Reklama

Niedziela Wrocławska

Fenomen wspólnoty na gruzach

Niedziela wrocławska 23/2015, str. 1

[ TEMATY ]

historia

www.historiadolnegoslaska.blogspot.com

Ruiny wrocławskiej katedry, 1945 r.

Ruiny wrocławskiej katedry, 1945 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po ustaleniach w Jałcie i Poczdamie granice Polski zostały zasadniczo skorygowane. Kosztem emanujących polskością Kresów granice naszego kraju przesunięto na zachód. Miliony Polaków musiały opuścić swoje małe ojczyzny i szukać nowego domu. Wielką rolę w zbudowaniu nowej polskiej tożsamości Ziem Zachodnich, również Wrocławia, odegrał Kościół katolicki. W dużej mierze to tej właśnie instytucji Dolny Śląsk zawdzięcza fenomen powstania wspólnoty, która nie tylko odbudowała region, ale z czasem uczyniła go jednym z prężniej działających w kraju. Istotne znaczenie miały tu pierwsze powojenne lata, które niewiele przypominały czas późniejszego, stalinowskiego terroru.

Przed wojną we Wrocławiu dominowali protestanci, katolicy zaś stanowili ok. 1/3 mieszkańców. Po przejęciu miasta przez polskie władze sytuacja uległa zmianie, bo w miejsce ludności niemieckiej napływała ludność polska, w większości katolicka, choć bardzo zróżnicowana. Zorganizowanie polskiego duszpasterstwa było nie lada wyzwaniem, tym bardziej, że ok. 90% wrocławskich kościołów było uszkodzonych lub zniszczonych. Jednak ludność lgnęła do kapłanów, a ludzie decydowali się osiedlać tam, gdzie był polski kapłan – dla wielu symbol ciągłości i stabilizacji, a nawet państwowości. Tę zależność dostrzegła ówczesna władza. W 1945 r. i w kolejnych latach nie do pomyślenia było, aby inicjatywy społeczne mogły się odbyć bez udziału przedstawicieli duchowieństwa. Przykładem są choćby uroczystości w rocznicę zwycięstwa nad Niemcami obchodzone z wielką pompą na pl. Wolności. Ich centralnym punktem była Msza św. pod przewodnictwem administratora apostolskiego ks. Karola Milika, a przed ołtarzem stał, śpiewając „Boże coś Polskę”, m.in. wicepremier Gomułka.

Bardzo szybko formalne działania podjęła władza kościelna w osobie prymasa Polski kard. Hlonda, który 15 sierpnia 1945 r. po wcześniejszej zgodzie Piusa XII, mianował administratorem diecezji wrocławskiej ks. Karola Milika. Wybór byłego alumna wrocławskiego Seminarium, wyświęconego przez kard. Bertrama, osoby, która doskonale znała Wrocław i jego problemy, był przemyślany. W ten sposób ustanowiona została polska administracja kościelna na tych terenach, która stała się namiastką stabilizacji. Jednocześnie Kościół zmuszony był do szybkiego działania. W grupie pierwszego polskiego prezydenta Wrocławia, socjalisty Bolesława Drobnera, było dwóch duchownych, m.in. ks. Lagosz, który w nowo utworzonym zarządzie miejskim objął kierownictwo referatu katolickiego. On też np. odprawił – na prośbę polskich władz – pierwszą polską Mszę w kościele św. Mikołaja przy ul. św. Antoniego. Nie był jednak formalnym delegatem Kościoła, a późniejsze jego losy pokazały, że reakcja Kościoła ustanawiająca swoich oficjalnych reprezentantów, była bardzo potrzebna.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2015-06-03 10:46

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Największa bitwa polskiego średniowiecza

Niedziela Ogólnopolska 28/2010, str. 28-29

[ TEMATY ]

historia

bitwa

pl.wikipedia.org

„Bitwa pod Grunwaldem”, obraz Jana Matejki z 1878

„Bitwa pod Grunwaldem”, obraz Jana Matejki z 1878

Bitwa pod Grunwaldem, jak każdy heroiczny wyczyn w dziejach narodu, obrosła z czasem legendą. Legendą, która znajduje potwierdzenie w faktach. Niewiele szkody przyniosły powtarzane przez wielu stereotypy odnoszące się do tego tematu.

Bitwa pod Grunwaldem, rozegrana 15 lipca 1410 r., znana większości Polaków z podręczników szkolnych, a może bardziej z literatury pięknej - z „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza i filmu Aleksandra Forda, jest w dziejach Polski wydarzeniem wielkim, ale dla nas współcześnie bardzo już odległym. Na polach, gdzie przed 600 laty odbyła się bitwa, od kilkunastu lat w jej rocznicę organizowana jest inscenizacja z udziałem ponad tysiąca „rycerzy” - pasjonatów historii i militariów. „Bitwę” ogląda każdego roku ok. 100 tys. widzów. Porównywalne zainteresowanie wzbudza dawna krzyżacka superwarownia w Malborku, odwiedzana chętnie przez turystów. Na jej terenie zawsze tydzień po inscenizacji Grunwaldu odbywa się impreza plenerowa „Oblężenie Malborka”. 600-lecie bitwy grunwaldzkiej stanowi dobrą okazję nie tyle do okazania radości czy dumy ze zwycięstwa rycerstwa polskiego w epoce średniowiecza - jak zwykło się tę rocznicę traktować - co pretekstem do poznania historii słynnej bitwy i czasów, w których się odbyła. Zwycięstwo pod Grunwaldem, początkowo słabo wykorzystane politycznie, było przez całe wieki symbolem naszej siły, przewagi nad wrogiem, krzepiło serca Polaków w ciężkich chwilach, których w naszej historii nie brakowało. Wiktoria grunwaldzka przedstawiona w sposób alegoryczny na monumentalnym płótnie Jana Matejki była w czasach zaborów odpowiedzią na kulturkampf, podobnie jak Sienkiewiczowska powieść „Krzyżacy”, w której niemieccy zakonnicy zostali przedstawieni w najczarniejszych barwach. Ich klęskę pod Grunwaldem uznano za sprawiedliwość dziejową, bo Polacy doznali wielu krzywd od zakonu. W podobnym politycznym klimacie jak powieść Sienkiewicza powstała w 1960 r. ekranizacja „Krzyżaków” w reżyserii Aleksandra Forda. Sprzyjały temu nastroje antyniemieckie po II wojnie światowej i szeroko lansowane w krajach socjalistycznych braterstwo narodów słowiańskich. Obecną wiedzę tyczącą Grunwaldu - daleką od uproszczeń, legend i mitów, które Polacy przechowywali przez wieki w tzw. pamięci zbiorowej - dokumentują setki rozpraw naukowych. Ważnym źródłem pozostają „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego” Jana Długosza. Gruntownie zbadali ten problem wybitni polscy historycy mediewiści, m.in. Stefan Maria Kuczyński, Marian Biskup i Gerard Labuda.
CZYTAJ DALEJ

Słynny już na świecie film „Najświętsze serce” trafi do polskich kin!

2025-12-05 10:12

[ TEMATY ]

film

Najświętsze Serce

Karol Porwich/Niedziela

Fenomen francuskiego kina religijnego wreszcie zobaczą polscy widzowie. Głośny film „Najświętsze serce” („Sacré Coeur”) – produkcja, która we Francji stała się sensacją i nieoczekiwanym przebojem box office’u – wejdzie do polskich kin 20 lutego 2026 r. Dystrybutorem jest Rafael Film.

„Najświętsze serce”, wyreżyserowane przez Sabrinę i Stevena Gunnell, zaskoczyło francuską branżę filmową już w pierwszym tygodniu wyświetlania: uzyskało najlepszy od 2021 r. wynik liczby widzów na jedno wyświetlenie. Mimo skromnego budżetu i braku znanych nazwisk film przyciągnął tłumy – przed kinami ustawiały się kolejki, a widzowie opuszczali seanse głęboko poruszeni. Dodatkowej rozgłosu dodały kontrowersje: zakaz ekspozycji plakatów w metrze i na dworcach czy odwołanie seansów w Marsylii tylko zwiększyły zainteresowanie publiczności. W kilka tygodni film obejrzało ponad 400 tys. widzów.
CZYTAJ DALEJ

Niech w te święta nikt nie będzie głodny - Caritas rusza ze świąteczną zbiórką żywności “Tak. Pomagam"

2025-12-05 16:33

[ TEMATY ]

Caritas

mat. pras. Caritas AW

Caritas Polska zaprasza do udziału w zbiórce żywności „Tak, Pomagam!”, która odbędzie się 5 i 6 grudnia w sklepach w całej Polsce. Dotychczas, w 26 edycjach, zebrano blisko 8 500 ton żywności, która trafiła do około 1,5 miliona osób. W najbliższy piątek i sobotę, w blisko 2 tys. sklepów w całej Polsce, wolontariusze będą zbierać produkty o długim terminie przydatności do spożycia. Twoje wsparcie jest niezbędne, aby przygotować paczki świąteczne dla 50 tysięcy potrzebujących.

Niewidzialny dramat seniorów i codzienne dylematy
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję