Wieś Głotowo położona jest na terenie archidiecezji warmińskiej, ok. 4 km od Dobrego Miasta i 27 km od Lidzbarka Warmińskiego. Wzmiankowano o niej już w 1290 r., a jej pierwszymi mieszkańcami byli Prusowie. Pierwszej lokalizacji Głotowa dokonał biskup Eberhard z Nysy 12 marca 1313 r. i to właśnie tę datę przyjmuje się za moment powstania tutejszej parafii. Musiała ona mieć duże znaczenie, skoro w latach 1343-47 istniała w niej kolegiata kapituły warmińskiej.
Gdzie klękają woły
Od kilku już wieków przyciąga wiernych do Głotowa sanktuarium Najświętszego Sakramentu, a z jego powstaniem wiąże się niesamowita historia. Gdy w 1300 r. na wieś najechali Litwini, mieszkańcy Głotowa wynieśli ze świątyni Najświętszy Sakrament, by uchronić go przed profanacją. Zakopali go w znacznej odległości od budynku, by nie doprowadzić do niego najeźdźców. Kościół, wzniesiony zaledwie 10 lat wcześniej, został spalony, a wieś – doszczętnie zniszczona. Czas od tego dramatycznego wydarzenia mijał i miejsce ukrycia Najświętszego Sakramentu zostało zapomniane. Po wielu latach pewien rolnik podczas orki odnalazł ukryty w ziemi kielich, a w nim – nienaruszoną Hostię. Jak głosi pobożna legenda, woły ciągnące sochę nagle, po wyrwaniu kolejnej grudy ziemi, stanęły i znieruchomiały. Zbliżał się koniec dnia, więc oracz chciał je pogonić biczem, gdy nagle pole się rozjaśniło, a blask wyraźnie wychodził spod ziemi. Woły miały przyklęknąć i wpatrywać się w oblepiony ziemią pozłacany kielich z ocaloną Hostią. Scenę tę przedstawia jeden z fresków znajdujących się w obecnym kościele. Wiadomość o tak cudownym wydarzeniu szybko rozeszła się po okolicy, a wierny lud przeniósł kielich w procesji do kościoła w Dobrym Mieście. Hostia wróciła jednak do Głotowa – na miejsce, gdzie była zakopana. Odczytano to jako znak Boży i wybudowano tam kościół z kamienia i cegły ku czci Bożego Ciała. W tym czasie, a była to połowa XIV wieku, Głotowo stało się miejscem pielgrzymek, a także licznych nawróceń i uzdrowień. Z czasem świątynia nie była w stanie pomieścić przybywających pątników i trzeba było wybudować większą. 24 lipca 1726 r. obecną świątynię Najświętszego Zbawiciela konsekrował bp Krzysztof Szembek.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Wyposażenie świątyni, która dziś jest archidiecezjalnym sanktuarium Najświętszego Sakramentu, ukazuje teologię Eucharystii. Wszystko tu opowiada o Najświętszym Sakramencie: rzeźby, obrazy, ciekawe polichromie i secesyjne witraże, które należą do najpiękniejszych na Warmii. Uwagę przykuwa ołtarz główny, w którego scenie szczytowej Chrystus w znaku monstrancji odbiera chwałę od aniołów. Po obu stronach tej sceny, w nawiązaniu do legendy związanej z sanktuarium, zostały wyrzeźbione dwa klęczące woły.
Kalwaria w wąwozie
Pielgrzymi i turyści, którzy przybywają do Głotowa, by nawiedzić świątynię, swoje kroki kierują też na jedyną na Warmii kalwarię – do archidiecezjalnego sanktuarium Męki Pańskiej, nazywanego Warmińską Jerozolimą. Nietrudno do niej trafić, wystarczy z głównej drogi, przy której stoi kościół, kierować się strzałkami prowadzącymi do wąwozu. Na jego dno wiodą schody. Trudno się oprzeć urokowi tego zatopionego w ciszy miejsca, a jeszcze trudniej uwierzyć, że wąwóz, w którym znajduje się kalwaria, wykopano ręcznie, wykorzystując niewielki jar rzeczki Kwieli. Stacje drogi krzyżowej, do których doprowadza leśny dukt, zagubione są pośród drzew.
Pomysł powstania drogi krzyżowej zawdzięcza się jednemu z mieszkańców Głotowa. W drugiej połowie XIX wieku zamożny głotowianin Johannes Merten udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej. Tam w jego głowie zrodził się pomysł wybudowania w rodzinnej wsi kalwarii wzorowanej na tej jerozolimskiej. Z podróży przywiózł znalezione na tamtejszej drodze krzyżowej kamyczki z zamysłem umieszczenia ich w przyszłości w wybudowanych stacjach jako relikwii. Budowę rozpoczęto w lipcu 1878 r., a ukończono w 1894 r. Były to dla Warmii trudne czasy kulturkampfu, dlatego przedsięwzięcie to nie należało do łatwych i jedynie determinacja Mertena pozwoliła na realizację tego zamierzenia. To on zakupił 7 ha gruntu pod przyszłą budowę i podarował go parafii, która zgodnie z prawem, sama nie mogła go nabyć. Godna podziwu jest również postawa katolickiej ludności ówczesnej diecezji warmińskiej, która tłumnie zgłaszała się do pracy przy budowie drogi krzyżowej i składała hojne datki. Jak zanotowano, przez 16 lat budowy w pracach wzięło udział 70 tys. ludzi. Troszczono się, by długość i nachylenie kalwarii głotowskiej wiernie naśladowały drogę krzyżową w Jerozolimie. Prace budowlane rozpoczęto od wzniesienia trzech ostatnich kaplic, które stanęły na ściętym wierzchołku wzgórza – symbolicznej Golgocie.
Reklama
Nadzór nad pracami sprawował od ich początku do swej śmierci w 1893 r. proboszcz ks. Ferdynand Engelbrecht, a po nim – jego następca ks. Donald Steinsohn. Czternaście stacji Męki Pańskiej poświęcił 18 maja 1894 r. biskup warmiński Andrzej Thiel. W okresie międzywojennym kompleks został uzupełniony o grotę Matki Bożej z Lourdes ze źródełkiem i kaplicę Modlitwy Pana Jezusa w Ogrójcu. Murowane z kamienia i cegły stacje-kaplice zostały wzniesione w stylach neoromańskim i neogotyckim, a ich wnętrza kryją rzeźby ukazujące mękę Chrystusa. Figury zostały wykonane w zakładzie sztuki sakralnej Franza Meyera w Monachium. Sceny męki Pańskiej – z rzeźbami naturalnej wielkości lub trzema czwartymi wzrostu człowieka – zostały wykonane w większości z drewna, rzadziej z kamienia; są polichromowane i złocone. Kiedyś w drewnianych krzyżach w każdej z kaplic znajdowały się jerozolimskie kamyki-relikwie przywiezione przez Mertena; do dziś zachowały się jedynie w niektórych kaplicach.
Otoczeniu drogi krzyżowej nadano charakter parku leśnego ze specjalnie skomponowanymi grupami drzew, które znaczą lokalizacje kaplic, ścieżkami spacerowymi wzdłuż rzeki, które łączą mostki, i polaną z fontanną. Czyni to z kalwarii w Głotowie zespół architektoniczno-krajobrazowy i sprawia, że jest ona miejscem nie tylko modlitwy, ale też wytchnienia. Co istotne, na przybywających do Głotowa, którzy chcieliby zostać tu dłużej, czeka Dom Pielgrzyma dla blisko 100 osób, wyposażony m.in. w plac zabaw dla dzieci, boisko, miejsca spacerowe oraz trzy sale konferencyjne (tel. 89 616 12 93, 606 140 178).