale na wystawy stałe jest w nim mało miejsca, dlatego organizowane są poza jego murami.

Oryginalny parowóz

Wystawę Pionierzy lubińscy 1945 zaaranżowano na obrzeżu dworca kolejowego. Odrestaurowano oryginalny parowóz, rocznik 1942, typ Ty2-22, wyprodukowany w Kassel przez niemiecki koncern Henschel&Sohn z myślą o wojennych transportach. Służył jeszcze po wojnie. Zanim trafił do Lubina, stał od 1997 r. na dworcu świebodzkim i niszczał. W Lubinie dostał nowe życie. A kto tchnął życie w polski ponownie od 1945 r. Lubin, pokazuje przeszklony wagon, jeden z czterech składających się na ekspozycję. Kobieta się modli, matka czesze córce włosy, zdemobilizowany żołnierz ogląda mijane krajobrazy – to kilka z postaci. Figury wykonano w skali 1:1, w technologii 3D, a twarzy przesiedleńcom użyczyli… pracownicy lubińskiego Muzeum Historycznego. Obok walizki, jakieś tobołki, naczynia – cały majątek. Tylko tyle udało się często zabrać ze sobą. A czasami tylko tyle pozwolono zabrać.

Wystawa lubinian

Wiele prezentowanych przedmiotów na wystawę przynieśli lubinianie, to wystawa dla nich i o nich. Jako jedni z pierwszych obejrzeli ją Kresowianie. Odżyły wspomnienia. Jak się okazuje, wielotygodniowa podróż towarowym wagonem w nieznane była… luksusem. Józef Łukasiewicz, lubinianin, powiedział Radiu Wrocław: „Jechałem w wagonie odkrytym, w węglarce przykrytej jakimiś drabinami, deskami. I tak to myśmy jechali. Przyjechałem w 1945 , w miesiącu, koniec sierpnia”. Lubińska wystawa nie tylko edukuje, ale i odkłamuje – najnowszą historię Polski. Nie chcieliśmy, jak głosiła komunistyczna propaganda, zasiedlać Dolnego Śląska, ale musieliśmy, bo gdzież indziej mieliśmy się podziać? Utraciliśmy sporą część terytorium Polski, choć byliśmy ofiarami wojny, a nie agresorami. Dopiero wnukowie przesiedlonych uznały się w pełni za Dolnoślązaków. Kresowianie nigdy nie wyzbyli się tęsknoty za rodzinnymi stronami.

2023-01-03 13:52

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ratunek w kryzysie rodziny

Niedziela legnicka 3/2021, str. IV

[ TEMATY ]

Lubin

poradnia rodzinna

Agata Szymkowiak

Reklamówka jednej z akcji poradni

Reklamówka jednej z akcji poradni

Rok 2020 miał być czasem uroczystego świętowania 5-lecia poradni. Jak można się domyślić, do uroczystości nie doszło. Pomimo tego jednak, mamy za co dziękować, tak Bogu, jak i ludziom.

Specjalistyczna Poradnia Rodzinna im. św. Joanny Beretta Molla istnieje na mapie miasta Lubina już od 5 lat i niesie bezpłatną i anonimową pomoc każdemu, kto jej potrzebuje. Trafiają tu zarówno osoby, które chcą skupić się na rozwoju, dbaniu o relację, podnoszeniu kompetencji wychowawczych, czy po prostu zdobywaniu wiedzy na tematy związane z rodzicielstwem, małżeństwem itd., jak i ludzie, którzy w życiu doświadczają poważnych kryzysów rodzinnych, małżeńskich, w związku, uzależnień… Na wszelkie możliwe sposoby staramy się być ratunkiem w kryzysie rodziny, zawsze i dla każdego, jak głosi misja poradni.
CZYTAJ DALEJ

Pytania o Anioła Stróża

Anioł Stróż jest zawsze bliski człowiekowi wierzącemu. Towarzyszące nam od dzieciństwa proste modlitwy do Anioła Stróża, obrazki przedstawiające kroczącego za dzieckiem zatroskanego anioła z rozpostartymi skrzydłami rodzą wciąż pytania: Kim jest Anioł Stróż? Jaki on jest? Ilu jest Aniołów Stróżów? To oczywiste, że chcemy więcej wiedzieć o kimś, kto jest nam szczególnie bliski

Pytamy więc: Czy wszyscy ludzie mają swego Anioła Stróża czy wyłącznie chrześcijanie? Każdy człowiek ma swojego Anioła Stróża. W starotestamentalnej Księdze Tobiasza archanioł Rafał pojawia się w roli towarzysza młodego Tobiasza (por. Tb 5, 4n). Dzieje Apostolskie wspominają anioła św. Piotra (por. Dz 12, 15). Anioła Stróża ma każdy człowiek, także wyznawca innej religii czy osoba niewierząca. Jest on więc dany każdemu człowiekowi. A więc, ilu jest ludzi na świecie, tylu jest Aniołów Stróżów.
CZYTAJ DALEJ

Co najmniej 36 osób zginęło, a 200 zostało rannych w wyniku zawalenia się rusztowania na kościół

2025-10-02 09:19

[ TEMATY ]

Etiopia

Vatican Media

Co najmniej 36 osób zginęło, a 200 zostało rannych w wyniku zawalenia się prowizorycznego rusztowania na kościół w Etiopii. Do tragedii doszło 1 października, w trakcie nabożeństwa, a informuje o niej francuski dziennik „La Croix”, powołując się na etiopskie media.

Do zawalenia się drewnianego rusztowania w kościele w miejscowości Arerti, ok. 70 km od stolicy Addis Abeby doszło w godzinach porannych, gdy liczna grupa wiernych znajdowała się w świątyni. Zginęło co najmniej 36 osób a 200 zostało rannych, jednak, jak podkreśla szef lokalnej policji Ahmed Gebeyehu, liczba ta może wzrosnąć. Zawalone rusztowanie, służące do prowadzenia prac wykończeniowych, skonstruowane było z grubych drewnianych pali.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję