Chrześcijanin na drodze

Magdalena Lewandowska: – Co zrobić, żeby być dobrym kierowcą? Jak bezpiecznie jeździć?

Paweł Petrykowski: – Przede wszystkim trzeba sobie uzmysłowić jedną rzecz: posiadanie prawa jazdy jeszcze nie świadczy o tym, że jesteśmy dobrymi kierowcami. Trzeba przestrzegać przepisów ruchu drogowego. One po to zostały opracowane w postaci m.in. różnorodnych znaków pionowych, poziomych, sygnałów świetlnych, aby ten ruch dla wszystkich jego uczestników odbywał się bezpiecznie. Druga sprawa to szacunek dla innych uczestników ruchu drogowego. Pamiętajmy, że na drodze nie jesteśmy sami. Do tego dochodzi jeszcze wyobraźnia i zdrowy rozsądek – dwa bardzo ważne elementy. To właśnie brak wyobraźni i zdrowego rozsądku w połączeniu z brawurą często doprowadzają do wypadków na drodze, także tych śmiertelnych.

– Jakie błędy kierowcy popełniają najczęściej?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

– Analizując zdarzenia drogowe, można powiedzieć, że przyczyny wypadków drogowych są od lat takie same. To stan trzeźwości kierowców – i tutaj, niestety, kampanie społeczne, wielokrotne apele policji, decyzje sądu zatrzymujące prawo jazdy nie odstraszają kierowców będących pod wpływem alkoholu od prowadzenia pojazdu. Podczas akcji „Pierwszy tydzień wakacji” policjanci na Dolnym Śląsku tylko w ciągu trzech dni wyeliminowali z ruchu blisko 90 nietrzeźwych kierowców. To bardzo duża liczba. O ile – co bardzo cieszy – liczba wypadków drogowych maleje, liczba ofiar śmiertelnych spada, rannych również, to liczba nietrzeźwych kierowców utrzymuje się wciąż na takim samym poziomie. Staramy się, oprócz apeli do kierowców, apelować także do rodziny, do bliskich. To nie jest tak, że nietrzeźwy kierowca sam wsiada za kierownicę i nikt o tym nie wie. Zazwyczaj wraca od znajomych, rodziny, ze spotkania, na którym spożywany był alkohol – są więc wokoło ludzie, którzy widzą, że osoba nietrzeźwa próbuje wsiąść do samochodu. I tu właśnie potrzebna jest reakcja tych ludzi: jeśli wiemy, że ktoś pił alkohol, powinniśmy zrobić wszystko, żeby uniemożliwić mu kierowanie samochodem. Taka osoba stwarza zagrożenie dla siebie, pasażerów, których wiezie, i dla innych uczestników ruchu drogowego.
Często przyczyną wypadków jest również nadmierna prędkość. Niestety, brawura połączona z nadmierną prędkością to mieszanka bardzo niebezpieczna. Żeby jeździć bezpiecznie, musimy prowadzić z prędkością dozwoloną przez przepisy i dostosowywać prędkość do warunków panujących na drodze. Inne błędy kierowców kończące się wypadkami to także nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, szczególnie na obszarach, gdzie krzyżują się kierunki ruchu, i nieprawidłowo wykonywane manewry, np. wyprzedzania „na trzeciego”.

– Niektórzy bagatelizują sprawę pasów bezpieczeństwa, fotelików samochodowych dla dzieci, a przecież to one mogą uratować życie podczas wypadku.

– Podczas kontroli, które prowadzi policja ruchu drogowego, okazuje się, że w 1/3 czy nawet w 1/2 skontrolowanych samochodów kierowcy bądź pasażerowie nie mają zapiętych pasów bezpieczeństwa. Często też samochód przewożący dziecko nie jest wyposażony w fotelik czy podkładkę dla maluchów, albo w samochodzie jest takie wyposażenie, ale dziecko jedzie na kolanach u mamy. Mama mówi wtedy, że w razie wypadku przytrzyma dziecko. Jest to nierealne: w przypadku uderzenia w przeszkodę, w inny pojazd, siła jest tak duża, że nie ma szansy, aby człowiek utrzymał dziecko na kolanach i kończy się to tragedią. Wszyscy powinni sobie uświadomić, że w przypadku wypadku drogowego to pas bezpieczeństwa czy fotelik dziecięcy może być jedyną i ostatnią rzeczą, która uratuje życie.

– Kierowcom często się wydaje, że jadąc 10 km szybciej, nic złego się nie stanie. A właśnie te kilometry decydują o drodze hamowania, o szybkości reakcji na to, co się dzieje na drodze.

Reklama

– Duża część kierowców kojarzy, że 10 km więcej to szansa na szybsze dotarcie do celu. Widzi przed sobą dobrą drogę i zastanawia się, czemu by nie pojechać szybciej, niż jest to dozwolone. Zapomina o drugiej stronie: te właśnie 10 km ma ogromne znaczenie dla drogi hamowania. Nie ma takiej możliwości, aby pojazd w przypadku zahamowania natychmiast zatrzymał się. W zależności od tego jak szybko jedziemy, taka długa jest nasza droga hamowania. Kiedy dołożymy do tego śliską nawierzchnię, droga hamowania jeszcze się wydłuży. I czasami właśnie metr, dwa drogi hamowania jest elementem, który decyduje o tym, czy będziemy żyć czy nie. To się też przekłada na siłę uderzenia w przeszkodę i skutki wypadku. Pamiętajmy, że pośpiech, nadmierna prędkość mogą doprowadzić do śmierci naszej lub innego uczestnika ruchu.

– Warto podkreślić, że przepisy drogowe nie są po to, by utrudniać kierowcom życie. Od ich przestrzegania zależy bezpieczeństwo nie tylko nasze, ale i innych uczestników ruchu.

– Przepisy są po to, by każdy użytkownik ruchu drogowego mógł się czuć bezpiecznie, by mógł bezpiecznie podróżować. Nikt nie wymyśla ich po to, by utrudniać życie kierowcom. Jeśli ktoś wprowadził na danym odcinku drogi ograniczenie prędkości, to miało ono swoje uzasadnienie. Niektórzy kierowcy widząc piękną, szeroką drogę, uważają, że nic nie stoi na przeszkodzie, by jechać więcej niż 50 km/h. Ale może właśnie elementem ograniczającym prędkość jest to, że często na tę drogę wybiegają zwierzęta leśne. Jadąc 50 km/h, mamy szansę takie zderzenie z dzikiem czy jeleniem przeżyć. Jadąc szybciej, ginie zwierzę, ginie człowiek.
Zawsze powtarzam, że wszystko zależy od kierowcy. To kierowca decyduje o tym, czy będzie jechał bezpiecznie. Nawet w trudnych warunkach pogodowych to kierowca musi zareagować, nie samochód. Często mówimy: samochód wpadł w poślizg, ale w poślizg wpadł tak naprawdę kierowca, i to on stracił panowanie nad pojazdem. Lubimy się zasłaniać złym stanem dróg, trudną pogodą, ale to zawsze człowiek jest winny zdarzeniom drogowym. Pamiętajmy, że to od nas zależy, czy będziemy jeździć bezpiecznie.

Urodził się około 349 r. w Antiochii w Syrii (dzisiaj Antakya na południu Turcji), tam też podejmował posługę kapłańską przez około 11 lat, aż do 397 r., gdy został mianowany biskupem Konstantynopola. W stolicy cesarstwa pełnił posługę biskupią do czasu dwóch wygnań, które nastąpiły krótko po sobie - między 403 a 407 r. Dzisiaj ograniczymy się do spojrzenia na lata antiocheńskie Chryzostoma. W młodym wieku stracił ojca i żył z matką Antuzą, która przekazała mu niezwykłą wrażliwość ludzką oraz głęboką wiarę chrześcijańską. Odbył niższe oraz wyższe studia, uwieńczone kursami filozofii oraz retoryki. Jako mistrza miał Libaniusza, poganina, najsłynniejszego retora tego czasu. W jego szkole Jan stał się wielkim mówcą późnej starożytności greckiej. Ochrzczony w 368 r. i przygotowany do życia kościelnego przez biskupa Melecjusza, przez niego też został ustanowiony lektorem w 371 r. Ten fakt oznaczał oficjalne przystąpienie Chryzostoma do kursu eklezjalnego. Uczęszczał w latach 367-372 do swego rodzaju seminarium w Antiochii, razem z grupą młodych. Niektórzy z nich zostali później biskupami, pod kierownictwem słynnego egzegety Diodora z Tarsu, który wprowadzał Jana w egzegezę historyczno-literacką, charakterystyczną dla tradycji antiocheńskiej. Później udał się wraz z eremitami na pobliską górę Sylpio. Przebywał tam przez kolejne dwa lata, przeżyte samotnie w grocie pod przewodnictwem pewnego „starszego”. W tym okresie poświęcił się całkowicie medytacji „praw Chrystusa”, Ewangelii, a zwłaszcza Listów św. Pawła. Gdy zachorował, nie mógł się leczyć sam i musiał powrócić do wspólnoty chrześcijańskiej w Antiochii (por. Palladiusz, „Życie”, 5). Pan - wyjaśnia jego biograf - interweniował przez chorobę we właściwym momencie, aby pozwolić Janowi iść za swoim prawdziwym powołaniem. W rzeczywistości, napisze on sam, postawiony wobec alternatywy wyboru między trudnościami rządzenia Kościołem a spokojem życia monastycznego, tysiąckroć wolałby służbę duszpasterską (por. „O kapłaństwie”, 6, 7), gdyż do tego właśnie Chryzostom czuł się powołany. I tutaj nastąpił decydujący przełom w historii jego powołania: został pasterzem dusz w pełnym wymiarze! Zażyłość ze Słowem Bożym, pielęgnowana podczas lat życia eremickiego, spowodowała dojrzewanie w nim silnej konieczności przepowiadania Ewangelii, dawania innym tego, co sam otrzymał podczas lat medytacji. Ideał misyjny ukierunkował go, płonącą duszę, na troskę pasterską. Między 378 a 379 r. powrócił do miasta. Został diakonem w 381 r., zaś kapłanem - w 386 r.; stał się słynnym mówcą w kościołach swego miasta. Wygłaszał homilie przeciwko arianom, następnie homilie na wspomnienie męczenników antiocheńskich oraz na najważniejsze święta liturgiczne. Mamy tutaj do czynienia z wielkim nauczaniem wiary w Chrystusa, również w świetle Jego świętych. Rok 387 był „rokiem heroicznym” dla Jana, czasem tzw. przewracania posągów. Lud obalił posągi cesarza, na znak protestu przeciwko podwyższeniu podatków. W owych dniach Wielkiego Postu, jak i wielkiej goryczy z powodu ogromnych kar ze strony cesarza, wygłosił on 22 gorące „Homilie o posągach”, ukierunkowane na pokutę i nawrócenie. Potem przyszedł okres spokojnej pracy pasterskiej (387-397). Chryzostom należy do Ojców najbardziej twórczych: dotarło do nas jego 17 traktatów, ponad 700 autentycznych homilii, komentarze do Ewangelii Mateusza i Listów Pawłowych (Listy do Rzymian, Koryntian, Efezjan i Hebrajczyków) oraz 241 listów. Nie uprawiał teologii spekulatywnej, ale przekazywał tradycyjną i pewną naukę Kościoła w czasach sporów teologicznych, spowodowanych przede wszystkim przez arianizm, czyli zaprzeczenie boskości Chrystusa. Jest też ważnym świadkiem rozwoju dogmatycznego, osiągniętego przez Kościół w IV-V wieku. Jego teologia jest wyłącznie duszpasterska, towarzyszy jej nieustanna troska o współbrzmienie między myśleniem wyrażonym słowami a przeżyciem egzystencjalnym. Jest to przewodnia myśl wspaniałych katechez, przez które przygotowywał katechumenów na przyjęcie chrztu. Tuż przed śmiercią napisał, że wartość człowieka leży w „dokładnym poznaniu prawdziwej doktryny oraz w uczciwości życia” („List z wygnania”). Te sprawy, poznanie prawdy i uczciwość życia, muszą iść razem: poznanie musi się przekładać na życie. Każda jego mowa była zawsze ukierunkowana na rozwijanie w wierzących wysiłku umysłowego, autentycznego myślenia, celem zrozumienia i wprowadzenia w praktykę wymagań moralnych i duchowych wiary. Jan Chryzostom troszczył się, aby służyć swoimi pismami integralnemu rozwojowi osoby, w wymiarach fizycznym, intelektualnym i religijnym. Różne fazy wzrostu są porównane do licznych mórz ogromnego oceanu: „Pierwszym z tych mórz jest dzieciństwo” (Homilia 81, 5 o Ewangelii Mateusza). Rzeczywiście, „właśnie w tym pierwszym okresie objawiają się skłonności do wad albo do cnoty”. Dlatego też prawo Boże powinno być już od początku wyciśnięte na duszy, „jak na woskowej tabliczce” (Homilia 3, 1 do Ewangelii Jana): w istocie jest to wiek najważniejszy. Musimy brać pod uwagę, jak ważne jest, aby w tym pierwszym etapie życia człowiek posiadł naprawdę te wielkie ukierunkowania, które dają właściwą perspektywę życiu. Dlatego też Chryzostom zaleca: „Już od najwcześniejszego wieku uzbrajajcie dzieci bronią duchową i uczcie je czynić ręką znak krzyża na czole” (Homilia 12, 7 do Pierwszego Listu do Koryntian). Później przychodzi okres dziecięcy oraz młodość: „Po okresie niemowlęcym przychodzi morze okresu dziecięcego, gdzie wieją gwałtowne wichury (…), rośnie w nas bowiem pożądliwość…” (Homilia 81, 5 do Ewangelii Mateusza). Potem jest narzeczeństwo i małżeństwo: „Po młodości przychodzi wiek dojrzały, związany z obowiązkami rodzinnymi: jest to czas szukania współmałżonka” (tamże). Przypomina on cele małżeństwa, ubogacając je - z odniesieniem do cnoty łagodności - bogatą gamą relacji osobowych. Dobrze przygotowani małżonkowie zagradzają w ten sposób drogę rozwodowi: wszystko dzieje się z radością i można wychowywać dzieci w cnocie. Gdy rodzi się pierwsze dziecko, jest ono „jak most; tych troje staje się jednym ciałem, gdyż dziecko łączy obie części” (Homilia 12, 5 do Listu do Kolosan); tych troje stanowi „jedną rodzinę, mały Kościół” (Homilia 20, 6 do Listu do Efezjan). Przepowiadanie Chryzostoma dokonywało się zazwyczaj podczas liturgii, w „miejscu”, w którym wspólnota buduje się Słowem i Eucharystią. Tutaj zgromadzona wspólnota wyraża jeden Kościół (Homilia 8, 7 do Listu do Rzymian), to samo słowo jest skierowane w każdym miejscu do wszystkich (Homilia 24, 2 do Pierwszego Listu do Koryntian), zaś komunia Eucharystyczna staje się skutecznym znakiem jedności (Homilia 32, 7 do Ewangelii Mateusza). Jego plan duszpasterski był włączony w życie Kościoła, w którym wierni świeccy przez fakt chrztu podejmują zadania kapłańskie, królewskie i prorockie. Do wierzącego laika mówi: „Również ciebie chrzest czyni królem, kapłanem i prorokiem” (Homilia 3, 5 do Drugiego Listu do Koryntian). Stąd też rodzi się fundamentalny obowiązek misyjny, gdyż każdy w jakiejś mierze jest odpowiedzialny za zbawienie innych: „Jest to zasada naszego życia społecznego (…) żeby nie interesować się tylko sobą” (Homilia 9, 2 do Księgi Rodzaju). Wszystko dokonuje się między dwoma biegunami, wielkim Kościołem oraz „małym Kościołem” - rodziną - we wzajemnych relacjach. Jak możecie zauważyć, Drodzy Bracia i Siostry, ta lekcja Chryzostoma o autentycznej obecności chrześcijańskiej wiernych świeckich w rodzinie oraz w społeczności pozostaje również dziś jak najbardziej aktualna. Módlmy się do Pana, aby uczynił nas wrażliwymi na nauczanie tego wielkiego Nauczyciela Wiary.