Lazurowe Wybrzeże, gdzie przez 300 dni w roku gwarantowana jest słoneczna pogoda, tętni życiem przez jego większą część, ale największe tłumy ściągają tu w lipcu i sierpniu. Dla setek tysięcy turystów zwiedzanie Cannes, Nicei czy Saint-Tropez właśnie wtedy to jedna z podróży marzeń. Przyciągają: legenda tych miejsc i moda, wspaniałe widoki i plaże, skaliste w wielu miejscach wybrzeże, słońce i jasnoniebieskie morze.

Dyskusja o granicach Lazurowego Wybrzeża, nazywanego też Riwierą Francuską, trwa, a szczególnie gorąca jest wśród deweloperów i agentów nieruchomości, bo nazwa regionu działa na wyobraźnię ich klientów. Na ogół przyjmuje się, że ciągnie się ono od słynnego portowego Tulonu – lub nawet Cassis, leżącego w pobliżu Marsylii – aż do granicy z Włochami. Historycznie Lazurowe Wybrzeże należy do Prowansji, jednak najczęściej traktuje się je jako osobny region turystyczny.

Uciekając przed chłodem

Szalejąca w Marsylii w latach 30. XX wieku epidemia cholery zmusiła dwóch angielskich dżentelmenów do zatrzymania się w Cannes – małej wiosce rybackiej. Urzekły ich krajobrazy, łagodny zimowy klimat i smak pikantnej zupy rybnej. Zachwyceni, kupili działkę i zbudowali willę. Wkrótce w ich ślady poszli następni przyjezdni. Tak narodził się kurort Cannes i cała Riwiera Francuska, gdzie wielcy tego świata – w tym arystokraci i rodziny królewskie – szukali ucieczki przed chłodem i mrozem.

Cannes odwiedza co roku kilkaset tysięcy turystów. Słynny pałac festiwalowy (od 1946 r. odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Filmowy) to betonowy budynek, na którym trudno zawiesić oko. Za to nieopodal znajdziemy miłe miejsce do plażowania – nie ma tu takich tłumów jak w okolicach legendarnego hotelu Carlton. Uwagę turystów przyciągają odciski dłoni gwiazd wraz z ich autografami na trotuarze przed pałacem.

Choć nadmorski bulwar Croisette przypomina wybieg dla modelek, a ceny kawy w kawiarence na plaży mogą zmrozić, to i tak warto tu zajrzeć. Cumujące w porcie jachty to często kilkupoziomowe giganty, część ma nawet lądowiska dla helikopterów czy miejsce na samochód.

Naprzeciwko piaszczystych plaż w zatoce Cannes leżą dwie wysepki. Na obydwu w IV wieku pewien mnich założył klasztory. île Saint-Honorat od XIX wieku zamieszkują cystersi. Wyspa znakomicie nadaje się do wędrówek, wytyczona trasa spacerowa wiedzie m.in. do wieży obronnej nad brzegiem morza. Na île Sainte-Marguerite – jak głosi legenda – więziony był człowiek w żelaznej masce, bohater powieści Dumasa.

Miasto belle époque

Świetną bazą do podróżowania po wybrzeżu jest Nicea. Autobusy dowiozą nas do interesujących miejsc drogami biegnącymi przez malownicze miejscowości. Sama Nicea to największy i najbardziej ruchliwy kurort na Lazurowym Wybrzeżu. Pod względem liczby turystów, ale i liczby muzeów oraz galerii sztuki ustępuje we Francji tylko Paryżowi: jest ich tu ponoć 250!

Od lat miasto urzekało artystów swoim śródziemnomorskim klimatem – pastelowymi ścianami budynków, odcieniem morza, bujną roślinnością i bliskością Alp Nadmorskich.

Najpopularniejszym miejscem spacerów jest kilkukilometrowy nadmorski bulwar Promenade des Anglais – Promenada Anglików. Obsadzony palmami, ze ścieżkami dla rowerzystów, przyciąga plażowiczów – można wejść na kamienistą plażę albo usiąść na ławce z widokiem na morze. Wzdłuż promenady ciągną się okazałe rezydencje, wzniesione niegdyś przez angielskich lordów i rosyjskich arystokratów, luksusowe hotele, jak słynny Negresco, zbudowany w charakterystycznym koronkowym stylu belle époque, z czasów największej świetności Nicei.

Aby poznać Niceę, trzeba wybrać się na zabytkową starówkę – Vieux Nice. To najbarwniejsza część miasta – labirynt krętych uliczek i pastelowych, zabytkowych już domów – pulsująca życiem, ukwiecona. Pełno tu sklepików, butików, galerii, restauracji i kawiarni. O każdej porze w powietrzu unosi się zapach lawendy i świeżych ziół. Warto wybrać się na Cours Saleya – jeden z najlepszych we Francji targów. Owoce, warzywa i kwiaty sprzedaje się tu codziennie, z wyjątkiem poniedziałków, zarezerwowanych dla staroci.

Na Place Rossetti – głównym placu starej Nicei – wznosi się pełna wdzięku katedra św. Reparaty, patronki miasta, zbudowana w 1650 r. Wewnątrz króluje barok, olśniewający marmurem i złoceniami. Uwagę zwraca obraz przedstawiający dysputę o Najświętszym Sakramencie, powstały w szkole Rafaela.

Miłośnicy sztuki mogą odwiedzić muzea Henri Matisse’a i Marca Chagalla, Musée des Beaux-Arts de Nice z obrazami mistrzów włoskich i francuskich (Monet, Dufy, Rodin) czy też gromadzące sztukę najnowszą Musée d’Art Moderne et d’Art Contemporain (César, Warhol). W XIX wieku zaczęli zjeżdżać do Nicei kuracjusze, a wśród nich bogaci Rosjanie. Pozostawili po sobie m.in. monumentalną katedrę St. Nicholas z 1912 r., z charakterystycznymi zielonymi kopułami, zbudowaną na wzór moskiewskiej cerkwi Wasyla Błogosławionego.

Klimat Riwiery

Jednak klimat francuskiej Riwiery odczuwa się ponoć szczególnie w Saint-Tropez. Delikatna morska bryza, zapach ryb i owoców morza, aromaty ziół pozostają w pamięci na długo. Saint-Tropez, dawna wioska rybacka, dziś miasto należące do tych najbardziej eleganckich, zostało odkryte przez paryżan w XIX wieku. Było wśród nich wielu malarzy i pisarzy, którzy to miejsce uczynili tematem swoich prac. Sława Saint-Tropez rosła, pisarka Colette już w latach 20. ubiegłego wieku narzekała, że miejscowość jest zbyt chętnie odwiedzana.

Zaczęły przybywać gwiazdy kina. Przede wszystkim Brigitte Bardot, która przyjechała tu w 1956 r., by zagrać główną rolę w filmie Rogera Vadima „I Bóg stworzył kobietę”. Od tamtej pory do Saint-Tropez ściągają ludzie show-biznesu. Jest tu kilka snobistycznych plaż – jak choćby Tahiti – na których bywają aktorzy, modelki i towarzyska śmietanka z całego świata. Ale są i takie, na których wypoczywają wtajemniczeni – są małe i względnie ciche.

Portowe nabrzeże Saint-Tropez ponoć wciąż wygląda jak na filmach o żandarmie z Louisem de Funesem. Sporo tu knajpek z ogródkami zwróconymi w stronę morza i sklepików, a nad samą wodą ulokowali się artyści ze sztalugami. Obrazy, niektóre pokazujące małą wioskę z przeszłości, można obejrzeć w Musée de l’Annonciade. Warto też odwiedzić cytadelę z XVI wieku wraz z Muzeum Marynarki, upamiętniającym tradycje morskie Saint-Tropez.

Widok z Jardin Exotique

Oprócz największych kurortów warto wybrać się do mniejszych miejscowości, położonych nieco w głębi lądu, ale także często odwiedzanych przez turystów: Vence i Saint-Paul de Vence, leżących koło Nicei, oraz Grasse w pobliżu Cannes. Vence jest malowniczo położone na wysokiej skale, średniowieczne centrum miasteczka otoczone jest murami obronnymi.

Na placu Clemenceau zwraca uwagę katedra z XI wieku. W Vence ostatnie lata życia spędził Witold Gombrowicz. W Grasse znajduje się słynna na świecie fabryka perfum. Powietrze nad miastem przesycone jest ich zapachem.

Saint-Paul de Vence, miasteczko, którego początki sięgają XVI wieku, jest położone na zboczu wzgórza. Można tam spacerować godzinami, podziwiając wąskie uliczki, baśniowe kamienne domy, otoczone girlandami kwiatów, kamienne schody i fontanny. Jako pierwsi zachwycili się nim Paul Signac i Pierre Bonnard. Mieści się tu jedno z najpiękniejszych małych muzeów Fondation Maeght ze zbiorami Chagalla i Miró.

W drodze z Cannes do Nicei warto zajrzeć do Antibes, które słynie ze wspaniałych fortyfikacji z XIV-XVII wieku. Dziś służą one jako wał morski i nadają miasteczku wyjątkowy urok. Antibes przez lata było mekką dla artystów. Mieszkał tutaj m.in. Pablo Picasso, którego dzieła zgromadzono w Musée Picasso w dawnym zamku Grimaldich z XIV-XVI wieku.

W eze, miejscowości położonej niedaleko Nicei, na szczycie klifów nad morzem, nad riwierą, warto się zapuścić w labirynt wąskich, stromych zaułków i brukowanych, ukwieconych uliczek. Ale chyba największą atrakcją jest umieszczony na zboczu Jardin Exotique – ogród egzotyczny z niesamowitymi kaktusami i kwiatami tropikalnymi. Widok z niego na Lazurowe Wybrzeże zapiera dech w piersiach. q