Chciałoby się zapytać: Co to jest historia, skoro czytając książkę Jarosława Szarka, co kilkanaście stron zamykam oczy, nabieram oddechu, by celując do biegnącego na mnie sołdata, nie spudłować?! Tę książkę chłonie się jak opowieści, jak wiersze czytane w dzieciństwie przez mamę, jak śpiewane pieśni o ułanie, co „stał na widecie”, o żołnierzu tułaczu, o Orlętach. Jak coś, co było i jest jednocześnie. Bo to wszystko to saga rodzinna: bliska, nasza. I wiem, że gdyby trzeba było…

Stanisław Markowski, artysta fotografik

Doskonałym podsumowaniem obchodzonej w 2013 r. w Polsce 150. rocznicy Powstania Styczniowego jest książka Jarosława Szarka ukazująca ten patriotyczny zryw wolnych Polaków. Porywająca opowieść rzetelnego historyka i znakomitego publicysty przy pomocy słowa podejmuje walkę o pamięć Powstania Styczniowego.

W barwnych obrazach tym słowem wyczarowanych dr Szarek przypomina historie z lat 1863,1864 i 1865. Broni znaczenia słowa „patriotyzm”, nazywa po imieniu tchórzostwo i zdradę. Wielki historyk i obrońca polskiej wolności Bohdan Cywiński napisał, iż „do Rosji nie wolno się zbliżać na kolanach. To śmierć” (Bohdan Cywiński, „Obok Orła znak Pogoni”, Kraków 2013, s. 148). Książka „Powstanie Styczniowe...” z wielką siłą wyraża to właśnie memento. Jest ono groźne dla tych, którzy decydują się dzisiaj, po 10 kwietnia 2010 r., podchodzić na kolanach do Rosji. To dlatego temperatura sporów o znaczenie wydarzeń sprzed 150 lat, o wybór między powstaniem a pozostaniem na kolanach, jest tak wysoka – odczytujemy je bowiem przez pryzmat wciąż odnawiającej się, niestety, sytuacji wyzwania dla polskiej wolności, godności, dla prawdy o naszej historii i teraźniejszości.

Książka Jarosława Szarka pomaga odkryć nieznane niektórym z ojców (i synów) III RP poczucie wstydu, przywołuje wzory antyimperialnej rebelii, przypomina o obowiązku wobec Ojczyzny. To jest sens pamięci roku 1863 w naszym czasie i miejscu.

Prof. dr hab. Andrzej Nowak

* * *

Dr Jarosław Szarek jest historykiem, publicystą, autorem wielu książek historycznych, m.in.: „W cieniu czerwonej gwiazdy. Zbrodnie sowieckie na Polakach (1917-1956)”, „Komunizm w Polsce”, „Czarne juwenalia”. Jest również współautorem serii książek historycznych dla dzieci „Kocham Polskę”. Powyżej drukujemy wybrane opinie o książce „Powstanie Styczniowe. Zryw wolnych Polaków”.

Jarosław Szarek, „Powstanie Styczniowe. Zryw wolnych Polaków”, Wydawnictwo AA. Książka dostępna w dobrych księgarniach oraz na: www.religijna.pl.