Tegoroczne uroczystości zostały zainicjowane wystąpieniem Ryszarda Anusiewicza, przewodniczącego Powiatowego Zespołu ds. Obchodów Świąt Państwowych i Rocznic Patriotycznych, który przedstawił rys historyczny uroczystości. Po wystąpieniu delegacje władz miasta, powiatu i gminy oraz przedstawiciele służb mundurowych złożyli wieńce i kwiaty na grobach pomordowanych.

Przypomnijmy, 15 lipca 1943 r. wczesnym rankiem oddziały gestapo aresztowały 50 osób, przeważnie przedstawicieli inteligencji. Wśród aresztowanych byli m.in.: proboszcz – dziekan bielski bł. ks. Antoni Beszta-Borowski, prefekt gimnazjalny ks. Ludwik Olszewski i wikariusz Brańska, kapelan wojskowy ks. Henryk Opiatowski, 17 dzieci i młodzieży, z których najmłodsza – Basia Moryc miała niespełna ponad rok. Po sprawdzeniu obecności na Hołowiesku zostali oni ciężarówkami przewiezieni do Lasu Pilickiego i w tył głowy z bliskiej odległości zastrzeleni.

W rok po zakończeniu wojny 15 lipca pracownicy sanepidu pod kierunkiem Piotra Maksymowa dokonali ekshumacji ciał. W przygotowanych 50 trumnach ciała procesjonalnie przewieziono na cmentarz parafialny. Tylko trumienka najmłodszej rozstrzelanej Basi Moryc była pusta, albowiem pochowano ją wraz matką Marią Moryc, która chroniąc ją przed kulami, wierzyła, że córka przeżyje, i mocno trzymała ją w swoich ramionach w chwili śmierci.

Ocalić od zapomnienia

Mszę św. z Księdzem Biskupem współkoncelebrowali jego sekretarz ks. Łukasz Gołębiewski, ks. Ludwik Olszewski, ks. Dariusz Kujawa i ks. Rafał Romańczuk. Wśród obecnych byli przedstawiciel Cerkwi ks. mitrat Leoncjusz Tofiluk, siostry zakonne, przedstawiciele służb mundurowych, samorządów lokalnych i mieszkańcy miasta.

W homilii bp Dydycz powiedział, że ta ziemia to ziemia święta, przesiąknięta krwią, prochami męczeńskich ciał obywateli i obywatelek Bielska Podlaskiego i Ojczyzny. – Ziemia jest święta świętością poniesionych cierpień, a jeszcze bardziej świętością miłości do Ojczyzny. Homilię zakończył słowami: – Oddali życie, abyśmy my mogli żyć i tak kochać Ojczyznę. Niech to dla nas będzie prośbą i bolesnym wezwaniem, abyśmy tak potrafili kochać swoją Ojczyznę i tak uczciwie jej służyli, aby z pęt uwolniony Orzeł Biały już na zawsze bez przerwy unosił się nad polskim niebem.

Na polanie Lasu Pilickiego

Po uroczystości delegacje z wieńcami udały się także na polanę Lasu Pilickiego, gdzie po modlitwie w obrządkach katolickim i prawosławnym złożono wieńce i zapalono znicze przy krzyżu.

W uroczystościach uczestniczyły rodziny pomordowanych. Po raz pierwszy grób dziadka odwiedziła Monika Wrona z Tychów – wnuczka rozstrzelanego burmistrza Alfonsa Erdmana. – To dla mnie wielkie przeżycie być w miejscu tak bardzo związanym z historią mojej rodziny – mówiła. – Dziękuję, że otaczacie pamięcią mojego dziadka i ludzi, którzy wraz z nim zginęli.

– Możliwości wyjścia dziadka z opresji istniało kilka – wspominała przed rokiem Wanda Wieczorek, siostra Moniki, która zmarła w kwietniu. – Żadna nie wchodziła w rachubę: ani wyrzeczenie się polskości, ani opuszczenie bielszczan, ani narażenie na niebezpieczeństwo ludzi deklarujących pomoc w ucieczce.

W uroczystościach uczestniczyła także s. Maksymiliana – Agnieszka Opiatowska, której stryj Henryk zginął. Obecnie pracuje w Fastowie na Ukrainie.

Dla bielszczan niezwykle wzruszające były wspomnienia ks. inf. Eugeniusza Borowskiego, którego 5. rocznica śmierci minęła w maju. Spoczął w grobie matki obok pomnika Ofiarom Barbarzyństwa.

Podczas uroczystości wartę honorową pełnili harcerze z Komendy Hufca w Bielsku Podlaskim. Uroczystość uświetnił, śpiewając patriotyczne pieśni, chór z kościoła pw. Miłosierdzia Bożego.