Hofman mieszkał w Szklarskiej Porębie od 1947 r. do swojej śmierci 6 marca 1970 r. Zasłynął jako malarz, określany mianem kontynuatora linii symboliczno-alegorycznej w malarstwie, zapoczątkowanej przez Jacka Malczewskiego, z którym się przyjaźnił. Pisał też wiersze, o czym przypominają organizatorzy wydarzenia.
Powspominajmy
Reklama
Podczas „Rozmowy o Hofmanie” w namiocie spotkań na Skwerze Radiowej Trójki w Szklarskiej Porębie 16 lutego br. z okazji imprezy „Trójka Górom” („Niedziela Legnicka” pisała o tym wydarzeniu w nr 10 z 5 marca), powodom zamieszkania Wlastimila i Ady Hofmanów w Szklarskiej Porębie poświęcono wiele uwagi. Hofmanowie już na początku II wojny światowej zmuszeni byli opuścić Kraków. Ucieczka przed Niemcami była ratowaniem życia z powodu udzielenia w 1938 i 1939 r., po zajęciu przez Niemców Czechosłowacji, azylu czeskim patriotom-uciekinierom. Między in. podpułkownikowi (późniejszemu generałowi) Ludvikowi Svobodzie. Podczas wojennej tułaczki artysta bardzo tęsknił tak za pierwszą, tą w której się urodził, i z której miał ojca, jak i drugą, z której miał matkę, ojczyzną – którą wybrał na długie lata życia. Tęsknotę i nadzieję na rychły powrót, wyraził m.in. w cytowanym obok patriotycznym wierszu pt. „Tryptyk” napisanym w 1945 r. w Palestynie. Jednakże w Krakowie po wojnie zabrakło miejsca dla Hofmanów. Jego pierwsza powojenna wystawa obrazów spotkała się nie tyle z obojętnością, co z ostrą i niewybredną krytyką. I to nie tylko krytyków promujących nowy ustrój polityczny i „słuszne” kierunki w sztuce (Trybuna Robotnicza z 28 lipca 1946 r.), ale także krytyków prasy katolickiej (Tygodnik Powszechny, nr. 7 z 1947 r.). Nadto artyście odmówiono odnowienia profesury w Akademii Sztuk Pięknych i zatrudnienia w charakterze kustosza muzeum w Sukiennicach.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W tej atmosferze niezrozumienia i niechęci, jak pisze Anna Sztaudynger-Kaliszewicz, Hofman po raz pierwszy w życiu nie miał ochoty na malowanie. Wyraził to wprost w liście z 6 października 1946 r. do dziadków pani Anny, prosząc o wyszukanie mu jakiegoś domku w Zakopanem. Ostatecznie, za namową Jana Sztaudyngera, który już mieszkał z rodziną w Szklarskiej Porębie, przenosi się do Szklarskiej Poręby.
Mała ojczyzna
Tak swoje wrażenia z nowego miejsca zamieszkania opisał Hofman w liście do dziadków pani Anny z 20 czerwca 1947 r.: „Jesteśmy już prawie 2 miesiące w naszej nowej siedzibie. Okolica prześliczna i cisza (…). Domek mamy mały, 4 pokoje, ale i łazienka i centralne ogrzewanie. Do państwa Jasiów (dop. Jan i Zofia Sztaudyngerowie – rodzice Anny Sztaudynger-Kaliszewicz) mamy stosunkowo blisko, do miasta jednak dość daleko”.
Po kilku latach w liście do Jana Sztaudyngera z 14 kwietnia 1956 r., który mieszkał wówczas w Zakopanem, Hofman tak pisał: „Jeśli ktoś zapytuje, a to często się zdarza, co spowodowało, że znalazłem się w Szklarskiej Porębie, zawsze cytuję, że to był poeta Jan Sztaudynger”.
Jednakże często w listach przebijała nuta żalu i tęsknoty za Krakowem. Po latach Hofman zapytany czy nie powróciłby do Krakowa odpowiedział: „Żadna siła stąd nas nie ruszy. Nasze kości spoczną tutaj”.
Pamięć
Reklama
Dom Hofmanów – Wlatimilówka, oddaje ducha czasu twórczej pracy artysty sprzed lat. Rozłożone palety z farbami i pędzle, obraz na sztalugach, sprawiają wrażenie jakoby malarz dopiero przed chwilą i tylko na chwilę odszedł od warsztatu. Po Wlastimilówce chętnie oprowadza zwiedzających opiekun tego miejsca Wacław Jędrzejczak.
Na grobie artysty i jego żony na cmentarzu w Szklarskiej Porębie ustawiono nagrobek w kształcie kapliczki, która jest ozdobiona kopią obrazu „Spowiedź” – obrazu, który przyniósł sławę młodemu artyście.
* * *
Tryptyk
Boża Mateczko, módl się Ty za nami!
Święty Wacławie i święty Wojciechu,
Nam, co toniemy w złych oparach grzechu,
Podajcie dłonie, byśmy razem z Wami
Mogli uprosić Boga o cud wybawienia:
Powrót do kraju, już uwolnionego,
Byśmy nie padli w drodze ze zmęczenia,
By nas uchronił Sam od ducha złego.
Zaś tam, w ojczyznach naszych, w Polsce,
Czechach,
Daj nam odnaleźć miłe, dobre twarze
Naszych Najmilszych. Tak jak w skalnych echach
Łączą się głosy, tak wspólne ołtarze
Tych naszych ofiar, połączonych razem,
Utworzą łańcuch, spajający z Bogiem
Oba narody! – Wy, bądźcie obrazem
Zgody, miłości, świątyni jej progiem.
Wlastimil Hofman
