Ostatnio na rynku wydawniczym ukazała się książka ks. dr. Teofila Siudego pt. „Matka naszego zawierzenia”. Słowo wstępne do tej cennej pracy mariologicznej przygotował abp Wacław Depo – metropolita częstochowski. Jak wskazuje podtytuł publikacji: „Maryja w nauczaniu błogosławionego Jana Pawła II” – ks. Siudy stara się odczytać bogatą myśl Papieża zawartą w homiliach, przemówieniach, listach apostolskich, katechezach maryjnych, a przede wszystkim w maryjnej encyklice „Redemptoris Mater”. W niej właśnie odnajduje jakby klucz do całej prawdy o Maryi, Matce naszego Pana. A właściwie można mówić o podwójnym kluczu, gdyż zasadnicze znaczenie dla zrozumienia prawdy o Maryi ma z jednej strony wyrażenie: „pełna łaski”, zawarte w pozdrowieniu anioła, z drugiej zaś – słowa pozdrowienia Elżbiety skierowane do Maryi: „Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią Ci się słowa powiedziane Ci od Pana” (por. Łk 1, 45).

Na drodze wiary z Maryją

Komentując encyklikę „Redemptoris Mater”, ks. Siudy sprowadza odczytywanie nauczania bł. Jana Pawła II dotyczącego wiary Maryi do trzech zasadniczych aspektów. Najpierw wiara Maryi zostaje ujęta jako odpowiedź na otrzymany od Boga dar „pełna łaski”. Z wiary Maryi wypływają jakby dwa teologiczne principia. Pierwszym jest żywy i bezpośredni kontakt z Bogiem. Z kolei z obcowania z Bogiem rodzi się u Maryi całkowite powierzenie siebie Bogu, co stanowi drugie principium wiary Maryi.

Drugi aspekt w odczytywaniu myśli bł. Jana Pawła II przybliża obraz Maryi wierzącej w Chrystusa. Odpowiedź wiary, która miała miejsce przy zwiastowaniu, wprowadziła Maryję w tajemnicę Chrystusa i jednocześnie rozpoczęła drogę Jej wiary. Jest warte podkreślenia, że w trakcie pielgrzymowania na drogach wiary ukazuje się coraz wyraźniejszy obraz Maryi wierzącej w Chrystusa.

Wreszcie trzeci aspekt w odczytywaniu myśli bł. Jana Pawła II dotyczy obecności Maryi w życiu Kościoła. Za pomocą „klucza wiary” odczytujemy prawdę o obecności Maryi w misterium Kościoła, a tym samym w naszym chrześcijańskim życiu. Maryja obecna przez wiarę w tajemnicy Chrystusa jest obecna w ten sam sposób w tajemnicy Kościoła jako świadek wiary dla Kościoła.

Za pomocą „klucza wiary” autor „Matki naszego zawierzenia” podejmuje też wiele innych tematów mariologicznych, zaczynając od omówienia więzi Dziewicy Maryi z Trójjedynym Bogiem i wkładu Maryi w ewangelię cierpienia. Skupia się najpierw na misji Matki Odkupiciela w historii zbawienia. Jest to zgodne z założeniami metodologicznymi mariologii Jana Pawła II, która akcentuje nie tyle tytuły mariologiczne, ile działanie i posłanie Maryi. Dopiero w Jej historycznym działaniu staje się widoczny „byt”, którego wyrazem są konkretne tytuły. Autor wybiera dwa tytuły pojawiające się w nauczaniu bł. Jana Pawła II, aby poddać je naukowej refleksji: najpierw maryjny tytuł „Matki życia” czy też „Matki żyjących”, a następnie tytuł „Niewiasta Eucharystii”, nadany Maryi w zwieńczeniu encykliki o Eucharystii.

Sanktuaria maryjne

W książce ks. Teofila Siudego  odnajdujemy też teologiczną refleksję odnoszącą się do objawień maryjnych w Guadalupe, Lourdes i Fatimie. Autor wskazuje na chrystologiczne źródło i kontekst maryjnych objawień oraz przedstawia tych, którzy stali się adresatami i powiernikami maryjnych objawień. Przywołuje też papieskie wskazania dotyczące aktualności przesłań maryjnych objawień.

Temat objawień maryjnych podejmował bł. Jan Paweł II podczas swoich papieskich pielgrzymek do sanktuariów maryjnych, w których – jak czytamy w encyklice „Redemptoris Mater” – nie tylko jednostki czy środowiska miejscowe, ale niekiedy całe narody i kontynenty szukają spotkania z Matką Pana. Dlatego „można by mówić o swoistej «geografii» wiary i pobożności maryjnej, która obejmuje wszystkie miejsca szczególnego pielgrzymowania ludu Bożego. Ks. Siudy, odwołując się do teologii, ukazuje, jak ważny w życiu Kościoła jest fenomen sanktuariów maryjnych, stara się odkryć ich istotę i miejsce w posłudze ewangelizacyjnej Kościoła.

W szkole Maryi

Ks. Teofil Siudy, odczytując nauczanie bł. Jana Pawła II zawarte w listach do kapłanów na Wielki Czwartek, ukazuje więź kapłana z Matką Jezusa. Podkreśla, że świadomość tej bliskości Dziewicy Maryi w życiu i posłudze kapłanów winna znaleźć konkretną akceptację w akcie zawierzenia Bogarodzicy. W kontekście przygotowania do sakramentu kapłaństwa pisze o maryjnej szkole formacji kapłańskiej, przypominając słowa Ojca Świętego: „W szkole Maryi (...) winni wzrastać kapłani na miarę XXI wieku”. Dopełnieniem tych rozważań jest refleksja nad obecnością Maryi w życiu osób konsekrowanych, dla których akt zawierzenia Matce Odkupiciela staje się aktem gotowości spełnienia woli Bożej i życia Ewangelią na drodze powołania zakonnego. Autor „Matki naszego zawierzenia” ukazuje też szczególną rolę modlitwy różańcowej, akcentując jej formacyjny charakter. Dlatego dla każdego chrześcijanina, duchownego czy świeckiego, Różaniec staje się szkołą poznawania, miłowania i naśladowania Chrystusa z Maryją, a przede wszystkim chrześcijańską szkołą zawierzenia Maryi.

Matka zawierzenia

Ostatni temat książki nosi tytuł „Jan Paweł II i nasze zawierzenie”. Autor odwołuje się do ostatniej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny w roku 2002, odbywającej się pod hasłem „Bóg bogaty w miłosierdzie”. W czasie tej pielgrzymki Jan Paweł II w wyjątkowy sposób powiązał zawierzenie Bożemu Miłosierdziu z aktem zawierzenia Matce Miłosierdzia. Można powiedzieć, że papieski Akt Zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu, wypowiedziany w Krakowie-Łagiewnikach, został niejako dopełniony zawierzeniem Maryi w Kalwarii Zebrzydowskiej. Wołanie Jana Pawła II skierowane do Boga o „miłosierdzie dla nas i całego świata” zostało przedłużone w prośbie do Matki Bożej: „zwróć na nas swe miłosierne oczy, wypraszaj to, czego dzieci Twoje najbardziej potrzebują”. Te dwa akty zawierzenia powiązane ze sobą, zdaniem ks. Siudego, stanowią jakby zwieńczenie papieskiego nauczania na temat zawierzenia Matce Miłosierdzia.

Należy podkreślić, że podjęte tematy mariologii papieskiej za pomocą „klucza wiary” w sposób syntetyczny i przystępny przybliżają obraz Matki naszego zawierzenia, co jest bardzo ważne z co najmniej dwóch powodów. Pierwszy to przeżywany obecnie Rok Wiary, który powinien przyczynić się do odnowy wiary. W tym względzie obraz wiary Maryi, ukazany w książce Księdza Profesora, jest konkretną propozycją, aby na bazie mariologicznej myśli bł. Jana Pawła II sprawować kult maryjny, mogący stanowić dobrą szkołę „dojrzewania w wierze”. Drugi powód to spodziewana w najbliższej przyszłości kanonizacja bł. Jana Pawła II. Autor, sięgając obficie do papieskich dokumentów i komentując opisane powyżej tematy mariologiczne, wychodzi swą książką na spotkanie wszystkim, którzy chcą poznać papieskie nauczanie na temat Maryi, Matki naszego zawierzenia.

Ks. Teofil Siudy, „Matka naszego zawierzenia”, Wydawnictwo Sióstr Loretanek 2013, sklep@loretanki.pl; www.loretanki.pl/sklep; tel. (22) 673-76-93.