Reklama

Niedziela Kielecka

Męczennicy i patroni trudnych spraw

Łączna to jedyna parafia w naszej diecezji, której patronują Święci Apostołowie Szymon i Juda Tadeusz. Ponad sto lat temu powstał tutaj kościół parafialny, wcześniej istniała tu długie lata przedworska kaplica pod takim wezwaniem, w której modliła się okoliczna ludność. Postacie świętych męczenników na herbie i sztandarze Gminy Łączna również mogą wskazywać na zakorzenione w historii tradycje ich kultu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kto chce poznać bliżej duchowość i życie świętych Szymona i Judy Tadeusza, powinien dobrze przyjrzeć się ich dwóm wizerunkom znajdującym się w kościele w Łącznej.

Freski namalowała artystka i łączniczka z powstania

W bocznej kaplicy w kościele znajdują się freski namalowane przez nieżyjącą już artystkę i malarkę Barbarę Pawłowską. Przedstawione sceny nawiązują do tekstów apokryficznych poświęconych życiu, działalności i męczeńskiej śmierci świętych Szymona i Judy Tadeusza. Od góry po lewej stronie ukazana została scena godów weselnych św. Szymona w Kanie Galilejskiej (nazywanego także z tej przyczyny Kananejczykiem). Po drugiej stronie jest chrzest króla Persji, nieco niżej patrząc, od lewej widzimy, jak św. Juda Tadeusz trzyma zwój księgi z napisem „Miłosierdzie, pokój i miłość niech wam będą udzielone w obfitości”. Był on bowiem autorem jednego listu, który znajdziemy w Nowym Testamencie. Po przeciwnej stronie widzimy św. Tadeusza rolnika zbierającego snopy zboża.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

W centrum zaś pokazani są dwaj patroni frontalnie, ikonograficznie. Obaj trzymają krzyż stojący pośrodku. Św. Szymon trzyma księgę w dłoni, a Juda Tadeusz wskazuje na pozostający na jego piersiach mandylion z obliczem Chrystusa. To ciekawe nawiązanie do legendy o królu Edessy Abgarze chorym na trąd, autorze listu do Jezusa z prośbą o uzdrowienie. List ten doręczył Chrystusowi malarz, który z polecenia króla miał namalować portret Chrystusa i dostarczyć do Edessy. Ponieważ sportretowanie Chrystusa sprawiało malarzowi trudności, dzieło dokończył sam Chrystus. Przyłożył do swojej twarzy płótno, odciskając na nim Swoje oblicze. Spojrzenie na wizerunek Chrystusa przywróciło Abgarowi zdrowie. Nawrócił się i Juda Tadeusz udzielił mu chrztu. Portret Jezusa podarował apostołowi. Juda Tadeusz zawsze kieruje nasze serce ku Jezusowi, który uzdrawia.

U dołu całej kompozycji zobaczymy męczeństwo św. Szymona, którego ciało oprawcy przecięli piłą, po przeciwnej stronie – św. Juda Tadeusz ginie od ciosów zadanych przez morderców maczugą. Tradycja ikonograficzna od średniowiecza pokazuje ich właśnie z takimi atrybutami. Być może zginęli w tym samym dniu, nie wiadomo dokładnie kiedy. Ks. Piotr Skarga w „Żywotach świętych” podawał datę 28 października 62 roku. W tym dniu Kościół czci świętych męczenników. Taką datę zamieściła autorka fresków. Freski są dziełem wotywnym „W 1900-lecie męczeńskiej śmierci świętych Szymona i Judy Tadeusza D. 1962 r. Pinxit ex voto B. Pawłowska” – brzmi napis.

Wotum za ocalenie

Reklama

Starsi mieszkańcy opowiadali, że artystka długo szukała kościoła, w którym mogłaby namalować wotywne freski dedykowane świętym Szymonowi i Judzie Tadeuszowi od spraw beznadziejnych i znalazła kościół pod ich wezwaniem w Łącznej. Autorka przeżyła ciężkie lata okupacji i prawdopodobnie łączyła swoje ocalenie z opieką świętych patronów. Była autorką wielu monumentalnych dzieł sztuki sakralnej, między innymi w kościele św. Zygmunta w Warszawie, i uczennicą słynnej prof. Zofii Baudouin de Courtenay. W czasie wojny była harcerką i żołnierzem AK. Barbara Pawłowska służyła jako łączniczka w Powstaniu Warszawskim pod pseudonimem „Iza”. Odznaczona została między innymi Krzyżem Walecznych. Była jeńcem w obozach: Fallingbostel, Bergen-Belsen, Oberlangen. Barbara Pawłowska zmarła w 2009 r. i pochowana została na Powązkach w Warszawie. W prezbiterium możemy podziwiać całą malarską kompozycję Pawłowskiej w kolorach. Ukazuje ona wyznanie wiary. Freski wykonane są metodą sgraffito.

Na ich rozkaz uciekały demony

Obok fresków, w centrum kaplicy dedykowanej patronom, w ołtarzu znajduje się oryginalny obraz św. Szymona ze św. Judą Tadeuszem wspartym na zwalonych posągach pogańskich. Scena nawiązuje do wypędzenia w Samirze przez apostołów szatanów z pogańskich bóstw, które rozpadły się w gruzy. U dołu na obrazie widzimy małe demony, które w popłochu uciekają z posągów na rozkaz apostołów.

Św. Szymon wyciągniętą w górę dłonią wskazuje palcem na gołębicę – Ducha Świętego – unoszącą się nad apostołami. Juda Tadeusz – młodszy od Szymona trzyma w ręku księgę. Oblicza świętych otoczone są złotą aureolą. To bardzo oryginalny obraz. Nie wiemy, czy był już w kaplicy przedworskiej, czy został wykonany specjalnie do nowego kościoła.

Na chwałę obu śpiewamy

Nie można powiedzieć, że kult patronów jest dziś szczególnie obecny w Łącznej. Chociaż na pewno ludzie prywatnie zwracają się w bardzo trudnych, beznadziejnych sprawach do Judy Tadeusza. – Przed odpustem w kościele śpiewana jest specjalna nowenna do świętych patronów. Niedawno na dzień odpustu organista wprowadził również specjalną pieśń o świętych Szymonie i Judzie Tadeuszu. „Szymona i Judy społem/Przystojnie uczcić żądamy/na chwałę Obu śpiewamy/Wy święci Pańscy wybrani/módlcie się dzisiaj za nami/byśmy tu w wierze wytrwali/potem się w niebo dostali”.

Reklama

– Sam kult w parafii nie jest znaczący, ale zdarza się, że przejeżdżający tędy kierowcy proszą, abym otworzył im kościół. Chcą wstąpić na chwilę modlitwy do świątyni, której patronują święci Szymon i Juda Tadeusz, patron spraw po ludzku beznadziejnych – opowiada ks. proboszcz Marczewski.

Stuletni kościół

Parafię w Łącznej erygował w 1915 r. biskup sandomierski Marian Ryx, wydzielono ją z macierzystej parafii we Wzdole. Kościół parafialny zbudowano w latach 1913-1920 z czerwonego piaskowca na planie krzyża. Świątynię konsekrował 22 września 1921 r. bp Paweł Kubicki, sufragan sandomierski. Kościół pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza architektonicznie nawiązuje zarówno do gotyku (posiada wieżyczki, zwieńczenia, przypory boczne), jak i romanizmu (rozeta, okna, portal wejściowy, surowe ciosy kamienne).

* * *

Czy wiesz, że...

• Niewiele wiemy o życiu obu świętych. Tradycja starochrześcijańska mówi, że apostołowie głosili Ewangelię nad Morzem Czerwonym i w Egipcie lub też w Babilonii i Palestynie albo w Syrii, Mezopotamii i Persji. Szymon miał ponieść śmierć w Jerozolimie za panowania cesarza Trajana, w wieku ponad 100 lat. Jedne źródła mówią, że został przepiłowany, inne, że apostołowie razem ponieśli śmierć męczeńską od ciosów zadanych maczugą (lub pałką) albo włócznią.

• Imię Juda jest imieniem biblijnym pochodzącym od hebrajskiego Jehuda – „godny czci”. Z kolei imię Tadeusz, również biblijne, wywodzi się z języka aramejskiego, w którym thad – daj oznaczało człowieka o szerokiej piersi.
Był bratem apostoła Jakuba Młodszego i był żonaty. Nazywany jest także „bratem Pańskim”, choć nie wiadomo, jaki stopień pokrewieństwa łączył go z Jezusem.

Reklama

• Szymon – imię biblijne pochodzenia hebrajskiego, występujące w dwóch formach: Symeon i Szymon i znaczy tyle, co „Bóg wysłuchał”. Na kartach Ewangelii wymieniany jest z Jakubem synem Alfeusza, Judą Tadeuszem i Judaszem Iskariotą. Nosił przydomek „Kananejczyk” albo „Gorliwy”, co mogło wiązać się z faktem, że był on zelotą.

• Św. Szymon jest patronem farbiarzy, grabarzy, wytwórców wyrobów skórzanych, tkaczy, murarzy, pracowników leśnych i drwali, a także patronem beznadziejnych przypadków.

• Św. Juda Tadeusz uważany jest za patrona spraw beznadziejnych; jest też wzywany w szczególnych potrzebach. Z tego powodu w wielu kościołach w Polsce odbywają się raz w tygodniu specjalne nabożeństwa ku jego czci, połączone z odczytaniem próśb i podziękowań, jest także patronem szpitali i personelu medycznego.

2015-07-09 11:26

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Brat Albert gwiazdą Teatru Telewizji

[ TEMATY ]

sztuka

teatr

Pięknym akcentem kończy się właśnie Rok Świętego Brata Alberta. Jest to godna najwyższego uznania zasługa Telewizji Polskiej, która w poniedziałek 27 listopada wyemitowała teatralną adaptację dramatu Karola Wojtyły Brat naszego Boga w adaptacji i reżyserii Pawła Woldana.

Spektakl ten okazał się wyjątkowym wydarzeniem artystycznym na najwyższym poziomie inscenizacyjnym i aktorskim. Jest bowiem poruszającym do głębi prawdziwym teatrem słowa, który nawiązuje w pewnej mierze do bliskiej młodemu księdzu Wojtyle rapsodycznej tradycji, choć oczywiście czyni to w całkiem nowoczesny sposób, Zaskakuje przy tym czytelnością i prostotą przekazu bardzo złożonych i wysublimowanych treści dramatu balansującego chwilami na krawędzi mistycyzmu.
CZYTAJ DALEJ

Papież do parlamentarzystów: prawo naturalne obowiązuje wszystkich

2025-06-21 11:38

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

W ramach Jubileuszu Rządzących Leon XIV spotkał się z parlamentarzystami z 68 krajów. Odwołując się do Jana Pawła II, dał im za wzór św. Tomasza Morusa. Odwaga i gotowość do poświęcenia własnego życia, by nie zdradzić prawdy, sprawia, że również i nam jawi się on dzisiaj jako męczennik za wolność i prymat sumienia – powiedział Ojciec Święty. Wskazał też na prawo naturalne jako podstawowy wyznacznik dla polityków i prawodawców.

Papież przypomniał parlamentarzystom, że to w kontekście Wielkiego Jubileuszu Jan Paweł II wskazał św. Tomasza Morusa jako wzór i patrona dla polityków. „Sir Thomas More był człowiekiem wiernym swoim obywatelskim obowiązkom, doskonałym sługą państwa właśnie dzięki swojej wierze, która skłoniła go do postrzegania polityki nie jako zawodu, ale jako misji szerzenia prawdy i dobra” – powiedział Leon XIV.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: nowy koordynator podróży papieskich

2025-06-21 18:25

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

Pochodzący z Meksyku, ks. prał. José Nahúm Jairo Salas Castañeda jest nowym koordynatorem podróży papieskich. Informację tę za pośrednictwem konta X Sekretariatu Stanu przekazał substytut do spraw ogólnych, abp Edgar Peña Parra.

Ks. prał. José Nahum Jairo Salas Castañeda urodził się 11 lipca 1978 r. w Santa Clara w stanie Durango (Meksyk). Święcenia kapłańskie przyjął 4 grudnia 2008 r., inkardynując się do archidiecezji Durango. Ukończył studia z zakresu prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Po wstąpieniu do służby dyplomatycznej Stolicy Apostolskiej 1 lipca 2013 r. pracował w przedstawicielstwach papieskich w Burundi (2013-2016), Iraku (2016-2019) i na Węgrzech (2019-2023), biorąc udział w organizacji dwóch podróży apostolskich papieża Franciszka we wrześniu 2021 r. - z okazji 52. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego - oraz w kwietniu 2023 r.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję