Zło popełnione przez niektórych powraca do nas nieufnością i podejrzliwością ludzi. Oczyszczenie nie jest proste ani bezbolesne. Nie wolno nam jednak porównywać bólu oczyszczenia z bólem krzywdy, jakiej ze strony niektórych kapłanów i zakonników doznało wielu młodych. Nie wolno nam się pocieszać tym, że procent księży winnych wykorzystania seksualnego dzieci i młodzieży nie jest wyższy od tego w innych podobnych kategoriach zawodowych. Ale nie wolno też przedstawiać tej dewiacji, jakby to była nikczemność typowa dla katolicyzmu. Przyjąć trud i ból oczyszczenia i czynić wszystko, co możliwe, by takie przypadki się nie powtórzyły – to jest ewangeliczna odpowiedź Kościoła przypomniana nam przez Benedykta XVI – powiedział kard. Stanisław Dziwisz w czasie Mszy św. w bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa, rozpoczynającej w Krakowie międzynarodową konferencję „Jak rozumieć i odpowiedzieć na wykorzystanie seksualne małoletnich w Kościele”.

Punkt wyjścia

Było to pierwsze w Polsce tak kompleksowe spotkanie, w czasie którego organizatorzy (Centrum Ochrony Dziecka, działające przy Akademii Ignatianum w Krakowie) starali się ukazać specyfikę poruszanego problemu. – Konferencja jest pewnym etapem, pewnym punktem wyjścia, momentem, w którym zrodzą się nowe inicjatywy – wyjaśniał dziennikarzom o. Adam Żak SJ, koordynator ds. ochrony dzieci i młodzieży, mianowany przez Konferencję Episkopatu Polski. Podkreślał, że wykorzystywanie seksualne jest poważnym problemem i dlatego Kościół chce na niego reagować i chce go rozwiązywać.

Budzące wielkie zainteresowanie mediów wydarzenie odbyło się 20 i 21 czerwca br. i zgodnie z zapowiedzią miało dwa wymiary: naukowy oraz modlitewny, które wzajemnie się uzupełniały i przenikały. Całodniowe spotkania uczestnicy rozpoczynali od wspólnej Eucharystii. Ponadto na zakończenie pierwszego dnia zostało odprawione nabożeństwo pokutne.

Zaznajomienie z tematem

Zaplanowane i przeprowadzone wykłady, dyskusje, panele odbywały się w auli Akademii Ignatianum i były niedostępne dla mediów. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. psychiatra dziecięcy prof. Jörg M. Fegert z Ulm, dr Monica Applewhite, specjalistka z USA, konsultantka Kościoła i zakonów w zakresie prewencji, oraz ks. Robert Oliver, promotor sprawiedliwości w Watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary.

Z publikowanych na bieżąco (na stronie www.facebook.com/codkrakow) relacji zainteresowani mogli uzyskiwać informacje, czym zajmowali się uczestnicy – grupa ok. 200 osób. Jak podawali organizatorzy, w konferencji wzięli udział m.in. delegaci biskupów i wyższych przełożonych zakonnych, psychologów, pedagogów, sędziów kościelnych, osób odpowiedzialnych za ruchy katolickie, pracujący z dziećmi i młodzieżą oraz ci, którzy w swej pracy mogą spotkać się z ofiarami i sprawcami wykorzystania seksualnego.

Osoby, z którymi rozmawiałam, podkreślały, że konferencja została przygotowana w sposób staranny i przemyślany. Spełniła oczekiwania zainteresowanych. Wśród uczestników znalazł się ks. Jan Krupka, rzecznik kurii diecezji łomżyńskiej, który powiedział „Niedzieli”: – Przyjechałem na konferencję, aby poznać omawiane zagadnienie, poznać spojrzenie na ten problem z punktu widzenia osób doświadczonych i znających go zarówno ze strony prawno-kanonicznej, jak i psychologicznej. Myślę, że i organizatorom, i uczestnikom zależy, abyśmy zostali zaznajomieni z tematem, który w tej chwili ma swe odzwierciedlenie w otaczającym nas świecie.

Akt nadziei

Wiele osób podkreślało, że istotnym elementem tego wydarzenia było nabożeństwo pokutne, którego treść wzorowano na liturgii sprawowanej podczas watykańskiego sympozjum poświęconego podobnej tematyce. Liturgia pokutna za grzechy wykorzystania seksualnego stała się publiczną formą uznania odpowiedzialności Kościoła przed Bogiem i ludźmi oraz przeprosin za popełnione zło i postanowieniem poprawy. Wspólna modlitwa jest także aktem nadziei na przebaczenie i pojednanie.

Wśród osób modlących się wieczorem w bazylice NSPJ znaleźli się m. in. metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, nuncjusz apostolski abp Celestino Migliore, prymas polski bp Wojciech Polak, biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel oraz bp Grzegorz Ryś z Krakowa.

Modlitwę pokutną poprowadził bp Piotr Libera, który wygłosił również homilię. – To oczywiste, że dla wielu osób i środowisk jest wygodne, aby na ławie oskarżonych postawić samych tylko księży. I najlepiej – wszystkich księży – mówił do zebranych biskup płocki. – Wiemy też, że liczne grupy społeczne w naszym kraju niemal nie podjęły refleksji na ten temat, a jeśli podjęły, to często na marnym poziomie. Wiemy wreszcie, że zachodzi ścisły związek między pedofilią a antykulturą degradacji środowiska rodzinnego, której Kościół zdecydowanie się przeciwstawia. Hierarcha podkreślił, że to wszystko nie zwalnia jednak Kościoła od rozpoznania stwierdzonego w nim problemu pedofilii, uznania go i zobowiązania do udzielenia skrzywdzonym wszechstronnej pomocy.