Brytyjski historyk, znany m.in. z monumentalnej książki o Powstaniu Warszawskim, tym razem zamierza przybliżyć opinii publicznej na Zachodzie i w Polsce mało znane dzieje armii dowodzonej przez gen. Władysława Andersa. Przygotowywana książka pt. „Szlak nadziei” będzie albumem. Znajdzie się w nim wiele zdjęć archiwalnych, ale nie zabraknie również współczesnych fotografii zrobionych przez Janusza Rosikonia, który razem ze światowej sławy badaczem podążył śladem żołnierzy 2. Korpusu Polskiego.
– Ich historia jest mniej znana niż inne, bo oni byli Kresowiakami, a po wojnie nie wrócili do Polski. Zresztą, nie mieli gdzie wracać. W PRL ich dzieje były tematem tabu, bo przez pewien czas gen. Anders był dla komunistów wrogiem numer jeden – mówił prof. Norman Davies podczas spotkania dla dziennikarzy w siedzibie Polskiej Agencji Prasowej.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
12 000 km, 120 000 ludzi, 1334 dni
Historyk przyznał, że również na Zachodzie temat armii Andersa jest mało znany. W czasie wojny świadectwo, jakie mogli złożyć żołnierze i ich rodziny o sowieckich łagrach, było zakazane, bo Stalin był sojusznikiem Zachodu. Dopiero w latach 70. XX wieku nastąpił niewielki przełom w przypominaniu zasług 2. Korpusu Polskiego. – Zaczęto o nich pisać, bo wyszedł epizod bitwy pod Monte Cassino, ale efekt tych prac sprawił, że reszta odysei, jaką przeszli, odeszła na bok – powiedział prof. Davies.
Tymczasem mówimy o szlaku 12 tys. km, wiodącym z rosyjskich tajg, przez góry i pustynie do włoskiej Bolonii. O drodze przez Iran, Ziemię Świętą, Afrykę Północną aż na Półwysep Apeniński. Pokonanie jej zajęło Polakom ponad 3 lata. A wyruszyło w nią ponad 120 tys. osób, głównie żołnierzy i ich rodzin, ale przeszły ją także osierocone dzieci. Ślady tych ostatnich Davies z Rosikoniem znaleźli m.in. w Indiach, Afryce, Nowej Zelandii i Meksyku.
– To były dzieci, które żyły bez rodziców i jakiejkolwiek opieki – mówił Janusz Rosikoń i podkreślił: – To niezwykłe, że Anders ich uratował, a później stworzył dla nich szkoły, zorganizował harcerstwo.
Reklama
Dzieje 2. Korpusu Polskiego są tak rozległe, że nie obejmie ich żadna książka, nie podoła im też żaden badacz w pojedynkę. Stąd pomysł, aby w przywracanie pamięci o tej zapomnianej narodowej epopei zaangażować inne osoby. Umożliwia to portal internetowy: www.armiaandersa.pl przygotowany przez firmę MillionYou.
Będzie to pierwsza tego typu praca historyczna w Polsce. Poprzez sieć elektroniczną wszystkie osoby, które związane są z dziejami tamtego okresu, mogą zamieszczać na portalu własne wspomnienia, opowieści rodziców, dziadków lub znajomych, którzy służyli u gen. Andersa.
Pragnieniem inicjatorów projektu jest ocalenie od zapomnienia i przechowanie dla przyszłych pokoleń wszystkiego, co dotyczy 2. Korpusu Polskiego. – Chcemy połączyć młode osoby ze starszymi i dać im szansę komunikowania się na zasadzie: „Co ty, dziadku, robiłeś u gen. Andersa?” – mówił na konferencji Tomasz Kurzątkowski, dyrektor rozwoju w MillionYou.
Na portalu www.armiaandersa.pl można zamieszczać świadectwa z całego świata. Każda relacja pisana, dźwiękowa, filmowa czy zdjęcia będą umieszczane na stronie w różnych miejscach. Portal został bowiem podzielony na odrębne sekcje. Dzięki temu osoba zainteresowana wyłącznie jednym tematem będzie mogła znaleźć informacje tylko o nim. Ci, którzy chcą prześledzić cały szlak żołnierzy 2. Korpusu, będą mogli to uczynić, podążając po specjalnej linii czasu. Oddzielną sekcję – mapy zaprojektowano z kolei z myślą o tych osobach, które szukają konkretnego miejsca.
Najciekawsze materiały przesłane na platformę do końca listopada 2014 r. mają szansę ukazać się wiosną przyszłego roku w formie książkowej. Wtedy bowiem wydawnictwo Rosikon Press planuje publikację albumu „Szlak nadziei”. Kolejne relacje, napływające już po listopadzie br., będą dostępne w Internecie oraz mogą znaleźć się w elektronicznym wydaniu albumu.
